Ο Αμερικανός πρόεδρος δηλώνει ότι θα αποφασίσει για την αμερικανική εμπλοκή στον πόλεμο «σε δύο εβδομάδες» και οι υπ. Εξωτερικών Γαλλίας, Γερμανίας και Βρετανίας συναντούν στη Γενεύη τον Ιρανό ομόλογό τους σε αναζήτηση συμφωνίας για τα πυρηνικά της Τεχεράνης - Συνεχίζονται τα εκατέρωθεν πλήγματα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Εκκλήσεις για αποκλιμάκωση στη σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν απευθύνει η Ευρώπη, λίγες ώρες πριν την κρίσιμη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της E3 (Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία) και της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, με τον Ιρανό ΥΠΕΞ και βασικό διαπραγματευτή για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν.
Είχε προηγηθεί η τοποθέτηση της εκπροσώπου του Λευκού Οίκου πως ο Ντόναλντ Τραμπ θα αποφασίσει αν οι ΗΠΑ θα εμπλακούν στον πόλεμο «κατά τη διάρκεια των δυο επόμενων εβδομάδων», χαρακτηρίζοντας «ουσιαστική» την πιθανότητα να βρεθεί λύση μέσω διαπραγματεύσεων με την Τεχεράνη.
Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι, έπειτα από συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάρκο Ρούμπιο στον Λευκό Οίκο, δήλωσε πως πλέον «υπάρχει παράθυρο» για να εξευρεθεί «διπλωματική λύση» κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων με το Ιράν.
«Είναι ώρα να βάλουμε τέλος στις δραματικές σκηνές στη Μέση Ανατολή και να αποφύγουμε περιφερειακή κλιμάκωση που δεν θα ωφελούσε κανέναν», τόνισε ο Ντέιβιντ Λάμι και συμπλήρωσε:
«Αύριο (σήμερα Παρασκευή) θα κατευθυνθώ στη Γενεύη για να συναντηθώ με τον ιρανό υπουργό Εξωτερικών (Αμπάς Αραγτσί) μαζί με τον Γάλλο και τον Γερμανό ομόλογό μου και την Ευρωπαϊκή Ένωση», συνέχισε, αναφερόμενος αντίστοιχα στον Ζαν-Νοέλ Μπαρό, στον Γιόχαν Βάντεφουλ και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προέτρεψε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου να ρίξει τους τόνους στη σύγκρουση με το Ιράν. Σύμφωνα με γερμανική κυβερνητική πηγή, ο Μερτς υπογράμμισε τη σημασία των "διπλωματικών λύσεων" για το Ισραήλ.
Σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο Euronews, ο πρέσβης του Ιράν στον ΟΗΕ Αλί Μπαχραϊνί δήλωσε ότι η κύρια προτεραιότητα του Ιράν αυτή τη στιγμή είναι "να σταματήσει η επιθετικότητα, να σταματήσουν οι επιθέσεις".
"Προσωπικά δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα υπήρχε ισχυρή πιθανότητα αυτή τη στιγμή για ένα είδος διπλωματικής ιδέας ή πρωτοβουλίας, διότι για εμάς θα ήταν ακατάλληλο αν σκεφτόμασταν ή μιλούσαμε αυτή τη στιγμή για οτιδήποτε άλλο εκτός από το να σταματήσουμε τους επιτιθέμενους", σημείωσε ο Μπαχραϊνί.
Σημείωσε ωστόσο ότι το Ισραήλ δεν είναι μια οντότητα "με την οποία μπορεί κάποιος να διαπραγματευτεί", προσθέτοντας ότι η απάντηση της Τεχεράνης πρέπει να είναι αποφασιστική προκειμένου να δείξει στο Ισραήλ ότι "δεν είναι σε θέση να περάσει τις κόκκινες γραμμές έναντι του Ιράν".
Παράλληλα δήλωσε ότι η ΕΕ φέρει μέρος της ευθύνης για το ξέσπασμα της σύγκρουσης.
"Πιστεύουμε ότι το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν οι Ευρωπαίοι είναι να καταδικάσουν πολύ ρητά το Ισραήλ και να σταματήσουν την υποστήριξή τους προς το Ισραήλ", δήλωσε ο πρεσβευτής του Ιράν και μόνιμος αντιπρόσωπος στα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη Αλί Μπαχραϊνί σε συνέντευξή του στο Euronews.
Μιλώντας για μια διαφαινόμενη επίθεση των ΗΠΑ εν μέσω των πρόσφατων απειλών του Τραμπ, ο Μπαχραϊνί διαβεβαίωσε ότι το Ιράν θα απαντήσει αποφασιστικά σε οποιαδήποτε επίθεση της Ουάσινγκτον στο έδαφός του, προσθέτοντας ότι οι επιθέσεις σε αμερικανικό έδαφος δεν είναι εκτός συζήτησης.
