Η Εύα Νάθενα παρουσιάζει την «Φόνισσα», ο Χάρης Βαφειάδης την ταινία «Μικρά πράγματα που πήγαν λάθος», ενώ ο Κύρος Παπαβασιλείου την «Κάμπια Νύμφη Πεταλούδα».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης περιλάμβανε μια εξαιρετική επιλογή ταινιών από όλο τον κόσμο. Αυτές δεν περιορίστηκαν μόνο στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα. Υπάρχουν άλλα δύο διαγωνιστικά τμήματα με μεγάλο ενδιαφέρον. Είναι το Meet the Neighbors+ (Γνωρίστε τους Γείτονες +), που περιλάμβανε ταινίες που εστιάζουν σε ζητήματα που αφορούν την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας, ενώ το Film Forward φιλοξένησε σκηνοθέτες που αμφισβητούν τις κινηματογραφικές συμβάσεις. Πάμε να γνωρίσουμε τρεις σκηνοθέτες που συμμετείχαν με δημιουργίες τους στη φετινή κινηματογραφική διοργάνωση.
«Φόνισσα» - Εύα Νάθενα
Η Εύα Νάθενα εμπνέεται από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη για να δημιουργήσει τη δική της κινηματογραφική «Φόνισσα». Στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο η δημιουργός παρουσιάζει την κλασική ιστορία της Φραγκογιαννούς, μέσα από το διαγενεακό της τραύμα, δηλαδή μέσα από τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξε η μητέρα της στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της ψυχολογίας της. Αυτό την οδήγησε στη δολοφονία μικρών κοριτσιών, ώστε να μην έχουν την τραγική πορεία ζωής που είχε η ίδια, αλλά και οι άλλες γυναίκες.
Η Χαδούλα εμφανίζεται περισσότερο ως θύμα, παρά ως θύτης με τη μητέρα της να της οπλίζει το χέρι. Η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ερμηνεύει συγκλονιστικά την τραγική ηρωίδα, στην πορεία της μέσα από τα διαδοχικά εγκλήματα στην τελική λύτρωση.
Η «Φόνισσα» συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα Meet the Neighbors+ (Γνωρίστε τους Γείτονες +) και απέσπασε 6 βραβεία στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Bγαίνει στους κινηματογράφους την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου. Συναντήσαμε την Εύα Νάθενα στο πλαίσιο του φεστιβάλ και μιλήσαμε για τη δική της κινηματογραφική ανάγνωση της Φόνισσας:
«Μία από τις προθέσεις της Κατερίνας Μπέη, της σεναριογράφου, στην οποία δεν είπα τίποτε στην πρώτη γραφή του σεναρίου, ακριβώς για να δω τι καταλαβαίνει κι εκείνη, γιατί ο κάθε άνθρωπος καταλαβαίνει κάτι διαφορετικό και αυτό είναι το ωραίο στην τέχνη, ήταν να αποτυπώσει τη βία, που προερχόταν από τους άνδρες στις γυναίκες. Της είπα από πολύ νωρίς ότι αυτό εμένα δεν με ενδιαφέρει, στο βαθμό που το έχει αναπτύξει. Αυτό το έχουν κάνει άλλες ταινίες. Είναι δεκτό, το ξέρουμε. Έχει καταγραφεί ιστορικά. Αυτή η ταινία πρέπει να αναλάβει, γιατί αυτό είναι πολύ ισχυρό μέσα στο αφήγημα, έτσι όπως το διαβάζω εγώ, να δείξει τη βία που παρήγαγαν οι γυναίκες προς τις γυναίκες. Ήταν υποχρεωμένες να το κάνουν. Να αναστήσουν δηλαδή τα κορίτσια τους με τέτοια σκληρά αντισώματα για να αντέξουν αυτό που τις περίμενε, που ήταν σχεδόν βάρβαρο. Αυτό ήταν το πολύ σκληρό. Αυτό κληθήκαμε να κάνουμε εμείς οι γυναίκες με μεγάλο πόνο. Να πούμε πώς μας φέρθηκε το φύλο μας. Ήταν αναγκασμένες να το κάνουν. Δεν τις εκδικούμαστε, δεν θέλουμε να τις σταυρώσουμε εκ τω υστέρων».
