Αναλυτικά η συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο απόγευμα της Τετάρτης υπερψηφίστηκε από την τουρκική Εθνοσυνέλευση το Μνημόνιο Συμφωνίας της Τουρκίας με την Λιβύη για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu.
Είχε προηγηθεί η έγκριση της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εξωτερικών της Τουρκίας.
Η συμφωνία έλαβε 293 ψήφους από τέσσερα κόμματα, σύμφωνα με τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης. Υπέρ της συμφωνίας ψήφισαν το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το Ρεπουπλικανικό ΛαΪκο Κόμμα (CHP), το Κόμμα Εθνικής Δράσης (ΜΗΠ) και το Καλο Κόμμα (ΙΥΙ Parti).
Το κείμενο της Συμφωνίας
Ολόκληρο το τελικό κείμενο του Μνημονίου Συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης που η τουρκική κυβέρνηση απέστειλε χθες στην τουρκική εθνοσυνέλευση προς έγκριση δημοσιεύει το ΚΥΠΕ, μεταφρασμένο από την τουρκική γλώσσα από την ανταποκρίτρια του.
Στη συμφωνία υπάρχει παράρτημα με χάρτη και συντεταγμένες. Στο κείμενο της συμφωνίας αναφέρεται ότι η θα τεθεί σε ισχύ αφού οι δύο πλευρές ενημερώσουν η μια την άλλη γραπτώς ότι έχουν εγκρίνει το Μνημόνιο Συμφωνίας, όπως προβλέπουν οι εσωτερικές τους διαδικασίες.
Το έγγραφο έχει τίτλο «Νομοσχέδιο με το οποίο κρίνεται κατάλληλη η έγκριση του Μνημονίου Συμφωνίας σχετικά με την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Μεσόγειο μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας και της Εθνικής Κυβέρνησης Συμβιβασμού του Κράτους της Λιβύης» και υπογράφεται από τον Φουάτ Οκτάι.
Υπενθυμίζεται ότι το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε καλέσει τον πρεσβευτή της Λιβύης να παρουσιάσει το κείμενο της συμφωνίας, έως την Παρασκευή διαφορετικά είναι υπό απέλαση.
Όπως ανέφεραν την Πέμπτη πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, το εν λόγω μνημόνιο περιήλθε περιήλθε σε γνώση της Ελλάδας προτού δημοσιευθεί, από πηγή που δεν είναι ούτε λιβυκή, ούτε τουρκική.
Σημειώνουν επίσης πως ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έθεσε το ζήτημα κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (4-5/12), τόσο στο σύνολο των κρατών-μελών της Συμμαχίας, όσο και στον ΓΓ ΝΑΤΟ, αλλά και στον ίδιο τον Πρόεδρο της Τουρκίας κατά τη συνάντησή τους, υπογραμμίζοντας ότι εν λόγω ενέργειες αντίκεινται πλήρως στη διεθνή νομιμότητα και θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα στην περιοχή. Επίσης αναφέρονται στην συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον νέο Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και την Πολιτική Ασφαλείας, Josep Borrell, κατά την οποία τον ενημέρωσε σχετικά και ακολούθησαν ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Ακολουθεί το κείμενο:
Άρθρο 1 (1)Κρίθηκε κατάλληλη η έγκριση του Μνημονίου Συμφωνίας σχετικά με την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Μεσόγειο μεταξύ της κυβέρνησης της
Τουρκικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Κράτους της Λιβύης το οποίο υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη.
Άρθρο 2 (1) Αυτός ο νόμος θα τεθεί σε εφαρμογή κατά την ημερομηνία δημοσίευσής του.
Άρθρο 3 (1) Τις διατάξεις αυτού του νόμου εκτελεί ο Πρόεδρος.
Στη συνέχεια υπό τον τίτλο «Προς την Προεδρία της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης» με την υπογραφή του Τούρκου Αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι ημερομηνίας 4 Δεκεμβρίου 2019, αναφέρεται ότι «θέτω υπόψη σας το σχετικό ΅Μνημόνιο Συμφωνίας σε σχέση με την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Μεσόγειο μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Κράτους της ΛιβύηςΆ το οποίο υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη και κρίθηκε κατάλληλο για έγκριση με βάση το άρθρο 90 του Συντάγματος. Σημειώνεται ακριβώς από κάτω:
Παραρτήματα: 1. Μνημόνιο Συμφωνίας (Τουρκικά, αραβικά, αγγλικά). 2. Σκεπτικό.
Το Σκεπτικό του Μνημονίου Συμφωνίας
Στο «Σκεπτικό» που ακολουθεί αναφέρεται ότι «η θέση μας σχετικά με την οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μας στην ανατολική Μεσόγειο κοινοποιήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη πρώτη φορά το 2004. Και στην τελευταία κοινοποίησή μας στα ΗΕ στις 13 Νοεμβρίου του 2019 καταγράφηκε ότι τα θαλάσσια όριά μας εκτείνονται μέχρι την υφαλοκρηπίδα που κοιτάνε τα νησιά και ότι τα νησιά δεν είναι ικανά να διακόψουν την προβολή της ακτογραμμής της Τουρκίας και να εμποδίσουν την υφαλοκρηπίδα της».
