Κάθε χρόνο, 450 000 επιχειρήσεις στην Ευρώπη «αλλάζουν χέρια». Το ένα τρίτο από αυτές, δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν σε αυτό το κρίσιμο στάδιο.
Μία από τις πιο αποτελεσματικές λύσεις, είναι η δημιουργία συνεταιρισμών: δηλαδή η εξαγορά της επιχείρησης από τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Επισκεφτήκαμε μία βιομηχανία μηχανημάτων.
Το 2004, μετά από 25 χρόνια δουλειάς, ο Ζαν Πολ Χασπό αποφάσισε να πουλήσει την επιχείρηση που έφτιαξε.
Το πρόβλημα ήταν ότι οι υποψήφιοι αγοραστές είχαν σχέδια με τα οποία ο ίδιος δε συμφωνούσε, όπως την εκχώρηση κάποιων υπηρεσιών.
Προτίμησε, λοιπόν, τη σύσταση ενός συνεταιρισμού. Στηρίχθηκε στον άνθρωπο που ήταν τότε υπεύθυνος παραγωγής, και σήμερα είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος της επιχείρησης.
Ο Ζαν Πολ Χασπό, ιδρυτής της Besné Mécanique, εξηγεί:
«Αναζητούσα έναν ηγέτη. Ήταν απαραίτητος για την επιτυχία του εγχειρήματος. Χρηματοδότησα ο ίδιος το ένα τρίτο της αγοράς. Μετά, έμεινα στην εταιρεία ακόμη δυόμιση χρόνια, για να είμαι σίγουρος ότι λειτουργεί σωστά.»
Σε εκείνη τη φάση, το 80% των εργαζομένων ψήφισε υπέρ της εξαγοράς από το συνεταιρισμό. Έλαβαν μέρος με τουλάχιστον 1500 ευρώ ο καθένας.
Ο Δνων Σύμβουλος της Besné Mécanique, Λοικ Ανζέρ μας είπε:
«Στην αρχή, η επιχείρηση ήταν υγιής. Μετά την εξαγορά, ο τζίρος διπλασιάστηκε. Σήμερα, φτάνει τα 10 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Επίσης, διπλασιάσαμε τον αριθμό των εργαζομένων, τώρα απασχολούμε περίπου 100 άτομα.
Και όλα αυτά, παρά την κρίση.»
Όπως έχετε καταλάβει, αυτή η ΜΜΕ, παρότι συνεταιριστική, λειτουργεί ως κανονική επιχείρηση, με business plan και πραγματικούς στόχους κερδοφορίας:
«Το δικό μας μοντέλο, δεν είναι η αυτο- διοίκηση. Υπάρχει διοικητική επιτροπή, που σχεδιάζει τη στρατηγική της επιχείρησης. Στη συνέχεια, αυτή αξιολογείται από το διοικητικό συμβούλιο.»
Οι συνεταιρισμοί παρέχουν, σήμερα, 5,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται συνεχώς. Ας δούμε πώς λειτουργεί το συνεταιριστικό μοντέλο.
Βρισκόμαστε στην τοπική ένωση συνεταιρισμών της δυτικής Γαλλίας. Εδώ έγινε η προετοιμασία, η καθοδήγηση και η παρακολούθηση της μετάβασης.
Οι εμπειρογνώμονες της ένωσης πραγματοποίησαν σειρά ελέγχων και ετοίμασαν τα νέα επιχειρηματικά σχέδια, σε συνεργασία με τους συμβούλους της επιχείρησης.
Η Μαρί Μπρενό, εκπρόσωπος της Ένωσης, μας εξηγεί:
«Όταν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι αγοράζουν την επιχείρηση, οι κίνδυνοι μειώνονται στο μισό. Γιατί διασφαλίζεται η συνέχεια της τεχνογνωσίας, επίσης διατηρούνται οι πελάτες, οι συνεργάτες, αλλά και όσοι παράγουν τα προϊόντα.»
Η Ένωση μίλησε άμεσα με τους εργαζομένους, για να τους περάσει το μήνυμα και να τους δώσει να καταλάβουν πώς θα λειτουργεί το νέο μοντέλο ιδιοκτησίας:
«Οργανώσαμε μαθήματα, δείξαμε στους εργαζομένους πώς να είναι συν-έταιροι στην επιχείρηση, πώς, για παράδειγμα, να διαβάζουν έναν ισολογισμό, ποιο είναι το νομικό καθεστώς των συνεταιρισμών, για να μπορούν να συμμετέχουν, ήρεμα, στις συλλογικές αποφάσεις της επιχείρησης.»
Ο Ζαν Πολ Χασπό τονίζει:
«Για εμένα, τα κλειδιά της επιτυχίας είναι: μία αρκετά μακρά μεταβατική περίοδος, ένας ηγέτης αδιαμφισβήτητος και αδιαφιλονίκητος… πολύ επικοινωνία: να λες αυτό που θα κάνεις και να κάνεις αυτό που λες.»