Οικονομικές προσδοκίες, κοινωνικές προκλήσεις και πολιτική αστάθεια ενόψει της ένταξης στην Ευρωζώνη
Από την 1η Ιανουαρίου 2026, η Βουλγαρία θα αντικαταστήσει το λέβα με το ευρώ ως εθνικό της νόμισμα.
Η βαλκανική χώρα των 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007 και ξεκίνησε επίσημα τη διαδικασία προσχώρησης στην Ευρωζώνη το 2018.
Πλέον πληροί και τα τέσσερα κριτήρια του Μάαστριχτ για την ένταξη στη νομισματική ένωση: σταθερότητα των τιμών, με ποσοστό πληθωρισμού 2,7% το 2024, υγιή δημόσια οικονομικά, με δημόσιο χρέος 24% και δημοσιονομικό έλλειμμα 3% του ΑΕΠ το 2024, σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας, καθώς και σταθερότητα των μακροπρόθεσμων επιτοκίων.
Το 2024, η Βουλγαρία ήταν η φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Είναι επίσης η χώρα της ΕΕ που πλήττεται περισσότερο από τη φτώχεια, με πάνω από το 21% του πληθυσμού να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
Οικονομική τόνωση
Οι Βρυξέλλες και η Σόφια ελπίζουν ότι η ένταξη στην Ευρωζώνη θα τονώσει την οικονομία της χώρας και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή της ολοκλήρωση.
«Το μεγαλύτερο αποτέλεσμα είναι το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα, το οποίο ουσιαστικά ενισχύει την εμπιστοσύνη στο νόμισμα, την αγοραστική δύναμη του νομίσματος, την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών, όσων αγοράζουν βουλγαρικό χρέος, αλλά και όσων επενδύουν στη χώρα, σε διαφορετικούς τομείς», δήλωσε στο Euronews ο Πέταρ Γκάνεφ, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Οικονομίας της Αγοράς.
Η υιοθέτηση του ευρώ ενδέχεται επίσης να επηρεάσει θετικά την πιστοληπτική αξιολόγηση της Βουλγαρίας.
«Οι οίκοι αξιολόγησης αφαιρούν βαθμούς από την πιστοληπτική μας αξιολόγηση λόγω του νομισματικού συμβουλίου», εξηγεί ο Πέταρ Γκάνεφ.
«Λένε ότι το χρέος μας είναι σε ξένο νόμισμα, που είναι το ευρώ. Λένε ότι αν έχεις χρέος σε διαφορετικό νόμισμα από το δικό σου, τότε αφαιρούμε βαθμούς από την πιστοληπτική σου αξιολόγηση. Έτσι, για 28 χρόνια είχαμε αυτή την αφαίρεση, η οποία τώρα θα εξαλειφθεί».
Παράλληλα, εκτιμά ότι η ένταξη στην Ευρωζώνη θα συμβάλει μόνο οριακά στον πληθωρισμό.
«Δεν είναι ο κύριος παράγοντας. Ο κύριος παράγοντας είναι η κατανάλωση, η οποία υποστηρίζεται από πληθωριστικό προϋπολογισμό και από ρεκόρ υψηλών πιστώσεων, ιδιαίτερα για την αγορά νέων κατοικιών», ανέφερε.
Πολιτική αναταραχή
Ωστόσο, είναι η πολιτική αστάθεια που ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την οικονομία της Βουλγαρίας.
Η κυβέρνηση παραιτήθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου, έπειτα από εβδομάδες διαδηλώσεων κατά της διαφθοράς.
Η Βουλγαρία είχε «επτά εκλογικές αναμετρήσεις σε τρία χρόνια, και τώρα η κυβέρνηση παραιτείται ξανά, οπότε δεν μπορούμε να διαμορφώσουμε μακροπρόθεσμη πολιτική σταθερότητα ή κυβέρνηση. Αυτό οδηγεί σε προβλήματα με τον προϋπολογισμό, καθώς δεν μπορούμε να τον ψηφίσουμε εγκαίρως. Τέσσερα από τα τελευταία πέντε χρόνια ξεκινήσαμε χωρίς προϋπολογισμό», εξήγησε ο Πέταρ Γκάνεφ.
Η ισοτιμία μετατροπής θα είναι σταθερή, στο 1 ευρώ = 1,95583 λέβα.
Οι τιμές εμφανίζονται ήδη τόσο σε λέβα όσο και σε ευρώ από τον Αύγουστο, προκειμένου να δοθεί χρόνος προσαρμογής σε καταναλωτές και επιχειρήσεις. Επιπλέον, και τα δύο νομίσματα θα γίνονται δεκτά για πληρωμές σε μετρητά τον Ιανουάριο, ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση.