Αυξανόμενοι φόβοι για ρωσική απειλή, αμφιβολίες για τον ρόλο των ΗΠΑ και νέες προειδοποιήσεις για ψυχολογικό πόλεμο από τη Μόσχα
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, επαίνεσε τη Γερμανία ως μια ηγετική δύναμη στη διατλαντική συνεργασία: «Η Γερμανία δίνει ένα καλό παράδειγμα».
Την Πέμπτη, έγινε δεκτός στην Καγκελαρία από τον Ομοσπονδιακό Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς. Ο Μερτς τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει «να κάνει πολύ περισσότερα» σε ό,τι αφορά την πολιτική ασφάλειας και να γίνει πιο ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ, ώστε να μπορεί να σταθεί απέναντι στη Ρωσία μόνη της σε περίπτωση πολέμου.
Όμως η Ρωσία βρίσκεται ήδη – κατά μία έννοια – σε πόλεμο με την Ευρώπη, προειδοποιεί ο Τζον Λοου, πρώην στέλεχος του ΝΑΤΟ και γεωπολιτικός αναλυτής στο New Eurasian Strategies Centre (NEST) – έναν οργανισμό που ιδρύθηκε από τον αντίπαλο του Πούτιν, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Ρωσία «δοκιμάζει τη Δύση»: η δανική υπηρεσία πληροφοριών προειδοποίησε πρόσφατα ότι η Μόσχα προετοιμάζεται για μια επίθεση του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, η Ρωσία θα μπορούσε να είναι έτοιμη για έναν ευρείας κλίμακας πόλεμο έως το 2031.
Η Ρωσία διεξάγει ψυχολογικό πόλεμο – με συγκεκριμένη στρατηγική
Όπως εξηγεί ο γεωπολιτικός αναλυτής, αυτή τη στιγμή μπορούμε να μιλάμε για έναν «ψυχολογικό πόλεμο». «Οι Ρώσοι θέλουν οι Ευρωπαίοι να πιστέψουν ότι είναι ευάλωτοι και ότι η Ρωσία θα μπορέσει τελικά να υπαγορεύσει τους όρους ενός νέου συστήματος ασφαλείας στην Ευρώπη», λέει ο Λοου.
Ο Λοου θεωρεί ότι η Μόσχα ακολουθεί μια πολύ συγκεκριμένη στρατηγική: «Μέρος της ρωσικής προσπάθειας είναι να αποσπάσει την προσοχή από την Ουκρανία και να αποκαλύψει ορισμένες αδυναμίες της ευρωπαϊκής άμυνας, ώστε η Ευρώπη να αρχίσει να επενδύει περισσότερο στη δική της άμυνα και λιγότερο στην άμυνα της Ουκρανίας», σημειώνει.
Οι ρωσικές απειλές έχουν στόχο να ενισχύσουν τους φόβους στην Ευρώπη. Η Ρωσία προσπαθεί έτσι να καλλιεργήσει την εντύπωση ότι είναι πολύ επικίνδυνη και απρόβλεπτη – και φαίνεται πως το καταφέρνει.
«Η ρωσική στρατιά θα μπορούσε να έχει ηττηθεί το 2022»
«Όταν ο ουκρανικός στρατός προέλαυνε στα τέλη του 2022, είχε πραγματικά στριμώξει τους Ρώσους», λέει ο Λοου. Ο ειδικός για την Ανατολική Ευρώπη πιστεύει ότι ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία θα μπορούσε να έχει ηττηθεί εκείνη τη στιγμή – με περισσότερη διεθνή στήριξη.
«Αυτή η στιγμή χάθηκε επειδή πολλοί δυτικοί ηγέτες φοβήθηκαν ότι ο υποχωρών ρωσικός στρατός μπορεί να χρησιμοποιούσε τακτικό πυρηνικό όπλο», λέει ο Λοου.
«Αν και το ενδεχόμενο δεν μπορούσε να αποκλειστεί τότε, πιστεύω ότι η πιθανότητα ήταν εξαιρετικά χαμηλή», υπογραμμίζει ο γεωπολιτικός αναλυτής.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ φαίνεται να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση με τη Ρωσία. Πρόσφατα, η κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία, το οποίο – σύμφωνα με πληροφορίες – εξέφραζε κυρίως τα ρωσικά συμφέροντα.
