Όπως υποστηρίζει ο υπουργός Εσωτερικών, οι ευθύνες για τη διαχείριση του προσφυγικού δεν πρέπει να βαραίνουν αποκλειστικά ένα κράτος, αλλά να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
«Έλεγχος, κατεύθυνση και σαφής γραμμή» — αυτό είναι το σύνθημα υπό το οποίο ο ομοσπονδιακός υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, επιδιώκει να περιορίσει τη παράτυπη μετανάστευση στη Γερμανία και την Ευρώπη. Η βάση για αυτή την πολιτική είναι το νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου (CEAS), το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο έντονης συζήτησης στη γερμανική Βουλή (Bundestag) την Πέμπτη. Ωστόσο, οι διαφωνίες για την εφαρμογή του παραμένουν έντονες.
«Ανθρωπιά, αλληλεγγύη και τάξη» – το δόγμα του Ντόμπριντ
Όπως υποστηρίζει ο υπουργός Εσωτερικών, οι ευθύνες για τη διαχείριση του προσφυγικού δεν πρέπει να βαραίνουν αποκλειστικά ένα κράτος, αλλά να κατανέμονται δίκαια μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε.. Μέχρι σήμερα, αυτό προβλεπόταν από τον Κανονισμό του Δουβλίνου, ο οποίος όριζε ότι οι αιτήσεις ασύλου πρέπει να υποβάλλονται στη χώρα πρώτης εισόδου.
Ωστόσο, το σύστημα αυτό δεν λειτούργησε αποτελεσματικά: οι προθεσμίες χάνονταν, τα κράτη-μέλη δεν συνεργάζονταν επαρκώς και πολλοί μετανάστες παρέκαμπταν τις διαδικασίες. Το αποτέλεσμα ήταν δευτερογενείς μετακινήσεις και ένα υπερφορτωμένο σύστημα.
Ντόμπριντ: «Δικαίωμα στο άσυλο, όχι επιλογή χώρας»
Ο Ντόμπριντ τόνισε ότι οι αιτούντες έχουν δικαίωμα σε διαδικασία ασύλου, αλλά όχι στο να επιλέγουν τη χώρα όπου θα εξεταστεί το αίτημά τους. Πρότεινε, μεταξύ άλλων, την απέλαση μεταναστών που έχουν διαπράξει εγκλήματα σε τρίτες χώρες, καθώς και τη δημιουργία κέντρων επιστροφής και δομών κράτησης εκτός Ε.Ε.
Ο Αλεξάντερ Τρομ, εκπρόσωπος εσωτερικής πολιτικής του CDU/CSU, δήλωσε στο Euronews ότι γίνονται «συγκεκριμένα βήματα» προς αυτή την κατεύθυνση.
«Πρόκειται για ανθρώπους που ήρθαν παράνομα στην Ευρώπη και δεν έχουν δικαίωμα προστασίας ή παραμονής εδώ. Πρέπει να επιστρέψουν είτε στη χώρα τους είτε, αν αυτό δεν είναι εφικτό, σε μια ασφαλή τρίτη χώρα», ανέφερε ο Τρομ.
AfD: «Καλή ιδέα – αλλά θα αποτύχει στην πράξη»
Ο βουλευτής της AfD, Μπερντ Μπάουμαν, χαρακτήρισε την πρόταση «εξαιρετική» — τονίζοντας όμως ότι είναι ιδέα του κόμματός του.
«Όποιος θέλει να εφαρμόσει αυτό το σχέδιο δεν μπορεί να συγκυβερνά με το SPD», είπε στο Euronews. Ο Μπάουμαν εκτίμησε ότι η επιτυχής εφαρμογή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω εθνικής πολιτικής και όχι ευρωπαϊκής, καθώς το CEAS «δεν σταματά τη μετανάστευση, απλώς τη μοιράζει λόγω των υποχρεωτικών ποσοστώσεων».
Οι ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα
Η βουλευτής των Πρασίνων, Κλαούντια Ροτ, δήλωσε στο Euronews ότι η προσέγγιση αυτή είναι «λανθασμένη και απάνθρωπη».
«Το δικαίωμα στο άσυλο είναι κατοχυρωμένο στο Σύνταγμά μας και συνδέεται με την ιστορία μας. Κανείς δεν εγκαταλείπει την πατρίδα του χωρίς λόγο. Αντί να μετακυλίουμε την ευθύνη για τους ανθρώπους που ζητούν προστασία, πρέπει να δούμε τα αίτια», υπογράμμισε.
Η βουλευτής της Αριστεράς, Κλάρα Μπίγκερ, προειδοποίησε ότι η μεταρρύθμιση του CEAS θα έχει ως αποτέλεσμα να μην παρέχεται προστασία στους περισσότερους αιτούντες άσυλο.
«Οι περισσότεροι θα οδηγούνται σε κέντρα κράτησης και στη συνέχεια θα μεταφέρονται σε τρίτες χώρες που δεν είναι ασφαλείς. Οι διαδικασίες ασύλου υπονομεύονται, και το δικαίωμα στο άσυλο χάνει την ουσία του», δήλωσε στο Euronews.
SPD: Διχασμένο κόμμα, αμφίβολη εφαρμογή
Ο βουλευτής του SPD, Χακάν Ντεμίρ, αναγνώρισε ότι υπάρχουν θετικά σημεία στο CEAS, αλλά εξέφρασε ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους περιορισμούς μετακίνησης στα κέντρα τρίτων χωρών.
«Καταρχήν, τα κέντρα επιστροφής είναι νομικά εφικτά. Όμως, όταν ρωτώ ποια χώρα μπορεί να τα φιλοξενήσει με νόμιμες προϋποθέσεις, δεν παίρνω απάντηση», ανέφερε.
Προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες
Παρόμοιες πρωτοβουλίες στο παρελθόν δεν απέδωσαν. Η Ιταλία είχε σχεδιάσει να δημιουργήσει κέντρα ασύλου στην Αλβανία, αλλά το σχέδιο απορρίφθηκε δικαστικά ως παράνομο. Αντίστοιχα, το βρετανικό σχέδιο για απελάσεις στη Ρουάντα απέτυχε λόγω δικαστικών αντιδράσεων και πολιτικών διαφωνιών.
Αντίθετα, η Ολλανδία σημείωσε κάποια πρόοδο: υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την Ουγκάντα για τη δημιουργία κέντρου επιστροφής απορριφθέντων αιτούντων άσυλο — ένα πιλοτικό σχέδιο που βρίσκεται τώρα σε φάση νομικής κατοχύρωσης.