ΔΙΑΦΉΜΙΣΗMichel Santos, Euronews: Η Πορτογαλία βιώνει μια από τις πιο σοβαρές οικονομικές της κρίσεις. Έπειτα από δύο διαδοχικά χρόνια ύφεσης, στο πρώτο τρίμηνο του έτους κατέγραψε 4% συρρίκνωση σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα πέρυσι. Μια παραδειγματική περίπτωση σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που υποφέρει από την κρίση. Έχουμε μαζί μας τον Πορτογάλο πρόεδρο καθηγητή Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα, ο οποίος δέχθηκε να μιλήσει για τους θυελλώδεις ανέμους που φυσούν στην Ευρώπη. Κ. πρόεδρε, παρακολουθείτε στενά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Υπήρξατε πρωθυπουργός για δέκα χρόνια και τώρα διανύετε τη δεύτερη προεδρική σας θητεία. Κ. πρόεδρε, τι συνέβη και η Πορτογαλία είναι σε αυτήν την κατάσταση;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας: Φτάσαμε σε μια κατάσταση υπερβολικού εξωτερικού κρατικού χρέους λόγω της χαλαρότητας του κράτους, των τραπεζών και των επιχειρήσεων εντός της Ευρωζώνης στη λήψη δανείων που τελικά οδήγησαν σε υπερβολικά χρέη τις οικογένειες. Κατά κάποιο τρόπο, η κρίση ξέσπασε στις Ηνωμένες Πολιτίείες το 2008 και η πρώτη αντίδραση από τις κοινοτικές αρχές ίσως να μην ήταν η πιο ρεαλιστική. Στην αρχή τα κράτη-μέλη έλαβαν συμβουλές να ακολουθήσουν επεκτατικές πολιτικές, δηλαδή να αυξήσουν το χρέος τους. Μόνο αργότερα συνειδητοποιήσαμε ότι κάποια κράτη έπρεπε να έχουν όρια στο δανεισμό τους.
Michel Santos, Euronews: Απέτυχε η Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Θα έλεγα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση – και τώρα που έχει καταστεί προφανές – απέτυχε να προωθήσει την ανάπτυξη και την ενίσχυση της απασχόλησης. Κάτι απέτυχε στην οικονομική πολιτική της Ένωσης ως σύνολο, αλλά και στις οικονομικές πολιτικές των κρατών-μελών.
Michel Santos, Euronews: Πρόσφατα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξέδωσε μια έκθεση, στην οποία αναγνωρίζει κάποια λάθη που έγιναν στο πρώτο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας.
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Έχει έρθει η ώρα να ξανασκεφτούμε την τρόικα, τη σύνθεσή της και το ρόλο της στην υλοποίηση των διασώσεων. Προσωπική μου άποψη είναι ότι πρέπει να αναλογιστούμε ότι η ευθύνη δεν βρίσκεται απαραίτητα εντός των ευρωπαϊκών θεσμών, στο σχεδιασμό, την εποπτεία και τις προσαρμογές, διότι οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πολύ διαφορετικοί από εκείνους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Euronews:
Τι ενέργειες απαιτούνται για να ανακτηθεί η αξιοπιστία του ευρωπαϊκού οικοδομήματος;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Πρώτα πρέπει να απαντήσουμε στην κύρια ανησυχία μας: στην ανεργία. Ένα πρόγραμμα έχει στοιχειοθετηθεί για να αντιμετωπίσει την ανεργία των νέων. Πέραν αυτού, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται περισσότερα εργαλεία, διότι τα προηγούμενα δεν αρκούν για να απαντήσουν στις ανησυχίες του παρόντος και του μέλλοντος. Γι‘αυτό λοιπόν είναι τόσο σημαντικό να ενοποιηθεί η Οικονομική και Νομισματική Ένωση από πλευράς προϋπολογισμού, οικονομίας και τραπεζικού τομέα. Και το πιο σημαντικό βήμα για μένα είναι η τραπεζική ένωση, διότι αυτό θα συνέβαλε στη βελτίωση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων σε διαφορετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη.
Euronews:
Μπορούν τα προγράμματα διάσωσης της τρόικας να επιβάλλονται τυφλά, χωρίς σεβασμό στους ανθρώπους και αγνοώντας τις συνέπειες;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Θεωρώ ότι αυτό αλλάζει πλέον, αφού γίνονται κάποιες προσαρμογές στα προγράμματα. Όπως μπορείτε να επιβεβαιώσετε, έχει δοθεί περισσότερος χρόνος στις χώρες για να αντιμετωπίσουν το υπερβολικό τους χρέος, όπως στην περίπτωση της Πορτογαλίας και άλλων χωρών, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και άλλες. Άρα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι κατά κάποιον τρόπο τα πράγματα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και στα κράτη-μέλη. Πιστεύω πως τα προγράμματα διάσωσης δεν μπορούν να μη δώσουν ειδική προτεραιότητα στην ανάπτυξη της οικονομίας και της απασχόλησης. Αν όχι, το χάσμα μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών και των ηγετών τους θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Κι αυτό αποτελεί ανησυχία, ειδικά εν όψει των εκλογών του 2014.
