Τι προβλέπει ο αμφιλεγόμενος νόμος και ποια «δικαιώματα» παραχωρεί στις δυνάμεις ασφαλείας στη χώρα της Λατινικής Αμερικής που μαστίζεται από την εγκληματικότητα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι δυνάμεις επιβολής της τάξης στη Χιλή θα μπορούν πλέον να λογαριάζουν στο «τεκμήριο της νόμιμης άμυνας», δυνάμει νέου νόμου, που οι επικριτές του βάφτισαν «νόμο της ‘εύκολης σκανδάλης’» (Gatillo fácil).
Το κοινοβούλιο της χώρας ενέκρινε τροπολογία που προβλέπει πως για κάθε στρατιωτικό ή αστυνομικό που κάνει χρήση του υπηρεσιακού του όπλου θα έχει ισχύ το τεκμήριο της νόμιμης άμυνας, το οποίο δεν θα αίρεται παρά μόνο αν έρευνα δείξει πως έδρασε κακόβουλα.
Η δολοφονία, την περασμένη εβδομάδα, μιας υπαξιωματικού των καραμπινιέρων —η Ρίτα Ολιβάρες δέχθηκε καταιγισμό πυρών καθώς έβγαινε από το υπηρεσιακό της αυτοκίνητο— επιτάχυνε την υιοθέτηση του.
«Tο σχέδιο νόμου ορίζει πως όταν αστυνομικός χρησιμοποιεί όπλο σε νόμιμη άμυνα, ή για να υπερασπιστεί τρίτο επειδή η ζωή του διατρέχει κίνδυνο, θα θεωρείται πως έδρασε τηρώντας τους επαγγελματικούς κανόνες, εκτός αν έρευνα αποδείξει το αντίθετο», εξήγησε η υπουργός Εσωτερικών Καρολίνα Τοά.
«Πέθαναν αστυνομικοί για να δει το φως της ημέρας αυτό το νομοσχέδιο (...) Προστατεύστε την αστυνομία μας, δώστε της περισσότερες εξουσίες, ξαναδώστε ελπίδα στους Χιλιανούς», είπε από την πλευρά του ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Αντρές Λόνγκτον, εισηγητής του νομοσχεδίου.
Το αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου, το οποίο κατά τη διάρκεια της συζήτησης χαρακτηρίστηκε νόμος της «εύκολης σκανδάλης» από όσους εναντιώνονταν στις διατάξεις του, επικρίθηκε από ειδικούς σε θέματα ποινικού δικαίου και από τα Ηνωμένα Έθνη.
«Δεν συμμορφώνεται προς το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα», τόνισε ο Γιαν Γιαράμπ, στέλεχος του ΟΗΕ αρμόδιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Λατινική Αμερική.
Ορισμένες αμφιλεγόμενες διατάξεις απαλείφθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο κοινοβούλιο, ιδίως αυτή που προέβλεπε πως αστυνομικοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν όπλα αν δέχονταν επίθεση από τουλάχιστον δύο άοπλους.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η εγκληματικότητα είναι η βασική ανησυχία των πολιτών της Χιλής. Η αύξηση των εγκλημάτων στη χώρα της Λατινικής Αμερικής ώθησε την κυβέρνηση του προέδρου Γκαμπριέλ Μπόριτς να ανακοινώσει ομοβροντία μέτρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Σύμφωνα με δημόσιο θεσμό αρμόδιο για την πρόληψη της εγκληματικότητας, το 2022 οι ανθρωποκτονίες αυξήθηκαν κατά 33,4% σε σύγκριση με την περασμένη χρονιά. Επρόκειτο για τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση αυτού του δείκτη σε όλη τη Λατινική Αμερική, πίσω μόνο από τον Ισημερινό (+80%).