Παρά τη σταθερή ανάπτυξη του ΑΕΠ, νέα έκθεση προειδοποιεί ότι η Ισπανία συγκαταλέγεται στις πιο «εκτεθειμένες» ευρωπαϊκές χώρες απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
Η Ισπανία καλείται να ενισχύσει την ανθεκτικότητά της στην κλιματική αλλαγή και να προωθήσει τις προσπάθειες αποανθρακοποίησης για να προστατεύσει την οικονομία της.
Μια νέα έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) διαπιστώνει ότι η ισπανική οικονομία άντεξε «εντυπωσιακά καλά» μετά τη βραδεία ανάκαμψη από την πανδημία της COVID-19.
Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σταθερή αύξηση του ΑΕΠ, με την Ισπανία να ξεπερνά πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες. Αυτό οφείλεται σε μια πληθώρα παραγόντων, μεταξύ των οποίων ο τουρισμός, οι επενδύσεις από τα Ταμεία Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ και οι αυξημένες δημόσιες δαπάνες.
Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η Ισπανία συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες «με τη μεγαλύτερη έκθεση» στην κλιματική αλλαγή, με τη χώρα να καταγράφει από τις πιο σοβαρές ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες στην ήπειρο.
Απειλή για την ανάπτυξη της Ισπανίας
«Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι συχνές και έντονες ξηρασίες, οι πλημμύρες, τα κύματα καύσωνα και οι δασικές πυρκαγιές απειλούν ολοένα και περισσότερο τη μελλοντική ανάπτυξη της χώρας, το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία», αναφέρει η έκθεση.
«Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας θα απαιτήσει στοχευμένες επενδύσεις για προσαρμογή και ισχυρές υποδομές».
Παρά τις προόδους στη μείωση του κινδύνου καταστροφών και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, οι οικονομικές και ανθρώπινες απώλειες από καταστροφές αυξάνονται. Οι καταστροφές αυτές γίνονται ολοένα και πιο σοβαρές και πιο συχνές.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα στην Ισπανία έχουν ήδη προκαλέσει απώλειες ύψους 12,2 δισ. ευρώ το 2025, που αναμένεται να αυξηθούν σε 34,8 δισ. ευρώ έως το 2029.
Πώς βλάπτει η κλιματική αλλαγή την οικονομία της Ισπανίας;
Η έκθεση χαρακτηρίζει τις πλημμύρες ως μία από τις πιο «επιβλαβείς φυσικές καταστροφές» στην Ισπανία, οι οποίες εντείνονται από την αστικοποίηση περιοχών υψηλού κινδύνου.
Μόλις τον περασμένο μήνα, ισχυρές βροχοπτώσεις πλημμύρισαν δρόμους και άφησαν τουρίστες αποκλεισμένους, καθώςη καταιγίδα Alice έπληξε τμήματα της μεσογειακής ακτογραμμής. Ξαφνικές πλημμύρες έπληξαν την Καταλονία, μετατρέποντας γρήγορα τους δρόμους σε ποτάμια λάσπης, ενώ τα δρομολόγια τρένων μεταξύ Βαρκελώνης και Βαλένθια ανεστάλησαν προσωρινά.
Στην Ίμπιζα, ακυρώθηκαν δεκάδες πτήσεις καθώς συνεργεία έκτακτης ανάγκης έσπευσαν να διασώσουν πολλούς ανθρώπους που είχαν εγκλωβιστεί μέσα σε οχήματα στο νησί.
Κι όμως, οι ακραίες βροχές φάνηκαν ασήμαντες μπροστά στις ξαφνικές πλημμύρες που έπληξαν τη Βαλένθια πέρυσι, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε 229 ανθρώπους. Το DANA (Απομονωμένη Υφέση Ανώτερου Επιπέδου) προκάλεσε καταρρακτώδεις βροχές που έσπασαν ιστορικά ρεκόρ: πάνω από 770 λίτρα ανά τετραγωνικό μέτρο σε 24 ώρες στο Τουρίς και υπερχείλιση ποταμών στη Ράμπλα ντελ Πόιο.