Η σκηνοθέτις επισημαίνει ότι η ταινία της δεν μένει μόνο στο γυναικείο φύλο: «Η ταινία αναλαμβάνει και κάτι άλλο, εκτός από αυτό που ήταν το πιο σκληρό καθήκον που αναλάβαμε όλοι. Να δείξει την πλευρά των ανδρών που επίσης κακοποιήθηκαν και κακοφορμίστηκαν από τους πατεράδες τους, που τους έκλεισαν με τόσο ισχυρά καλούπια και δεδομένα, τόσο σκληρά στερεότυπα. Ήταν αναγκασμένοι να τα υπηρετήσουν. Κι όχι μόνο από τους πατεράδες τους, αλλά και από τις μανάδες τους. Και κυρίως από τις γυναίκες τους. Όταν δεν ήταν σκληρός ο άνδρας τους, δεν τον παραδέχονταν. Τον αποκαλούσαν μισερό, ακαμάτη, τον έλεγαν χίλια δύο πράγματα, που έκοβε τον ανδρισμό του με έναν επίσης βίαιο και επιθετικό τρόπο. Οπότε αυτή η ταινία σκύβει με πόνο στα τραύματα που λάβαμε όλοι, σαν άνθρωποι στη ζωή αυτή, στις ετικέτες που φορέσαμε ή μας φόρεσαν και δείχνει τι μπορεί να πάθει ένας άνθρωπος».
«Μικρά πράγματα που πήγαν λάθος» - Χάρης Βαφειάδης
Μετά την τηλεοπτική δόξα που γνώρισε, ο Φάνης έχει πάρει για τα καλά την κατηφόρα. Το μόνο που χρειάζεται πλέον για να επανέλθει είναι ένα θεϊκό σημάδι. Ο Παύλος από την άλλη πλευρά είναι ένας μεγαλοαστός, που ζει στον τέλειο κόσμο. Εκείνο όμως που τον κρατάει μακριά από την καριέρα και την ιδανική οικογενειακή ζωή είναι η ίδια πραγματικότητα και τα ψέματα που λέει. Οι ζωές τους μπερδεύονται, όταν ένα σκυλάκι με το όνομα Μάφιν είναι πια νεκρό. Οι δυο τους θα συναντηθούν για να λύσουν ο καθένας το πρόβλημά του. Αυτό που θα αποκαλυφθεί είναι ότι δεν είναι τελικά και τόσο διαφορετικοί.
Το «Μικρά πράγματα που πήγαν λάθος» είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Χάρη Βαφειάδη, η οποία συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα Film Forward. Είναι μια κωμωδία καταστάσεων με ωραίο ρυθμό, που δεν λείπουν οι δραματικές αποχρώσεις. Ο Θάνος Τοκάκης κλέβει τις εντυπώσεις, στο ρόλο του Φάνη:
«Ήξερα μέσες άκρες ότι ήθελα να κάνω μια ταινία που να έχει ως θέμα της την ταυτότητα και τους ρόλους που παίρνουμε στη ζωή μας. Είχα σκεφτεί αρχικά τον πρώτο χαρακτήρα, τον αστό και μετά μου ήρθε ο χαρακτήρας του άλλου, στον οποίο έβαλα στοιχεία από ανθρώπους που ξέρω. Μου άρεσαν αυτοί οι δύο διαφορετικοί κόσμοι. Είναι αντίθετοι, αλλά έχουν αρκετά κοινά σημεία. Σιγά – σιγά αρχίζουν να λειτουργούν και συμπληρωματικά. Είναι σαν να πηγαίνουν σε παράλληλες πορείες, ενώνονται και μετά φεύγουν. Είναι κάτι που το βρήκα ενδιαφέρον. Είναι δύο άνθρωποι που δεν διαφέρουν και τόσο πολύ.
Βέβαια, ο ένας είναι πιο εσωτερικός, καταπιέζει τον εαυτό του και τους πάντες γύρω του και είναι πολύ οργανωτικός. Ο άλλος είναι χύμα, σχεδόν τσίρκο, με την καλή ή την κακή έννοια. Μου άρεσε ότι είχαμε δύο αντίθετους ανθρώπους, που στην πορεία ο ένας συμπληρώνει τον άλλο. Αυτό που ήθελα να αναδείξω είναι πώς είναι να βρίσκεσαι κάπου, που νιώθεις ότι δεν ανήκεις, άσχετα με το αν ανήκεις ή όχι. Πώς είναι να είσαι δηλαδή σε ένα ανοίκειο κι άγνωστο μέρος. Αυτό ήταν κάτι που με κέντρισε, όταν ασχολήθηκα με αυτή την ιστορία. Είναι σαν αυτοί οι δύο τύποι να μην ανήκουν πουθενά. Αυτό ήταν κάτι που ήθελα να εκφράσω μέσα από την ταινία. Πώς είναι να είμαστε σε ένα μέρος, στο οποίο νιώθουμε ότι δεν χωράμε»αναφέρει ο Χάρης Βαφειάδης.