«Στο πλαίσιο αυτής της στάσης μας, ως αποτέλεσμα των συνομιλιών που έγιναν με την Εθνική Ενότητας Κυβέρνηση της Λιβύης έχει υπογράψει στις 27 Νοεμβρίου 2019 `Μνημόνιο Συμφωνίας σε σχέση με την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Μεσόγειο μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Κράτους της ΛιβύηςΆ για μια γραμμή 18,6 θαλάσσιων μιλίων που αντιστοιχεί στα όρια της υφαλοκρηπίδας στην ανατολική Μεσόγειο που η χώρα μας κοινοποίησε στα ΗΕ.
Με το εν λόγω Μνημόνιο Συμφωνίας στόχoς ήταν η ενίσχυση των σχέσεων και της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και η διατήρηση των δικαιωμάτων στην Aνατολική Μεσόγειο των δύο χωρών που πηγάζουν από το διεθνές δίκαιο. Τα όρια της θαλάσσιας δικαιοδοσίας μεταξύ των δύο χωρών έχουν οριοθετηθεί στο πλαίσιο της αρχής της ίσης κατανομής με βάση το διεθνές δίκαιο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Τουρκία η οποία έχει δηλώσει πολλάκις ότι είναι έτοιμη για συνομιλίες για τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας με όλες τις χώρες της περιοχής πλην της «Ε/κ διοίκησης νοτίου Κύπρου», υπογράφοντας την εν λόγω συμφωνία με τη Λιβύη στην πραγματικότητα έχει ενισχύσει την νομική και πολιτική της θέση σε σχέση με τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην ανατολική Μεσόγειο.
Η χώρα μας, στο θέμα της οριοθέτησης των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας της ανατολικής Μεσογείου θα συνεχίσει την πολιτική και τη στάση της η οποία είναι εντός του διεθνούς δικαίου και των ορίων νομιμότητας, χωρίς να αποκλείει τον διάλογο και τις ειρηνικές λύσεις. Θα συνεχίσει να προστατεύει τα δικά της δικαιώματα και συμφέροντα στην περιοχή καθώς και των Τ/Κ. Το Μνημόνιο Συμφωνίας που υπογράψαμε με τη Λιβύη αποτελεί σημαντική συνιστώσα αυτής της πολιτικής μας.
Η συμφωνία, αφού τεθεί σε εφαρμογή με την ολοκλήρωση της εσωτερικής διαδικασίας έγκρισης από τις δύο χώρες θα τεθεί σε εφαρμογή θα κοινοποιηθεί στα ΗΕ», αναφέρεται.
Στη συνέχεια υπό τον τίτλο «Μνημόνιο Συμφωνίας σε σχέση με την οριοθέτηση της θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Μεσόγειο μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Κράτους της Λιβύης» αναφέρεται:
«Η κυβέρνηση της Τουρκικής Δημοκρατίας και η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Κράτους της Λιβύης (από δω και μπρος θα αποκαλούνται «Πλευρές») επιβεβαίωσαν την δέσμευσή της στους στόχους και τις αρχές της Σύμβασης του ΟΗΕ. Έχει αποφασιστεί η δίκαιη και ίση κατανομή της οριοθέτησης των θαλάσσιων περιοχών στην Μεσόγειο και/ή κυρίαρχα δικαιώματα ή δικαιοδοσία που πηγάζουν από τους κανόνες του διεθνούς δικαίου λαμβάνοντας υπόψη όλους τους σχετικούς παράγοντες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι πλευρές λαμβάνοντας υπόψη τα αιτήματά τους προς διασφάλιση δίκαιων και αμοιβαίων αποδεκτών λύσεων μέσα σε από εποικοδομητικές συνομιλίες και πνεύμα φιλικών σχέσεων σε σχέση με τα πιο πάνω ζητήματα, καθώς και με την πεποίθηση ότι το Μνημόνιο Συμφωνίας μεταξύ των Πλευρών θα συμβάλει στην ενίσχυση των σχέσεών τους και θα ενθαρρύνει τη περαιτέρω συνεργασία προς το συμφέρον των δύο χωρών, συμφώνησαν στα πιο κάτω:
Η συμφωνία
Άρθρο Α (1) Τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ της Τουρκικής Δημοκρατίας και της κυβέρνησης της Λιβύης στην Μεσόγειο ξεκινούν από το Σημείο Α (αναφέρονται οι συντεταγμένες) και τελειώνουν στο σημείο Β (αναφέρονται οι συντεταγμένες).
Οι πλευρές συμφώνησαν σε αυτά τα όρια.
