Το ευρωπαϊκό πρότζεκτ Urban Green Up προσπαθεί να δημιουργήσει αρμονία ανάμεσα στην ανάπτυξη των πόλεων στην ποιότητα της ζωής και το σεβασμό του περιβάλλοντος
Μέχρι το 2050, περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε αστικές περιοχές. Η διαρκής άνοδος της αστικοποίησης σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στη ζωή μας στις πόλεις, όσον αφορά την ποιότητα του αέρα, την άνοδο της θερμοκρασίας και την αύξηση του κινδύνου πλημμύρας.
Οι πόλεις μεγαλώνουν ολοένα και γρηγορότερα. Οι αστικές περιοχές καταλαμβάνουν σήμερα μόνο το 3% της επιφάνειας του πλανήτη, αλλά παράγουν το 72% των αερίων θερμοκηπίου. Πώς μπορούμε να μειώσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών; Οι λύσεις έρχονται από την φύση.
Οι επιστήμονες που εργάζονται στο ευρωπαϊκό πρότζεκτ Urban Green Up δοκιμάζουν σε ένα ερευνητικό κέντρο στο Βαγιαδολίδ, διάφορες λύσεις που βασίζονται στη φύση και μπορούν να δημιουργήσουν μια βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 25 χώρες από 9 χώρες και 8 πόλεις.
Το κλειδί είναι οι φυσικές ιδιότητες που μπορούν να μετριάσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Για παράδειγμα μερικά φυτά μπορούν να λειτουργήσουν ως ρυθμιστής της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, μειώνοντάς την. Ο Ραούλ Σάντσεθ Φράνσες είναι συντονιστής του πρότζεκτ και δασοκόμος: «Γι' αυτό το λόγο, υπάρχουν λύσεις, όπως πράσινες οροφές, κάθετοι κήποι και πράσινες προσόψεις».
Ένα σημαντικό κεφάλαιο του πρότζεκτ είναι αφιερωμένο στη διαχείριση του αέρα και του νερού της βροχής στις πόλεις. Διάφορα είδη φυτών μέσω των φύλλων τους και των ριζών τους, μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικά φίλτρα: «Αυτή η λύση είναι ένα αστικό βιο-φίλτρο που το ονομάζουμε πράσινη καμινάδα. Θέλουμε να το εγκαταστήσουμε στην στέγη, κοντά στην καμινάδα για να καθαρίζει ότι βγαίνει από την καύση. Αυτό το σύστημα μπορεί να δεσμεύσει κυρίως οξείδια του αζώτου και αιωρούμενα σωματίδια, τα δύο κυριότερα ρυπογόνα συστατικά που βγάζουν τα αυτοκίνητα και τα συστήματα θέρμανσης» εξηγεί ο συντονιστής του πρότζεκτ.
Τα συστήματα που βασίζονται στη φύση είναι σημαντικά. Για παράδειγμα, ένας ποδηλατόδρομος και τα πράσινα πεζοδρόμια στάθμευσης στο Βαγιαδολίδ μπορούν να εμποδίσουν την εκπομπή περίπου 200 τόνων CO2 και να μειώσουν τη θερμοκρασία κατά 5°C το καλοκαίρι. Αλλά η ίδια η διάρθρωση και η ανάπτυξη της πόλης είναι ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να αντιμετωπιστεί:
«Πρέπει να λύσουμε κάποια ζητήματα. Το ένα έχει να κάνει με την έλλειψη χώρων. Έχουμε όμως και πρόβλημα με τη χρήση δημόσιων χώρων, γιατί υπάρχουν υπόγειοι σωλήνες ύδρευσης, ηλεκτρισμού αλλά και υπόγεια πάρκινγκ» τονίζει η Αλίθια Βιλαζάν Καμπέρο, περιβαλλοντική σύμβουλος του Δημοτικού Συμβουλίου του Βαγιαδολίδ.
Το Βαγιαδολίδ στην Ισπανία, η Σμύρνη στην Τουρκία και το Λίβερπουλ στην Αγγλία είναι οι τρεις πόλεις που δοκιμάζουν περισσότερες από 40 μεθόδους, που έχουν να κάνουν με τη φύση. Το Λίβερπουλ έχει σοβαρό πρόβλημα με την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Η φύτευση δέντρων μπορεί να μειώσει τις εκπομπές CO2 μέχρι 5,5 τόνους ανά έτος και να μειώσει τη θερμοκρασία 2-4°C το καλοκαίρι: «Έχουμε σοβαρό πρόβλημα με την ποιότητα αέρα στο Λίβερπουλ. Έχουμε μερικά νευραλγικά σημεία στην πόλη, οπότε αυτά τα δέντρα θα μας βοηθήσουν να καθαρίσουμε την περιοχή. Αυτά τα 14 δέντρα είναι το πρώτο που κάναμε. Το σχέδιο είναι να φυτέψουμε πάνω από 150 δέντρα» αναφέρει ο Φερνάντο Νιούνεζ Βέιγκα, Διευθυντής Αυτοκινητοδρόμων και Μεγάλων Έργων του Δημοτικού Συμβουλίου του Λίβερπουλ.
Η γενέτειρα των Beatles εφαρμόζει διαφορετικές στρατηγικές, όπως πράσινες διαδρομές, βιο-φίλτρα για την μόλυνση, κήπους-επικονιαστές και βιώσιμα συστήματα απορροής για να μειωθεί ο κίνδυνος πλημμυρών. Η Τζούλιερ Στέιπλς είναι υπεύθυνη για το πρότζεκτ στο Λίβερπουλ: «Αυτό που θέλουμε είναι να τοποθετήσουμε αυτές τις πράσινες παρεμβάσεις στα σωστά σημεία στην πόλη. Θα παρακολουθούμε την ποιότητα του αέρα και του νερού, την βιοποικιλότητα, την ευζωία των πολιτών, τις δικές τους απόψεις για την περιοχή, αλλά και κάποιους οικονομικούς δείκτες».
Όταν δοκιμαστούν όλες οι λύσεις που βασίζονται στη φύση, θα μεταφερθούν και σε άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο, έτσι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε πιο πράσινες τις αστικές περιοχές στο μέλλον.