«Κάμπια Νύμφη Πεταλούδα» - Κύρος Παπαβασιλείου
Ο Κύπριος Κύρος Παπαβασιλείου παρουσίασε στο διαγωνιστικό τμήμα Film Forward την «Κάμπια Νύμφη Πεταλούδα», μια φουτουριστική ταινία που εστιάζει στο θέμα του χρόνου και της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσα από τη σχέση ενός ζευγαριού. Στο επίκεντρο της πρωτότυπης πλοκής ένα παιδί που ξέρουν ότι έχουν κάνει, αλλά δεν γνωρίζουν πού βρίσκεται.
Η σχέση της Πηνελόπης και του Ισίδωρου δοκιμάζεται καθώς οι ατομικές και κοινές αναμνήσεις του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος αλλάζουν αδιάκοπα. Μοιάζουν σαν να μην μπορούν να διαχειριστούν μαζί την πορεία της ζωής τους και ο,τι προκύπτει σε αυτή. Κάθε μέρα που ξημερώνει τους βρίσκουμε σε μια διαφορετική χρονική στιγμή: άλλοτε στο 2037, άλλοτε στο 2023 και άλλοτε στο 2005.
Η ταινία επιστημονικής φαντασίας, που συνδυάζει το δράμα με το μυστήριο, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι. Τους επόμενους μήνες θα συμμετάσχει σε φεστιβάλ της Ελβετίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Τουρκίας. Η«Κάμπια Νύμφη Πεταλούδα» κέρδισε στη Θεσσαλονίκη το Βραβείο Κοινού και το Βραβείο Πρωτότυπης Μουσικής ΕΡΤ:
«Πώς ξεκίνησε η ιδέα της ταινίας; Άρχισα να νιώθω ότι μπαίνω σε μια μέση ηλικία. Ένιωθα ότι οι γονείς μου έχουν αρχίσει να γερνάνε και να είναι μπροστά στο θάνατο. Παράλληλα αισθανόμουν τα ανίψια μου ότι είναι τα νέα πλάσματα μέσα στη ζωή. Ένιωθα λοιπόν ότι εγώ είμαι ανάμεσα σε αυτές τις δύο καταστάσεις. Είπα στον εαυτό μου πώς θα ήταν, αν μπορούσες να μεταφερθείς στη θέση των γονιών σου ή στη θέση των ανιψιών σου. Άρχισα λοιπόν να σκέφτομαι τον εαυτό μου να ταξιδεύει στον χρόνο. Από εκεί γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργηθεί ένα σύμπαν που όλοι οι άνθρωποι ταξιδεύουν στο χρόνο: τη μια μέρα είναι 20 χρονών, την άλλη 70 και την άλλη 45».
Πώς θα περιέγραφε ο ίδιος την ταινία που έχει γυρίσει: «Η ταινία μου δεν είναι μια πραγματεία πάνω στο χρόνο, αλλά πάνω σε βασικές φιλοσοφικές έννοιες. Το σενάριο είναι σαν μια ακολουθία βασικών υπαρξιακών καταστάσεων που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος. Είναι μια σειρά δηλαδή, όπως κατάσταση θανάτου, ανάστασης, χωρισμού, γέννησης. Όλα αυτά τα στοιχεία είναι οι βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους χτίστηκε το σενάριο και μεταφέρονται οι χαρακτήρες. Η δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν ότι έπρεπε να σκέφτομαι παράλληλα τη γραμμική αφήγηση, ενώ ο χρόνος της ταινίας μεταφερόταν μπρος πίσω. Έπρεπε δηλαδή να ακολουθώ δύο άξονες: ο ένας που ήταν πιο δραματουργικός και έχει να κάνει με την εξέλιξη των χαρακτήρων και ο άλλος ήταν ο πιο τεχνικός που ήταν ο χρόνος και η συνέπεια που πρέπει να έχουν τα πράγματα σε σχέση με την ασυναρτησία του χρόνου».
