Ρεπορτάζ του διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων, Associated Press, αποκαλύπτει ότι νέοι και οικογένειες στις ΗΠΑ ανακαλύπτουν την Ορθοδοξία μέσω βίντεο και social media, ενώ οι εκκλησίες προσαρμόζονται στις ανάγκες τους.
Κάθε Κυριακή, ο Καθεδρικός Ναός της Αγίας Σοφίας στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ γεμίζει πιστούς όλων των ηλικιών, οι οποίοι παρακολουθούν με κατάνυξη τη Θεία Λειτουργία.
Πίσω από αυτές τις παραδοσιακές εικόνες, όμως, μια νέα τάση αναπτύσσεται στις ΗΠΑ: η Ορθοδοξία κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερη δημοτικότητα, και η αύξηση αυτή συνδέεται άμεσα με το διαδίκτυο και κυρίως με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η πρώτη επαφή πολλών νέων με την Ορθοδοξία δεν γίνεται πλέον στον ναό, αλλά μέσω βίντεο, αναρτήσεων και συζητήσεων στα κοινωνικά δίκτυα.
«Νομίζω ότι, όπως οι περισσότεροι, η Ορθοδοξία μου έγινε γνωστή μέσω του διαδικτύου. Αυτή είναι η αλήθεια», λέει η 28χρονη Αμπία Άιλι, που βαπτίστηκε Ορθόδοξη τον Απρίλιο του 2024.
Από την οθόνη στους ναούς
Η μετάβαση από την ψηφιακή ενημέρωση στη ζωντανή εμπειρία της πίστης δεν είναι πάντα εύκολη.
«Πολλοί που έρχονται στον ναό και προσπαθούν να είναι τέλειοι ή πολύ αυστηροί με όσα έμαθαν στο διαδίκτυο, συχνά δυσκολεύονται να μείνουν. Στην Αγία Σοφία καλλιεργούμε μια κουλτούρα ταπεινότητας, αποδοχής των λαθών και ευάλωτης συμμετοχής», εξηγεί η Άιλι.
Κάθε εβδομάδα, οι νεοφώτιστοι συμμετέχουν σε ανεπίσημες αλλά ουσιαστικές συναντήσεις, τα «Dinner and Discussion» (Δείπνο και Συζητήσεις), όπου μοιράζονται εμπειρίες και θέτουν ερωτήματα γύρω από την πίστη τους.
Πολλοί από αυτούς έχουν γνωρίσει την Ορθοδοξία μέσω ψηφιακού περιεχομένου και τώρα αναζητούν μια βαθύτερη σύνδεση με την παράδοση και την κοινότητα.
Η εμπειρία των νεοφώτιστων
Ανάμεσα τους είναι και ο Τζάστιν Μπράξτον, πυροσβέστης στο Λος Άντζελες, που έγινε Χριστιανός Ορθόδοξος πριν από ενάμιση χρόνο.
Περιγράφει την πρώτη του εμπειρία στον ναό με συκλονιστικό τρόπο: «Η λειτουργία ήταν μισά ελληνικά, μισά αγγλικά. Όμως δεν μπορούσα να σταματήσω να κλαίω. Έκλαιγα σε όλη τη διάρκεια της μιάμισης ώρας», περιγράφει.
Τώρα συμμετέχει στις συναντήσεις νέων ενηλίκων, βλέποντας την Ορθοδοξία ως μια πνευματική πρόκληση αλλά και μια πηγή βαθιάς χαράς.
«Νηστεύουν, προσεύχονται… Η διαφορά ανάμεσα στην ευχαρίστηση και στη χαρά είναι ότι η χαρά είναι αυτό το συναίσθημα μετά από μια σκληρή προπόνηση, που λες: ναι, τα κατάφερα», εξηγεί, συγκρίνοντας τις πνευματικές ασκήσεις με τη σωματική προπόνηση.
Δύο κύματα ενδιαφέροντος μετά την πανδημία
Σύμφωνα με τον Μάθιου Νάμι, εκτελεστικό διευθυντή του Orthodox Studies Institute, η άνοδος της Ορθοδοξίας στις ΗΠΑ παρατηρείται σε δύο κύματα.
Το πρώτο εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την πανδημία, ενώ το δεύτερο εκδηλώθηκε τους τελευταίους 18 μήνες.
Αν και αρχικά επικεντρώνονταν κυρίως σε ανύπαντρους νέους άνδρες, το νέο κύμα περιλαμβάνει πλέον παντρεμένους άνδρες και παντρεμένες γυναίκες, νέες οικογένειες και μέλη από διαφορετικά θρησκευτικά και εθνοτικά υπόβαθρα.
«Στο αρχικό κύμα, η μεγαλύτερη αύξηση ήταν στους ανύπαντρους άνδρες, αλλά σχεδόν ισοσκελίστηκε με παντρεμένους άνδρες και γυναίκες», λέει ο Νάμι, επισημαίνοντας τη διαφοροποίηση του νέου κύματος.
Το διαδίκτυο ως δίαυλος, αλλά όχι υποκατάστατο
Το διαδίκτυο έχει διευρύνει σημαντικά την εμβέλεια της Ορθοδοξίας, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει την προσωπική συμμετοχή.
Δημοφιλείς δημιουργοί περιεχομένου στα social media, όπως ο Καναδός Τζόναθαν Πέτζοου, τονίζουν τη σημασία της ζωντανής παρουσίας:
«Σε πολλούς ορθόδοξους άνδρες που βρίσκονται στο διαδίκτυο λέμε να πηγαίνουν στην εκκλησία. (Εξηγούμε ότι) δεν μπορείς να ζήσεις αυτή την πίστη μόνο στο μυαλό σου», λέει χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, η αυξανόμενη διαδικτυακή προβολή φέρνει νέες προκλήσεις: η καθοδήγηση των νεοφώτιστων, η αποφυγή παρανοήσεων, ο κίνδυνος ακραίων συμπεριφορών και η ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στην παράδοση και τον σύγχρονο τρόπο επικοινωνίας.
Η καρδιά της παράδοσης παραμένει ζωντανή
Στους ναούς όπως η Αγία Σοφία, η καρδιά της παράδοσης παραμένει αναλλοίωτη.
Η κοινότητα, η συμμετοχή και η πνευματική εμπειρία συνεχίζουν να προσελκύουν νέους και παλιούς πιστούς.
Παρά τη χρήση του διαδικτύου και των ψηφιακών εργαλείων, η Ορθοδοξία στις Ηνωμένες Πολιτείες αποδεικνύει πως μπορεί να παραμείνει ζωντανή και δυναμική, ανανεώνοντας την παρουσία της σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα.