Τα Ηνωμένα Έθνη απηύθυναν σοβαρές κατηγορίες κατά Ουκρανών αξιωματικών στρατολόγησης, υποστηρίζοντας ότι αρκετοί αντιρρησίες συνείδησης έχουν υποστεί βασανιστήρια. Εν τω μεταξύ, όλο και περισσότεροι νέοι Ουκρανοί εγκαταλείπουν τη χώρα και καταφεύγουν στη Γερμανία
Τουλάχιστον 46.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους στην εισβολή της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως επιβεβαίωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολόντιμιρ Ζελένσκι τον Μάιο. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο αριθμός είναι σημαντικά υψηλότερος, μεταξύ 80.000 και 100.000.
Ο Αντρί Κονοβάλοφ δεν θέλει να είναι ένας από αυτούς. Κάνει εκστρατεία κατά της ουκρανικής επιστράτευσης από την έναρξη του ρωσικού επιθετικού πολέμου μεγάλης κλίμακας κατά της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Κονοβάλοφ μετακόμισε στην Κολωνία πριν ακόμα από την έναρξη του πολέμου το 2021. Ο 26χρονος σπουδάζει εκεί για ένα μεταπτυχιακό στη βιοχημεία και εργάζεται με μερική απασχόληση σε μια νεοφυή επιχείρηση. Μεγάλωσε με τους παππούδες του στο Κροπιβνίτσκι, μια βιομηχανική πόλη στην καρδιά της Ουκρανίας. Ωστόσο, ο Κονοβάλοφ δεν έχει επιστρέψει στην πατρίδα του από την έναρξη του πολέμου. «Θα ήταν ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή. Δεν θα μπορούσα να φύγω από τη χώρα».
250.000 Ουκρανοί λιποτάκτες
Ο πολέμιος της στρατιωτικής θητείας αναφέρεται στο γεγονός ότι η Ουκρανία επιστρατεύει άνδρες ηλικίας 25 έως 60 ετών για στρατιωτική θητεία, προβάλλοντας σοβαρές κατηγορίες κατά της Ουκρανίας και κάνοντας λόγο για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της επιστράτευσης. «Υπάρχουν ακόμη και εκθέσεις σχετικά με αυτό από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», λέει.
Σε έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) αναφέρονται αρκετοί αντιρρησίες συνείδησης που φέρονται να έχουν υποστεί βασανιστήρια: «Σε μια περίπτωση, στρατιωτικό προσωπικό χτύπησε έναν αντιρρησία συνείδησης, του έδεσε τα χέρια πίσω από την πλάτη για μεγάλο χρονικό διάστημα, τον απείλησε με εκτέλεση και του αρνήθηκε το φαγητό για έντεκα ημέρες επειδή αρνήθηκε να φορέσει τη στρατιωτική του στολή», αναφέρεται στην έκθεση.
Διάφορα διεθνή μέσα ενημέρωσης έχουν ήδη γράψει για τις βίαιες πρακτικές στρατολόγησης: The New York Times, The Kyiv Independent, BBC. Οι άνδρες αρπάζονταν από λεωφορεία, συλλαμβάνονταν δημόσια από στρατολόγους και εξαναγκαζόταν να υποβληθούν σε ιατρικές εξετάσεις. Εάν τις περνούσαν τους έστελναν στο μέτωπο.
Στην Ουκρανία, η δυνατότητα άρνησης στράτευσης ανεστάλη με την έναρξη του ρωσικού επιθετικού πολέμου μεγάλης κλίμακας. Έχουν αναφερθεί περισσότερες από 250.000 περιπτώσεις λιποταξίας και μη εξουσιοδοτημένης απομάκρυνσης από τα στρατεύματα, σύμφωνα με το ουκρανικό διαδικτυακό μέσο Kyiv Independent.
Αθετημένες υποσχέσεις
«Ο πόλεμος είναι περιττός. Το 75% ψήφισε τον Ζελένσκι στις ουκρανικές προεδρικές εκλογές επειδή είπε ότι θα κάνει τα πάντα για να μην πεθάνει κανένας στρατιώτης», λέει ο Κονοβάλοφ. Ο ίδιος ψήφισε τον Ζελένσκι και στις εκλογές του 2019, όπως δήλωσε στο Euronews.
Εκείνη την εποχή, η Ρωσία είχε ήδη προσαρτήσει την Κριμαία. Η κατάσταση στην ανατολική Ουκρανία ήταν τεταμένη. Ουκρανοί στρατιώτες είχαν επανειλημμένα σκοτωθεί ή τραυματιστεί στο Ντονμπάς. Η υπόσχεση για ειρήνη ήταν ένας από τους κύριους λόγους για τη σαρωτική εκλογική νίκη του Ζελένσκι, όπως αναλύει το αμερικανικό think tank Atlantic Council.
Περίπου 200.000 Ουκρανοί άνδρες σε στρατεύσιμη ηλικία φέρονται να έχουν καταφύγει στη Γερμανία από την αρχή του πολέμου. Τον Αύγουστο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι επέτρεψε σε άνδρες ηλικίας 18 έως 22 ετών να εγκαταλείψουν τη χώρα. Προηγουμένως, οι άνδρες άνω των 18 ετών που ήταν ικανοί για στρατιωτική θητεία δεν επιτρεπόταν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία. Έκτοτε, περίπου 1.000 την εβδομάδα ταξιδεύουν στη Γερμανία, σύμφωνα με εκπρόσωπο του ομοσπονδιακού υπουργείου Εσωτερικών στην Berliner Morgenpost.
Ο Μερτς θέλει να δει νέους Ουκρανούς στην πρώτη γραμμή του μετώπου
Το γεγονός αυτό προκαλεί επικρίσεις στη γερμανική κυβέρνηση. Στα μέσα Νοεμβρίου, ο ομοσπονδιακός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς (CDU) ζήτησε από τον Σελένσκιι σε τηλεφωνική επικοινωνία να «διασφαλίσει ότι οι νέοι άνδρες από την Ουκρανία ειδικότερα» δεν θα «επιστρέψουν μαζικά στη Γερμανία». Θα πρέπει να υπηρετήσουν στην πατρίδα τους επειδή «τους χρειάζονται εκεί».
«Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αμέτρητοι Ουκρανοί εντός της Ουκρανίας που κρύβονται στα σπίτια τους, που κρύβονται στα χωριά των γονιών τους, που ξοδεύουν τις οικονομίες τους για να αποφύγουν αυτή τη στρατιωτική θητεία - και το λογικό θα ήταν να μάθουμε το γιατί», απευθύνει έκκληση ο Αντρί Κονοβάλοφ. Δεν θέλει πλέον να επιστρέψει στην Ουκρανία, αντίθετα ελπίζει να αποκτήσει τη γερμανική υπηκοότητα.
Ο Κονοβάλοφ θα ήθελε οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στην Ουκρανία, ώστε οι Ουκρανοί να μην αναγκαστούν να πάνε σε πόλεμο παρά τη θέλησή τους.
Οι Ρώσοι αντιρρησίες συνείδησης προσπαθούν επίσης να λάβουν άσυλο στη Γερμανία - χωρίς επιτυχία. Η νέα γερμανική κυβέρνηση ακολουθεί μια πολιτική γραμμή υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί μόνο επαγγελματίες στρατιώτες και ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι για τους Ρώσους αιτούντες άσυλο.