Οι ειδικοί λένε ότι δεν υπάρχει αμφιβολία πως τέτοιες εκρηκτικές καταιγίδες «εντείνονται» από την κλιματική αλλαγή, ακόμη κι αν δεν μπορεί να προσδιοριστεί η ακριβής αιτία.
Καύσωνες και κίνδυνοι για την υγεία
Η μεγαλύτερη διάρκεια και συχνότητα των καυσώνων αυξάνει τους κινδύνους για την υγεία και μειώνει την παραγωγικότητα στις μεγάλες πόλεις.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, αυτό καθιστά αναγκαία «την περαιτέρω ενσωμάτωση της προσαρμογής στη ζέστη στον αστικό σχεδιασμό και στους οικοδομικούς κανονισμούς».
Το καλοκαίρι του 2025 στην Ισπανία ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί, με μέση θερμοκρασία 24,2°C μεταξύ 1ης Ιουνίου και 31ης Αυγούστου. Η υψηλότερη ημερήσια θερμοκρασία, 45,8°C, καταγράφηκε στη Χέρες ντε λα Φροντέρα, στη νότια Ισπανία, στις 17 Αυγούστου, κατά τη διάρκεια κύματος καύσωνα.
Αυτές οι καυτές θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με ισχυρούς ανέμους, δημιούργησαν τις ιδανικές συνθήκες ώστε οι δασικές πυρκαγιές να εξαπλωθούν γρήγορα σε όλη τη χώρα.
Από την αρχή του 2025, έχουν καεί πάνω από 380,00 εκτάρια γης, σχεδόν πέντε φορές ο ετήσιος μέσος όρος, με τουλάχιστον οκτώ ανθρώπους να έχουν χάσει τη ζωή τους.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι ζεστές, ξηρές και ανεμώδεις συνθήκες που τροφοδότησαν τις πυρκαγιές είναι πλέον περίπου 40 φορές πιο συχνές και περίπου 30% πιο έντονες απ’ ό,τι θα ήταν σε έναν κόσμο χωρίς κλιματική αλλαγή.
«Με κάθε κλάσμα βαθμού επιπλέον θέρμανσης, οι ακραίοι, παρατεταμένοι καύσωνες θα συνεχίσουν να εντείνονται, αυξάνοντας την πιθανότητα για τεράστιες δασικές πυρκαγιές όπως εκείνες που έκαψαν εκτεταμένες περιοχές της Ιβηρικής Χερσονήσου», προειδοποίησε η δρ Clair Barnes, ερευνήτρια στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Imperial College London.
Η στροφή της Ισπανίας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Παρά τα καταστροφικά ακραία καιρικά φαινόμενα, η Ισπανία έχει διευρύνει σημαντικά τις δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, με την ηλιακή και αιολική ενέργεια να καλύπτουν πλέον πάνω από το μισό της ετήσιας παραγωγής.
Παρότι αυτό σημαίνει ότι η Ισπανία βρίσκεται σε τροχιά επίτευξης των στόχων αποανθρακοποίησης, ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί πάνω από 40% έως το 2030.
«Αυτή η αύξηση ενισχύει την ανάγκη για συνέχιση της διεύρυνσης των επενδύσεων σε υποδομές δικτύου, διασυνδέσεις και αποθήκευση, καθώς και για την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης περικοπών παραγωγής και συμφόρησης του δικτύου», προσθέτει η έκθεση.
Η Ισπανία δυσκολεύεται επίσης να μειώσει δραστικά τις εκπομπές από τις μεταφορές, οι οποίες αντιστοιχούν σε ένα τρίτο του συνολικού της αποτυπώματος. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η αύξηση της ιδιοκτησίας οχημάτων και τα ασθενή τιμολογιακά κίνητρα για μετάβαση σε καθαρότερες εναλλακτικές έχουν «εν μέρει αντισταθμίσει τα κέρδη σε αποδοτικότητα».