Ανησυχητικά ευρήματα για την εξάπλωση της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο – Κυριαρχούν ο αντισημιτισμός, ο αντι-Ρομά λόγος και ο μισογυνισμός, με την πλατφόρμα X στο επίκεντρο της διάδοσης
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI) απηύθυνε έκκληση προς τη Σουηδία, την Πορτογαλία, την Κροατία και τη Λετονία να ενισχύσουν τα μέτρα τους κατά της ρητορικής μίσους, η οποία πλήττει κυρίως μετανάστες, Ρομά, άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και μαύρους πολίτες.
Η προειδοποίηση έρχεται σε μια περίοδο όπου το μέσο επίπεδο τοξικότητας στο διαδίκτυο καταγράφεται σταθερά σε «μέτρια» επίπεδα από τις αρχές του 2025, σύμφωνα με τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για το Μίσος στο Διαδίκτυο (European Observatory of Online Hate - EOOH).
Η διαδικτυακή τοξικότητα περιλαμβάνει προσβλητικές, επιθετικές και υποτιμητικές συμπεριφορές που εκδηλώνονται σε ψηφιακές πλατφόρμες, κυμαινόμενες από υπερβολική χρήση χυδαίου λόγου έως ρητορική μίσους.
Το Παρατηρητήριο κατατάσσει την τοξικότητα σε τέσσερις κατηγορίες, από «ασφαλές» περιεχόμενο (βαθμός 0) έως «υψηλής τοξικότητας» (βαθμός 0.8 έως 1).
Η αξιολόγηση βασίζεται σε λίστες με λέξεις και φράσεις που θεωρούνται μισαλλόδοξες ή προβληματικές, οι οποίες έχουν συγκεντρωθεί από κοινωνικά δίκτυα. Κάθε καταγραφή συνοδεύεται από βαθμό τοξικότητας και κατηγοριοποίηση, όπως σεξισμός, ρατσισμός κ.ά.
Τον Απρίλιο του 2025 καταγράφηκε το υψηλότερο επίπεδο τοξικότητας για φέτος, με μέσο σκορ 0,22 στα 1. Παρότι η τιμή αυτή εντάσσεται στην «μέση κατηγορία», υποδεικνύει σαφώς την παρουσία τοξικού λόγου, αν και όχι ακραίου.
Τον Μάιο, ο αντισημιτικός λόγος εμφάνισε τη μεγαλύτερη μέση τοξικότητα με βαθμολογία 0,34 – το 88% των σχετικών αναρτήσεων προερχόταν από την πλατφόρμα X (πρώην Twitter).
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο, περισσότεροι από 2,5 εκατομμύρια μηνύματα σε 11 γλώσσες, από έξι κοινωνικά δίκτυα, αναλύθηκαν τον ίδιο μήνα.
Μετά τον αντισημιτισμό, ο αντι-Ρομά λόγος ήταν η δεύτερη συχνότερη μορφή ρητορικής μίσους, με σκορ 0,30. Η στοχοποίηση της κοινότητας των Ρομά παραμένει έντονη, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των αναρτήσεων (82%) προήλθε από την πλατφόρμα X, με το Reddit (7%) και το TikTok (4%) να ακολουθούν.
Σημαντικά υψηλή ήταν και η τοξικότητα έναντι των ΛΟΑΤΚΙ+ (0,29) και των μουσουλμάνων (0,28), με το περιεχόμενο να αναπαράγεται κατά 81% και 87% αντίστοιχα στο X.
Αν και τα σεξιστικά σχόλια συγκέντρωσαν τον χαμηλότερο μέσο δείκτη τοξικότητας (0,19), αποτελούν τη συχνότερη μορφή τοξικού περιεχομένου: σχεδόν 3 εκατομμύρια καταγραφές εντόπισε το Παρατηρητήριο, αριθμός υπερτριπλάσιος από τα αντι-Ρομά σχόλια και υπερδιπλάσιος από τα αντίστοιχα για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+.
Ο μισογυνικός λόγος κυριάρχησε ως η πιο επιθετική μορφή ρητορικής μίσους, παρά τον χαμηλότερο βαθμό τοξικότητας ανά σχόλιο.
Η έκθεση εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ανάγκη ισχυρότερων μέτρων κατά της ρητορικής μίσους, ειδικά σε πλατφόρμες με τεράστια απήχηση, όπως το X.