Είκοσι χρόνια Πούτιν στην εξουσία

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ήταν 9 Αυγούστου του 1999 όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν ορίστηκε πρόεδρος της Ρωσίας από τον προκάτοχό του Μπόρις Γιέλτσιν, τον πρώτο μετασοβιετικό πρόεδρο.

Τον Μάρτιο του 2000 ο σχετικά άγνωστος μέχρι τότε επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ρωσιάς Πούτιν εκλέγεται από τον λαό πρόεδρος της χώρας.

Λίγοι ήταν εκείνοι που μπορούσαν να προβλέψουν ότι μετά από δύο δεκαετίες θα κρατούσε ακόμα στα χέρια του τα ηνία της χώρας και θα έπαιζε έναν από τους σημαντικότερους ρόλους στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα.

Η ανάληψη των καθηκόντων για τον Πούτιν συνέπεσε με τον δεύτερο πόλεμο της Ρωσίας με την Τσετσενία, όταν ισλαμιστές αυτονομιστές υπό τις διαταγές του Σαμίλ Μπασάγιεφ επιχείρησαν να εισβάλουν στο Νταγκεστάν. Η Μόσχα αντέδρασε άμεσα, όμως ο πόλεμος είχε μόλις αρχίσει. Η αρχή της θητείας του Πούτιν σημαδεύτηκε από κάποια τραγικά περιστατικά όπως η βύθιση του υποβρυχίου Κουρσκ, η τρομοκρατική επίθεση στο Μπεσλάν και η ομηρία στην όπερα της Μόσχας.

Ο Πούτιν χρησιμοποίησε το λόγο για να περιγράψει την μελλοντική πολιτική της Ρωσίας, την οποία θα χάραζε ο ίδιος. Ήταν επικριτικός έναντι της μονοπωλιακής κυριαρχίας των ΗΠΑ στις παγκόσμιες σχέσεις.

Την ίδια στιγμή ο Πούτιν εξαπέλυσε πολιτικό πόλεμο στο εσωτερικό της χώρας καθιστώντας σαφές στους αντιπάλους του ότι μπορεί να υπάρχει μόνο ένας ηγέτης. Κάποιοι επέλεξαν να φύγουν για το εξωτερικό, ενώ άλλοι όπως για παράδειγμα ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι βρέθηκαν φυλακισμένοι μετά από δίκες για τις οποίες ακούστηκαν πολλές φήμες.

Τα μέσα της δεκαετίας του 2000 ήταν μια περίοδος οικονομικής ανάπτυξης για τη Ρωσία, χάρη στα αποθέματα πετρελαίου και τις εξαγωγές φυσικού αερίου. Όλες οι επιτυχίες της χώρας ήταν άμεσα συνυφασμένες με το όνομα του Πούτιν, ο οποίος πλέον κυκλοφορούσε με το φωτοστέφανο του μοναδικού ηγέτη. Το 2008 και βάσει του ρωσικού συντάγματος, μετά από δύο διαδοχικές προεδρικές θητείες έπρεπε να παραιτηθεί, αλλά μόνο για να επιστρέψει λίγο αργότερα και πάλι στο Κρεμλίνο με πλέον εξαετή και όχι τετραετή θητεία.

Το 2012 οι οικονομικές επιδόσεις της Ρωσίας έκαναν κοιλιά με τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης να μην αφήνουν τη χώρα ανεπηρέαστη. Ωστόσο, εν μέσω ενός ταραχώδους διεθνούς πλαισίου με την Αραβική Άνοιξη στη Μέση Ανατολή και τον πόλεμο στη Συρία, η δημοτικότητα ήταν πολύ υψηλή. Έφτασε στο αποκορύφωμά της μετά την επανάσταση στην Ουκρανία. Οι Ρώσοι πολίτες έδειξαν με την ψήφο τους ότι περίμεναν χρόνια την προσάρτηση της Κριμαίας. Η μάλλον επιθετική στάση της Ρωσίας προς τη Δύση ενίσχυσε τη στήριξη προς το πρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν, με τους υποστηρικτές τους να θεωρούν ότι η Δύση έχει εξαπολύσει πόλεμο κατά της Ρωσίας και ότι το Κρεμλίνο ακολουθεί το σωστό δρόμο.

Οι επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική όμως δεν συμβάδιζαν με την κατάσταση της οικονομίας στη χώρα που συνεχώς χειροτέρευε.

Οι διεθνείς κυρώσεις και η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου συνέβαλαν σημαντικά σε αυτό.

Το 2018 ο Πούτιν κέρδισε ξανά στις προεδρικές εκλογές με το ποσοστό ρεκόρ του 76%. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές όμως αυτή τη φορά αυτή η δημοτικότητα μπορεί να σημαίνει κάτι εντελώς διαφορετικό.

«Η πολιτική δημοτικότητα του Πούτιν δεν είναι πλέον στα επίπεδα του παρελθόντος. Πλέον δεν έχει να κάνει με την λατρεία στο πρόσωπό του, όπως ίσχυε στο παρελθόν. Τώρα έχει να κάνει με το ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική. Επί 20 χρόνια ο Πούτιν ήταν η πιο δυνατή φωνή. Σήμερα όμως οι πολίτες αναζητούν μια νέα φωνή. Και όταν αυτή η φωνή εμφανιστεί η δημοτικότητα του μπορεί να μειωθεί και μάλιστα αρκετά γρήγορα» δήλωσε ο πολιτικός αναλυτής Κονσταντίν Καλάτσεφ.

Μπορεί η πίεση που ασκείται στην αντιπολίτευση να είναι η απόδειξη αυτού; Το περασμένο καλοκαίρι και αμέσως μετά τις εκλογές, που ήταν ένας ακόμα θρίαμβος για τον Πούτιν, σημειώθηκαν μαζικές διαδηλώσεις. Αιτία η πτώση του βιοτικού επιπέδου και οι μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό. Αυτό έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς παρατηρητές να κάνουν λόγο για αλλαγή στην ρωσική κοινωνία.

Η προεδρική θητεία του Βλαντιμίρ Πούτιν λήγει το 2024 όταν θα είναι πλέον 70 ετών.