(2) Στο Παράρτημα 1 φαίνονται τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ που έχει συμφωνηθεί στο παρόν Μνημόνιο Συνεργασίας. Οι συντεταγμένες έχουν καταγραφεί με
βάση το World Geodetic System 1984 (WGSΆ84).
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ(3) Οι συντεταγμένες για τα ακριβή σημεία οριοθέτησης της μέσης γραμμής είναι στο Παράρτημα 2.
Άρθρον Β. Τα παραρτήματα που καταγράφονται στο παρών Μνημόνιο Συμφωνίας στην δεύτερη και τρίτη παράγραφο του πρώτου άρθρου αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτού του Μνημονίου Συμφωνίας.
Άρθρο Γ. Το παρόν Μνημόνιο Συμφωνίας αφού τεθεί σε ισχύ θα κοινοποιηθεί στην Γραμματεία των ΗΕ με βάση το Άρθρο 102 της Σύμβασης του ΟΗΕ.
Άρθρο, Δ. Επίλυση διαφωνιών. (1) Οποιαδήποτε διαφωνία προκύψει μεταξύ των πλευρών για την ερμηνεία ή την εφαρμογή του παρόντος Μνημονίου Συνεργασίας θα επιλυθεί με αμοιβαία κατανόηση και στο πνεύμα της συνεργασίας δια των διπλωματικών οδών βάση του άρθρου 33 της Σύμβασης του ΟΗΕ. (2) Στην περίπτωση που υπάρχουν φυσικές πηγές οι οποίες ξεκινούν από την ΑΟΖ της μιας εκ των πλευρών και φτάνουν στην ΑΟΖ της άλλης, οι πλευρές μπορούν να συνεργαστούν για τη σύναψη συμφωνίας προκειμένου να εκμεταλλευτούν αυτού του είδους τις πηγές.
(3) Στην περίπτωση που μια πλευρά ξεκινήσει συνομιλίες για την οριοθέτηση ΑΟΖ με άλλο κράτος, αυτή η πλευρά προτού συνάψει συμφωνία με το άλλο κράτος θα ενημερώσει την άλλη πλευρά και θα κάνει συνομιλίες με την άλλη πλευρά.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΆρθρο Ε. Τροποποίηση και αναθεώρηση. Οι πλευρές, για την επαναθεώρηση αυτού του Μνημονίου Συμφωνίας πλην του πρώτου και δεύτερου άρθρου μπορούν να υποβάλουν γραπτή πρόταση δια των διπλωματικών διαύλων. Οι τροποποιήσεις πραγματοποιούνται με τη συμφωνία των δύο πλευρών.
Άρθρο Ζ. Τίθεται σε ισχύ.Το παρόν Μνημόνιο Συμφωνίας την ημερομηνία που οι δύο πλευρές θα ενημερώσουν η μία την άλλη γραπτώς δια της διπλωματικής οδού ότι έχουν ολοκληρωθεί οι εσωτερικές διαδικασίες. Το παρόν Μνημόνιο Συμφωνίας που υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 27 Νοεμβρίου του 2019 έχει δοθεί ανά δύο αντίτυπα στην κάθε πλευρά στα τουρκικά, στα αραβικά και στα αγγλικά και το κάθε ένα έχει την ίδια ισχύ Στην περίπτωση διαφορετικής ερμηνείας, ισχύει το αγγλικό κείμενο».
Το σχέδιο νόμου που ψηφίστηκε από την τουρκική εθνοσυνέλευση
Η Ελλάδα αγνοεί τα δικαιώματά μας είπε ο Πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα
Τα δικαιώματα της Τουρκίας είναι αυτά που αγνοούνται στην περιοχή, είπε ο Πρέσβης της Άγκυρας στην Ελλάδα, Μπουράκ Ουζουγκεργκίν. Μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, ο κ. Ουζουγκεργκίν υποστήριξε ότι η συμφωνία της χώρας του με τη Λιβύη είναι απάντηση στην περιθωριοποίησή της από τις υπόλοιπες χώρες στην περιοχή.
Παράλληλα, υποστήριξε ότι «τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων αγνοούνται από τους Ελληνοκυπρίους και με την υποστήριξη της Ελλάδας».
Σε επισήμανση ότι η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης αγνοεί το γεγονός ότι υπάρχουν ενδιάμεσα ελληνικά νησιά, όπως η Κρήτη, είπε: «Αυτό είναι μια θεμιτή ερώτηση. Το διεθνές δίκαιο γενικά και ειδικά το ναυτικό δίκαιο είναι πολύ περίπλοκα ζητήματα. Πολλοί σχετικοί παράγοντες λαμβάνονται υπόψιν όταν φτάνουμε στην τελική γραμμή, όπως η κατεύθυνση των ακτών, το μήκος της σχετικής ακτής, το αν ένα νησί έχει καθοριστική σημασία σε μια ηπειρωτική ακτογραμμή και πολλά άλλα και γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο…».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