«Αυτή τη στιγμή, οι Ρώσοι δεν μπορούν να πιστέψουν την τύχη τους, που έχουν στην Ουάσινγκτον κάποιον ρεαλιστή, που φαίνεται να μιλάει τη γλώσσα τους και συμφωνεί μαζί τους σε πολλά – συμπεριλαμβανομένης της άποψης ότι η Ευρώπη παρακμάζει, είναι αδύναμη και δεν μπορεί πλέον να προβάλλει τις αξίες της όπως στο παρελθόν», λέει ο Λοου.
«Αυτή η σύμπτωση συμφερόντων μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας είναι απολύτως εξαιρετική», τονίζει.
Η Γερμανία στον δρόμο για να αποκτήσει «τον πιο ισχυρό στρατό στην Ευρώπη»
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου στην Καγκελαρία, ο Μερτς τόνισε: «Μια διαπραγματευμένη λύση πρέπει να διασφαλίζει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα ασφάλειας». Η ειρηνευτική συμφωνία δεν πρέπει να γίνει εις βάρος της ενότητας της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, υπογράμμισε. Είναι σημαντικό οι Ευρωπαίοι να συμμετέχουν στη διαδικασία. «Καμία ειρήνη πάνω από τα κεφάλια μας», είπε χαρακτηριστικά ο Μερτς.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν γίνεται σωστά αντιληπτή ως θεσμός στην Ουάσινγκτον. Η αμερικανική κυβέρνηση δυσκολεύεται να κατανοήσει την ΕΕ ως ένωση κρατών, κάτι που οδήγησε τον καγκελάριο να προσφερθεί να μιλήσει στις ΗΠΑ και εκ μέρους άλλων κρατών-μελών.
Ο Ρούτε σημείωσε ότι η Γερμανία στέλνει ένα σημαντικό «σήμα ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να αναλάβει ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη»».
Ο Λοου το επιβεβαιώνει: «Η Γερμανία έχει αρχίσει να επενδύει ξανά στην άμυνα και – εάν αυτή η διαδικασία πετύχει – θα διαθέτει τον πιο ικανό στρατό στην Ευρώπη».
Η Γερμανία θα μπορούσε επίσης να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη σταθεροποίηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο.
Κενό ασφάλειας στο ΝΑΤΟ: Οι Βαλτικές χώρες ως «έργο καλού καιρού»
Ωστόσο, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν ένα κρίσιμο κενό ασφάλειας: τις Βαλτικές χώρες. «Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ στις Βαλτικές χώρες ήταν ένα έργο καλού καιρού», σημειώνει ο Λοου. Όταν πραγματοποιήθηκε, κανείς δεν πίστευε πραγματικά ότι θα εμφανιζόταν μια κατάσταση σαν τη σημερινή.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα τονίσει ότι θέλει να αποσυρθεί από τα ζητήματα ασφαλείας στην Ευρώπη. Πρέπει λοιπόν η ΕΕ να αναλάβει μόνη της την κάλυψη αυτών των κενών – ακόμη και στη Βαλτική; «Δεν πιστεύω ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν απλώς την Ευρώπη», λέει ο Λοου.
Εξάλλου, η Ρωσία δεν είναι έτοιμη για πόλεμο με το ΝΑΤΟ, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, παρά τις δηλώσεις της. «Ο ρωσικός στρατός πολεμά πολύ καλύτερα τώρα απ’ ό,τι τον Φεβρουάριο του 2022, αλλά εξακολουθεί να μην πολεμά καλά», λέει ο Λοου. Στο Ντονμπάς, ο ρωσικός στρατός προελαύνει με «ρυθμό χελώνας».
Στη συνέντευξη Τύπου, ο Μερτς σημείωσε ότι «έχει ήδη ξεκινήσει μια νέα εποχή που απαιτεί νέες απαντήσεις». Η Ευρώπη έχει χρόνο να προετοιμάσει αυτές τις απαντήσεις, προσθέτει ο Λοου. «Η ανασυγκρότηση του ρωσικού στρατού θα πάρει πάνω από πέντε χρόνια».