Παρά τις αντιδράσεις, οι 27 προχωρούν στην εφαρμογή της συμφωνίας με τον Ντόναλντ Τραμπ χωρίς ρήτρα λήξης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε την Παρασκευή να μειώσει τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές, όπως προβλέπει η αμφιλεγόμενη εμπορική συμφωνία που επιτεύχθηκε το περασμένο καλοκαίρι μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ, εις βάρος των ευρωπαϊκών προϊόντων.
Η κίνηση αυτή έρχεται καθώς οι Αμερικανοί εμπορικοί εκπρόσωποι πιέζουν τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να επιταχύνουν την εφαρμογή της συμφωνίας, η οποία προβλέπει ότι η ΕΕ θα μηδενίσει τους δασμούς στα περισσότερα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα. Αμερικανική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε αυτή την εβδομάδα τις Βρυξέλλες για συνομιλίες.
Η ιδέα εισαγωγής μιας λεγόμενης «ρήτρας λήξης» – ενός μηχανισμού που θα τερμάτιζε τις δασμολογικές παραχωρήσεις μετά από πέντε χρόνια, εάν η συμφωνία δεν ανανεωνόταν – προκάλεσε έντονες συζητήσεις μεταξύ των κρατών-μελών, αλλά τελικά δεν προχώρησε, δείχνοντας ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ δεν θέλουν να προκαλέσουν τον Τραμπ.
Η εμπορική συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο, έπειτα από μήνες εντάσεων, αφότου ο πρόεδρος Τραμπ επέβαλε εκτεταμένους δασμούς σε εταίρους σε όλο τον κόσμο, σε αυτό που αποκάλεσε «Ημέρα Απελευθέρωσης» για την Αμερική. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η ΕΕ θα πληρώνει δασμούς 15% για τις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ, ενώ θα μειώσει στο μηδέν τους δικούς της δασμούς στα περισσότερα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα.
Η συμφωνία έχει δεχθεί ευρεία κριτική ως μια «ταπείνωση» για την Ευρώπη, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την υπερασπίζεται, υποστηρίζοντας ότι ήταν η καλύτερη δυνατή λύση υπό το βάρος της επιθετικής εμπορικής πολιτικής του Τραμπ. Η εναλλακτική, τονίζει η Κομισιόν, θα ήταν χειρότερη.
Ωστόσο, την Παρασκευή, οι «27» στήριξαν τη συμφωνία της Επιτροπής με ευρεία πλειοψηφία.
Ενέκριναν επίσης μια διάταξη που επιτρέπει στην Επιτροπή να αναστείλει τη συμφωνία εάν οι ΗΠΑ δεν την εφαρμόσουν, καθώς και έναν μηχανισμό ασφαλείας που επιτρέπει στην Επιτροπή να «παγώσει» προσωρινά τη συμφωνία εάν οι αμερικανικές εισαγωγές αυξηθούν απότομα και προκαλέσουν αναστάτωση στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Τα κράτη-μέλη συζήτησαν ακόμη την εισαγωγή μιας «ρήτρας λήξης», η οποία θα τερμάτιζε οριστικά τις μειώσεις δασμών μετά από πέντε χρόνια εάν δεν ανανεωθεί η συμφωνία – μια ιδέα που αναμένεται να στηρίξει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις.
Και τα δύο θεσμικά όργανα πρέπει να καταλήξουν σε κοινό κείμενο έως την άνοιξη ώστε να οριστικοποιηθούν οι δασμολογικές μειώσεις. Σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη, τα περισσότερα κράτη-μέλη θα μπορούσαν να δεχθούν την προσθήκη της ρήτρας, όμως η Γερμανία αντιτίθεται καθώς φοβάται αντίποινα.
Ο πρόεδρος της επιτροπής εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Γερμανός ευρωβουλευτής Μπερντ Λάνγκε, έχει ήδη εντάξει την ιδέα της ρήτρας λήξης στην έκθεσή του σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας, η οποία θα αποτελέσει τη βάση της κοινοβουλευτικής συζήτησης.
Στο εσωτερικό της Επιτροπής, αξιωματούχοι ελπίζουν ότι Συμβούλιο και Κοινοβούλιο θα αποφύγουν να ξηλώσουν τη συμφωνία που διαπραγματεύτηκαν με την Ουάσινγκτον, προειδοποιώντας ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει νέο κύκλο κλιμάκωσης και να ενισχύσει τον εμπορικό πόλεμο.