Η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν έχει εισέλθει στην όγδοη ημέρα, με τις δύο πλευρές να ανταλλάσσουν εκατοντάδες πυραυλικές επιθέσεις. Δεκάδες Ισραηλινοί σκοτώθηκαν από ιρανικά πλήγματα, ενώ η Τεχεράνη καταγράφει εκατοντάδες θύματα.
Αναχαιτίσεις drones και σειρήνες ξανά στο Ισραήλ
Η σύγκρουση ξεκίνησε τις πρώτες πρωινές ώρες της περασμένης Παρασκευής, όταν το Ισραήλ πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίθεση στην Τεχεράνη, με στόχο στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις, ανησυχώντας όλο και περισσότερο για το ραγδαία αναπτυσσόμενο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Νωρίς το πρωί της Παρασκευής, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ ενεργοποίησαν ξανά τις σειρήνες της αεράμυνας σε διάφορους τομείς της χώρας, έπειτα από νέα εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν.
Νωρίτερα, ανακοίνωσαν πως η αντιαεροπορική άμυνα απώθησε ιρανική επιδρομή με μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα. Τρία αναχαιτίστηκαν εν πτήσει πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα, διευκρίνισε μέσω Telegram.
Έκρηξη στην κατοικία του Νορβηγού πρέσβη στο Τελ Αβίβ - Πύραυλος κοντά στην αντιπροσωπεία της ΕΕ
Το υπουργείο Εξωτερικών της Νορβηγίας ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Πέμπτης πως σημειώθηκε έκρηξη στην κατοικία του Νορβηγού πρέσβη στο προάστιο Χερτσλία του Τελ Αβίβ.
«Είμαστε σε επαφή με την πρεσβεία απόψε. Κανένα μέλος του προσωπικού της πρεσβείας δεν τραυματίστηκε», υπογραμμίζεται στην ενημέρωση του νορβηγικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ισραηλινά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν πως η έκρηξη οφείλεται σε ρίψη χειροβομβίδας και προκάλεσε υλικές ζημιές
Την Πέμπτη, πύραυλος έπληξε την περιοχή της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Τελ Αβίβ, σύμφωνα με διάφορες πηγές που μίλησαν στο Euronews.
Η προέλευσή του δεν ήταν άμεσα σαφής, αλλά πιθανολογείται ότι επρόκειτο για πύραυλο που εκτοξεύθηκε από το Ιράν.
Η απόσταση μεταξύ της αντιπροσωπείας της ΕΕ και του πλήγματος πιστεύεται ότι ήταν μεταξύ 400 και 500 μέτρων, ανέφεραν δύο πηγές.
Το χτύπημα σημειώθηκε την Πέμπτη κοντά σε μια συνοικία όπου βρίσκονται πολλές ευρωπαϊκές πρεσβείες, μεταξύ των οποίων αυτές της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Αυστρίας, της Βόρειας Μακεδονίας και της Ιρλανδίας, καθώς και ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός Τελ Αβίβ-Σαβίντορ.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι το προσωπικό είναι ασφαλές.
"Αν και κανένα προσωπικό της ΕΕ δεν τραυματίστηκε σήμερα, σημειώνουμε με μεγάλη ανησυχία ότι οι διπλωματικές εγκαταστάσεις έχουν υποστεί ζημιές από τις επιθέσεις του Ιράν", δήλωσε ο εκπρόσωπος.
"Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να στοχοποιούνται ή να δέχονται επιθέσεις πολιτικές περιοχές και υποδομές, καθώς και ξένο διπλωματικό προσωπικό και ξένες διπλωματικές αποστολές".
Η κυβέρνηση της Αυστραλίας ανακοίνωσε πως αναστέλλει τη λειτουργία της πρεσβείας της στην Τεχεράνη, επικαλούμενη το «επιδεινούμενο περιβάλλον ασφαλείας.
Νέες απειλές Κατζ κατά Χαμενεΐ
Νωρίτερα, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Ισραέλ Κατζ εξαπέλυσε νέες απειλές σε βάρος του ανώτατου ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μετά το χτύπημα σε μεγάλο νοσοκομείο στο νότιο Ισραήλ και πλήγματα σε κτίρια κατοικιών κοντά στο Τελ Αβίβ, με συνέπεια να τραυματιστούν τουλάχιστον 240 άνθρωποι.
Ο στρατός του Ισραήλ "έχει λάβει οδηγίες και γνωρίζει ότι για να επιτύχει όλους τους στόχους του, αυτός ο άνθρωπος δεν πρέπει οπωσδήποτε να συνεχίσει να υπάρχει", δήλωσε ο Κατζ.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) επιβεβαίωσε τα ισραηλινά πλήγματα στον υπό κατασκευή ερευνητικό αντιδραστήρα βαρέος ύδατος του Χοντάμπ (πρώην Αράκ) και σε παρακείμενες εγκαταστάσεις στο Ιράν.
Ο αντιδραστήρας βαρέος ύδατος, όπως είχε σχεδιαστεί αρχικά, θα μπορούσε να παράγει πλουτώνιο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικού όπλου, αν και η Τεχεράνη έχει κατ’ επανάληψη διαβεβαιώσει πως το πυρηνικό της πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά μη στρατιωτικούς σκοπούς.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2015 με τη Δύση, η εν λόγω εγκατάσταση επανασχεδιάστηκε, ο πυρήνας του αντιδραστήρα αφαιρέθηκε και σφραγίστηκε με σκυρόδεμα. Το Ιράν είχε ενημερώσει τον ΔΟΑΕ ότι ο αντιδραστήρας αναμενόταν να τεθεί σε λειτουργία το 2026.
«Ο ΔΟΑΕ έχει πληροφορίες ότι ο ερευνητικός αντιδραστήρας βαρέος ύδατος του Χοντάμπ (πρώην Αράκ), ο οποίος είναι υπό κατασκευή, επλήγη. Δεν λειτουργούσε και δεν περιείχε πυρηνικό υλικό, επομένως δεν υπήρχαν ραδιολογικές επιπτώσεις», αναφέρει ανάρτηση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας στην πλατφόρμα Χ.
Το βαρύ ύδωρ, γνωστό και ως οξείδιο του δευτερίου, χρησιμοποιείται ως επιβραδυντής νετρονίων κατά τη διαδικασία πυρηνικής σχάσης που απελευθερώνει θερμότητα στον αντιδραστήρα.
Σε προηγούμενη ανάρτησή του για την ισραηλινή επίθεση στο Χοντάμπ, ο ΔΟΑΕ ανέφερε πως δεν είχε πληροφορίες που να υποδηλώνουν ότι είχε πληγεί η παρακείμενη εγκατάσταση παραγωγής βαρέος ύδατος. Ακολούθως όμως επιβεβαίωσε το πλήγμα.
«Παρότι η ζημιά στην παρακείμενη μονάδα παραγωγής βαρέος ύδατος δεν ήταν αρχικά ορατή, πλέον εκτιμάται πως τα βασικά κτίρια της εγκατάστασης επλήγησαν, συμπεριλαμβανομένης της μονάδας απόσταξης», αναφέρει ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας.
Το Ιράν ονομάζει νέο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Φρουρών της Επανάστασης
Το Ιράν ονόμασε νέο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Φρουρών της Επανάστασης, τον ταξίαρχο Ματζίντ Χανταμί, αντικαθιστώντας τον Μοχαμάντ Καζεμί, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινό αεροπορικό βομβαρδισμό την Κυριακή, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων IRNA.
«Τα χρόνια που οι μάρτυρες διοικητές μας Καζεμί και Μοαγέγ διηύθυναν την υπηρεσία του σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, είδαμε σημαντική ανάπτυξη όλων των διαστάσεων της συλλογής πληροφοριών», ανέφερε ο υποστράτηγος Μοχαμάντ Πακπούρ, ο νέος επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, επίλεκτου σώματος των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Ο πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών των Φρουρών Καζεμί σκοτώθηκε την Κυριακή 15η Ιουνίου μαζί με δυο άλλους ανώτατους αξιωματικούς της υπηρεσίας πληροφοριών, τους Χασάν Μοαγέγ και Μόχσεν Μπαγερί, σε πλήγμα της πολεμικής αεροπορίας του Ισραήλ.
«Τρεις στρατηγοί της υπηρεσίας πληροφοριών (...) δολοφονήθηκαν κι έπεσαν μάρτυρες», μετέδωσε εκείνη την ημέρα το IRNA, επικαλούμενο ανακοίνωση των Φρουρών της Επανάστασης.
Ο υποστράτηγος Πακπούρ απείλησε την περασμένη Παρασκευή πως θα ανοίξουν «οι πύλες της κόλασης» και το Ισραήλ θα βρεθεί αντιμέτωπο με «καταστροφικές συνέπειες» μετά τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς εύρους άνευ προηγουμένου και χερσαίες επιχειρήσεις καταστροφών ή δολιοφθορών που εξαπέλυσε στο ιρανικό έδαφος.
