Τι διασφαλίζει η συμφωνία για τις εμπορικές συναλλαγές και τι θα γίνει με τους τελωνειακούς δασμούς
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Πέμπτη τις γενικές γραμμές της οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης της με τη Βρετανία, με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε μετά από μήνες διαπραγματεύσεων και η οποία ορίζει το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Αγαθά
Η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις, «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής», κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία.
Οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρούν έτσι την πρόσβασή τους σε μια τεράστια ενιαία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές σε μια αγορά 66 εκατομμυρίων Βρετανών καταναλωτών.
Με τη διευθέτηση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε ορισμένους τομείς, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Ανταγωνισμός
Η Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού «διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε τομείς όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις».
Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων», όπως είναι η επιβολή τελωνειακών δασμών.
Επίλυση διαφορών
Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες.
Λόγω της κατηγορηματικής άρνησης του Λονδίνου, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Ένα «Κοινό Συμβούλιο» θα παρακολουθεί αν εφαρμόζεται και ερμηνεύεται ορθά η συνθήκη.
Αλιεία
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αλιείς θα έχουν πρόσβαση στα βρετανικά νερά για μια μεταβατική περίοδο 5,5 ετών, μέχρι τον Ιούνιο του 2026.
Μεταφορές
Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά η Βρετανία θα απολέσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς.
Ο στόχος είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Προγράμματα
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους.
Δικαστική συνεργασία
Η συμφωνία καθορίζει «ένα νέο πλαίσιο» στην αστυνομική και δικαστική συνεργασία των δύο πλευρών, ιδίως για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος.
Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να διακοπεί αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναστείλει τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Εξωτερική πολιτική
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.
Οι Βρετανοί ελπίζουν να γυρίσουν τη σελίδα του Brexit
Ανακουφισμένοι ή απαισιόδοξοι, οι Βρετανοί ελπίζουν ότι η εμπορική συμφωνία μετά το Brexit που επιτεύχθηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα είδος "χριστουγεννιάτικου δώρου", θα επιτρέψει να γυρίσουν τη σελίδα στο Brexit μια για πάντα.
"Είναι ένα ωραίο χριστουγεννιάτικο δώρο για τη χώρα ώστε να τελειώσει με όλο αυτό", δήλωσε ο Ντέιβιντ 'Ασμπι, 62 ετών, άνεργος, κάτοικος της πόλης Μπόστον, ένθερμος υποστηρικτής του Brexit, στην ανατολική ακτή της Αγγλίας. "Νομίζω ότι είναι ένα ωραίο μακροπρόθεσμο χριστουγεννιάτικο δώρο. Πιστεύω ότι αυτό κράτησε πάρα πολύ καιρό".
Ο 'Αντι Φιντς, άλλος κάτοικος της μικρής πόλης, όπου το ποσοστό υπέρ του Brexit ήταν ένα από τα υψηλότερα της χώρας στο δημοψήφισμα του 2016, είναι πιο απαισιόδοξος. "Δεν νομίζω ότι θα είναι καλό. Δεν νομίζω ότι ήταν καλή ιδέα κατά πρώτο λόγο" να φύγουμε από την ΕΕ, εξηγεί.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Στο τέλος, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να συνεργαστούμε με τους εταίρους μας, είτε είναι οι διπλανές τοπικές αρχές είτε οι διπλανές χώρες. Λειτουργεί καλύτερα όταν συνεργαζόμαστε", δήλωσε ο Πολ Σκίνερ, ο οποίος ηγείται του τοπικού συμβουλίου του Μπόστον.
"Η απουσία συμφωνίας θα ήταν καταστροφή", δήλωσε ο Σέιν Ο' Νιλ, ο οποίος είναι "πολύ χαρούμενος που υπάρχει συμφωνία", παρότι "λυπημένος" που το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
"Θα προτιμούσα να μείνουμε στην Ευρώπη, αλλά νιώθω ανακούφιση που τελείωσε και πρέπει να γυρίσουμε σελίδα", είπε.
Για τον Χάρι Βίνσεντ, "είναι ανακούφιση" που υπάρχει συμφωνία "μετά όλα αυτά τα χρόνια" δύσκολων διαπραγματεύσεων και αβεβαιότητας. Αναρωτιέται όμως: θα είναι καλύτερη αυτή η συμφωνία από ό,τι θα πρόσφερε η συμμετοχή στην ΕΕ; "Οι συμβιβασμοί που κάναμε, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για να επιτευχθεί συμφωνία, με κάνουν να αναρωτιέμαι αν αξίζει τον κόπο".
Αυτός ο 21 ετών φοιτητής λυπάται που δεν είχε λόγο στο δημοψήφισμα τον Ιούνιο του 2016 για το Brexit, επειδή τότε ήταν πολύ μικρός για να ψηφίσει.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Χιου Ρόουλαντς, επίσης φοιτητής, λέει ότι η συμφωνία θα φέρει σε κάποιους "ανακούφιση" που περίμεναν μετά τη δύσκολη φετινή χρονιά η οποία σημαδεύτηκε από την πανδημία, ένα είδος "μεγάλου χριστουγεννιάτικου δώρου", που ακυρώθηκε για πολλούς Βρετανούς λόγω του ιού.