Euronews:
Στην Πορτογαλία σχεδόν κάθε κοινωνική ομάδα ζητά την παραίτηση της κυβέρνησης. Προφανώς δίνετε προτεραιότητα στη σταθερότητα, ένα πολύ δύσκολο έργο. Η πολιτική σας υποστήριξη είναι απεριόριστη;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Ο πρόεδρος στην Πορτογαλία δεν κυβερνά και δεν είναι υπεύθυνος ή συνυπεύθυνος για κυβερνητικές πολιτικές. Η κυβέρνηση λογοδοτεί στη Βουλή. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στον Πορτογάλο πρόεδρο δεν αποτελεί λόγο παραίτησης για την κυβέρνηση. Ο πρόεδρος έχει την εξουσία να διαλύσει την εθνική αντιπροσωπεία, αλλά, όπως ξέρετε, στην Πορτογαλία αυτό το εργαλείο θεωρείται ατομική βόμβα. Και οι ατομικές βόμβες δεν χρησιμοποιούνται ανεύθυνα. Είμαι αφοσιωμένος στη μελέτη της πορτογαλικής κατάστασης και είναι πεποίθησή μου βάσει των πληροφοριών που έχω – κι έχω πολλές – αν στην Πορτογαλία συμβεί άλλη μία πολιτική κρίση, τότε θα είμαστε σε πολύ χειρότερη θέση από αυτή που είμαστε τώρα.
Euronews:
Μια ερώτηση που οι Πορτογάλοι πολίτες κάνουν συχνά. Κοιτώντας τη χρηματοπιστωτική και οικονομική καταστροφή του πορτογαλικού κράτους από την καταστροφική διοίκηση των δημοσίων επιχειρήσεων, δεν βλέπουμε πολλούς, για να μην πω κανέναν, που να θεωρείται υπεύθυνος ενώπιον δικαστηρίου. Γιατί; Υπάρχει πρόβλημα στην πορτογαλική δικαιοσύνη;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Πιστεύω πως αυτή η ιδέα δεν μπορεί να γενικεύεται. Είναι προφανές πως κάποια κρίση στο δικαιικό σύστημα λύνεται, ειδικά στην ταχύτητα των μηνυτήριων διαδικασιών. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση ορισμένοι επιχειρηματίες έχουν παραδεχτεί ότι το δικαιικό μας σύστημα είναι δίκαιο. Επομένως, νομίζω πως η ιδέα που μόλις δώσατε δεν είναι σωστή. Η δημόσια ζωή στην Πορτογαλία είναι εξαιρετικά διαφανής.
Euronews: Ωστόσο, υπάρχει αίσθημα ασυλίας προς κάποιους ανθρώπους που έχουν ευθύνες.
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας:Μπορείτε να μου δείξετε μία υπόθεση; το να το λέτε γενικά είναι πολύ διαφορετικό. Εκείνοι που κυβερνούν την Πορτογαλία είναι ευτυχώς υπό διαρκή έλεγχο από τα μέσα ενημέρωσης, από την κοινή γνώμη. Αμφιβάλω αν υπάρχει σε άλλες χώρες περισσότερος έλεγχος σε σχέση με την Πορτογαλία.
Euronews:Αν μπορούσατε να πάτε πίσω στο χρόνο, στην περίοδο της πρωθυπουργία σας, θα αλλάζατε κάτι στη δική σας πολιτική συνοχής;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας: Πιστεύω πως η πορτογαλική συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα πρώτα δέκα χρόνια, όχι μόνο εδραίωσαν τη δημοκρατία μας, αλλά και συνέβαλαν πάρα πολύ στην ανάπτυξη της χώρας. Όπως ξέρετε, η Πορτογαλία εντάχθηκε στην Ένωση με κατά κεφαλήν εισόδημα 53% του κοινοτικού μέσου όρου. Έπειτα από 10, 15 χρόνια πήγαμε στο 75%. Ποτέ ξανά στην ιστορία μας σε μια τόσο μικρή περίοδο δεν είχαμε τόσο μεγάλη ανάκαμψη ως προς την ανάπτυξη της χώρας.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗEuronews: Θα διατηρούσατε τις ίδιες πολιτικές, ακόμη και στον αγροτικό τομέα;
Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα: Πρόεδρος της Πορτογαλίας: Θα έλεγα ότι για το συγκεκριμένο είμαι πάρα πολύ περήφανος. Διότι καταφέραμε τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ. Πριν, η γεωργία μας είχε πολύ μικρή παραγωγικότητα, οι αγρότες είχαν πολύ χαμηλά επίπεδα εισοδήματος. Μπορείτε τώρα να δείτε πως η Πορτογαλία είναι αυτάρκης κατά 81%, οι αγρότες μας έχουν εκσυγχρονιστεί, ανέστρεψαν τις λειτουργίες τους και συμβάλλουν. Πλέον είναι ένας αναπτυσσόμενος τομέας στην πορτογαλική οικονομία.