Οι ΗΠΑ αποσύρουν δεκάδες αεροσκάφη από βάση στο Κατάρ
Δεκάδες αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη αποσύρθηκαν από μια από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, όπως πιστοποιούν δορυφορικές εικόνες, προφανώς για να προστατευτούν από ενδεχόμενα ιρανικά πλήγματα, τη στιγμή που η Ουάσιγκτον ζυγίζει το εάν θα εμπλακεί στον πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν.
Μεταξύ της 5ης και της 19ης Ιουνίου, η αμερικανική βάση αλ Ουντέιντ στο Κατάρ άδειασε σχεδόν εντελώς από διακριτά αεροσκάφη, σύμφωνα με δορυφορικές φωτογραφίες της Planet Labs PBC στην κατοχή του Γαλλικού Πρακτορείου.
Σχεδόν σαράντα στρατιωτικά αεροσκάφη ήταν σταθμευμένα σε θέσεις κοντά στον διάδρομο αποπροσγειώσεων της βάσης την 5η Ιουνίου: μεγάλα μεταγωγικά, ικανά να μεταφέρουν υλικό, αεροσκάφη αναγνώρισης η ειδικών επιχειρήσεων τύπου Hercules C-130. Αλλά σε φωτογραφία που τραβήχτηκε χθες Πέμπτη 19η Ιουνίου, δεν διακρίνονταν παρά τρία μεταγωγικά.
Εξάλλου οι ΗΠΑ, «προληπτικά και υπό το φως των εχθροπραξιών στην περιφέρεια», συμβούλευσαν το «προσωπικό (τους) να επιδεικνύει ιδιαίτερη επαγρύπνηση» και «περιόρισαν προσωρινά» την πρόσβαση στις εγκαταστάσεις στην Αλ Ουντέιντ, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου που φέρει χθεσινή ημερομηνία κι αναρτήθηκε στον ιστότοπο της πρεσβείας τους στο Κατάρ.
Οι κινήσεις αυτές καταγράφονται ενώ ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αποφασίσει –εντός δύο εβδομάδων, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο– για την πιθανή εμπλοκή της χώρας του στον πόλεμο στο πλευρό του Ισραήλ εναντίον του Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ιρανικά πλήγματα αντιποίνων εναντίον πολλών αμερικανικών βάσεων στην περιφέρεια.
Λόγω της «εγγύτητάς της στο Ιράν» –λιγότερα από 300 χιλιόμετρα–, η βάση αλ Ουντέιντ, τα αεροσκάφη, οι στρατιωτικοί και οι εγκαταστάσεις είναι σε «εξαιρετικά ευάλωτη» θέση, επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μαρκ Σουόρτς, αμερικανός στρατηγός ε.α. που υπηρέτησε στη Μέση Ανατολή, πλέον ειδικός στο ινστιτούτο μελετών Rand Corporation.
Ακόμη κι αν δεν υποστεί απευθείας πλήγμα, «θραύσματα βλημάτων θα μπορούσαν να σημάνουν πως δεν θα είναι σε θέση να εκτελέσουν αποστολές», πρόσθεσε. Για αυτό τον λόγο «πρέπει να μειωθούν οι κίνδυνοι για τις αμερικανικές δυνάμεις», εξήγησε.
Τα αεροσκάφη που μετακινήθηκαν από τις αρχές Ιουνίου μπορεί να βρίσκονται πλέον προστατευμένα σε ενισχυμένα υπόστεγα ή σε άλλες βάσεις στην περιοχή. Ερωτηθείς σχετικά από το AFP, ο αμερικανικός στρατός δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο ως τώρα.
Οι μετακινήσεις αυτές εγγράφονται στο πλαίσιο αναδιάταξης στοιχείων των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιφέρεια μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν τη 13η Ιουνίου.
Ακόμη ένα αεροπλανοφόρο βρίσκεται εν πλω προς την περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενώ στην περιφέρεια μετακινήθηκαν επίσης πολλά εναέρια μέσα.
Το Γαλλικό Πρακτορείο ανέλυσε δεδομένα του ADS-B (δημόσια διαθέσιμα κι ανοικτού κώδικα) φιλτράροντας τα για να ιχνεύσει πτήσεις αμερικανικών αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού με καύσιμα –KC-46A Pegasus, KC-135 Stratotanker– τα οποία πέρασαν τουλάχιστον μια φορά από τον εναέριο χώρο της Ευρώπης μεταξύ της 15ης και της 18ης Ιουνίου. Μπορούν να μεταφέρουν ως ακόμη και 96 τόνους καυσίμου.
Τουλάχιστον 25 δείγματα των τύπων αυτών πέταξαν από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη την περίοδο αυτή και ήταν ακόμη στην Ευρώπη το βράδυ της 18ης Ιουνίου. Πιο συγκεκριμένα τέτοια δρομολόγια έκαναν 27, από τα οποία δύο επέστρεψαν.