ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Αφροδίτη είναι ο παράξενος γείτονάς μας. Ένας παράξενος κόσμος, όπου ο ήλιος ανατέλλει στη Δύση, δύει στην Ανατολή και μία ημέρα διαρκεί περισσότερο από ένα έτος. Η ζωή της Αφροδίτης άρχισε την ίδια περίοδο με αυτή της Γης. Για ποιον λόγο λοιπόν η Αφροδίτη είναι τόσο διαφορετική; Αρχίζουμε την έρευνά μας από το Αστεροσκοπείο του Παρισιού, που ιδρύθηκε το 1667 και διαθέτει όλα τα σύγχρονα μέσα για τη μελέτη του ηλιακού συστήματος. Μεταξύ αυτών και ένα σύστημα καταγραφής που διερευνά το πέρασμα της Αφροδίτης μπροστά από τον ήλιο.
Ο Τόμας Γουάϊντμαν, πλανητικός επιστήμονας στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, μας έδειξε ένα παλιό σύστημα καταγραφής για την παρατήρηση της διέλευσης της Αφροδίτης το 1874 και το 1882.
Σήμερα το Αστεροσκοπείο του Παρισιού παραμένει στην αιχμή της πλανητικής επιστήμης. Έχει γίνει το σπίτι του Τόμας Γουάιντμαν, του ειδικού επιστήμονα, που έχει αφιερώσει τον χρόνο του προσπαθώντας να λύσει το παζλ του πλανήτη Αφροδίτη.
«Η Αφροδίτη και η Γη είναι αδελφοί πλανήτες. Σχηματίστηκαν στο ίδιο τμήμα του ηλιακού μας συστήματος, ακόμα πιο κοντά από ότι είναι η Γη με τον Άρη. Έχουν τα ίδια βασικά συστατικά, τα ίδια αέρια και τα ίδια πετρώματα που περιστρέφονται γύρω από το πρώιμο ηλιακό σύστημα. Κι όμως αυτοί οι δύο πλανήτες είχαν εντελώς διαφορετικό πεπρωμένο», εξηγεί ο Τόμας Γουάϊντμαν.
Η Αφροδίτη και η Γη έχουν λίγο-πολύ παράλληλες πορείες.
«Η Αφροδίτη έχει πολύ πυκνή ατμόσφαιρα. Το διοξείδιο του άνθρακα φτάνει το 97%. Ισχυρή επίδραση στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η θερμοκρασία στο έδαφος ξεπερνά τους 450 βαθμούς Κελσίου. Η πίεση είναι στα 92 μπαρ, σχεδόν εκατό φορές από ό,τι στη Γη. Διόλου ευχάριστο μέρος για να βρίσκεται κάποιος», εξηγεί ο Χάκαν Σβέντχεμ, επιστήμονας του προγράμματος “Venus express”.
Δυσάρεστη, αλλά και ασυνήθιστη.Η Αφροδίτη είναι ο μοναδικός πλανήτης που περιστρέφεται δεξιόστροφα.
«Η Αφροδίτη είναι ο μόνος πλανήτης στο ηλιακό σύστημα που χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να περιστραφεί μια φορά γύρω από τον άξονά του, από ό,τι χρειάζεται για να περιστραφεί γύρω από τον Ήλιο. Χρειάζονται επομένως 243 ημέρες για μία ημέρα στον πλανήτη Αφροδίτη και 224 για μία περιστροφή γύρω από τον Ήλιο», επισημαίνει ο Μισέλ Μπραϊτφέλνερ, συντονιστής του προγράμματος.
Το 2005 ο ευρωπαϊκός οργανισμός διαστήματος, εγκαινίασε το διαστημικό σκάφος “Venus Express” για να ερευνήσει καλύτερα τον πλανήτη.
«Πήγαμε στην ατμόσφαιρα προς μία κατεύθυνση, γιατί η μία όψη του διαστημικού σκάφους, που είχε αρχικά προστεθεί στον πύραυλο, μπορούσε να αντεπεξέλθει στις πιέσεις και τις θερμοκρασίες. Τροποποιήσαμε επίσης τα ηλιακά πάνελ, για να μεγιστοποιηθεί το περιθώριο της τριβής και του φρεναρίσματος», τονίζει ο Ντόναλντ Μέριτ, συντονιστής του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.
Η αεροπέδηση, η μετάβαση δηλαδή από την πρωταρχική ελλειπτική τροχιά στη λεγόμενη “επιστημονική τροχιά”, έδωσε στους επιστήμονες την πρώτη εικόνα από τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης και δεν ήταν η αναμενόμενη:
«Αυτό που είδαμε και μας φάνηκε κάπως ασυνήθιστο, ήταν η διακύμανση της πίεσης. Ήταν σαν να υπήρχαν κύματα στην ατμόσφαιρα. Αυτού του είδους η δομή στην ατμόσφαιρα δεν ήταν η αναμενόμενη. Η ανάλυση των δεδομένων θα απασχολήσει για λίγο ακόμη τους επιστήμονες», υποστηρίζει ο Ντόναλντ Μέριτ.
Η επιστημονική ομάδα έχει παρατηρήσει ότι οι άνεμοι στην Αφροδίτη γίνονται όλο και πιο ισχυροί.
«Όταν φτάσαμε στην Αφροδίτη, πριν από 8 χρόνια εντοπίσαμε ανέμους 300 χιλιομέτρων την ώρα, πολύ δυνατούς. Αυτό που συνέβη τα τελευταία χρόνια ήταν, ότι οι άνεμοι αυτοί ισχυροποιήθηκαν. Τώρα μιλάμε για ανέμους που φτάνουν τα 400 χιλιόμετρα την ώρα. Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί συνέβη αυτό», λέει ο Χάκαν Σβέντχεμ.
Το τοπίο στην Αφροδίτη επιφυλάσσει ακόμη περισσότερους γρίφους. Μία από τις λίγες φωτογραφίες που υπάρχουν από την επιφάνεια της Αφροδίτης, έχει τραβηχτεί από το ρωσικό διαστημόπλοιο “Venera 13”. Η εικόνα δεν δείχνει ηφαίστεια, αλλά αποτυπώνει πολλά ηφαιστειακά πετρώματα.
«Η επιφάνεια της Αφροδίτης είναι σχετικά νέα στην κλίμακα του ηλιακού συστήματος. Και υπάρχει μια αντίφαση για εμάς, ανάμεσα στη σημερινή απουσία της ηφαιστειακής και τεκτονικής δραστηριότητας και σε αυτήν την επιφάνεια, που παρ ‘όλα αυτά φαίνεται αρκετά νέα. Έτσι ίσως να υπάρχουν κάποιες σπάνιες, ισχυρές και βίαιες διεργασίες, που θα μπορούσαν να επανεμφανιστούν στην επιφάνεια του πλανήτη με έναν καταστροφικό τρόπο, δημιουργώντας ένα είδος αναγέννησης στην επιφάνεια της Αφροδίτης», υπογραμμίζει ο Τόμας Γουάϊντμαν.
«Πρέπει να υπήρξε μία μεγάλη καταστροφή στην πρώιμη ιστορία του πλανήτη. Συγκρούστηκε με ένα άλλο μεγάλο αντικείμενο και αυτή η σύγκρουση σταμάτησε την περιστροφή του πλανήτη. Νομίζω ότι αυτό ήταν πραγματικά το σημείο καμπής στη ζωή της Αφροδίτης», δηλώνει ο Μισέλ Μπραϊτφέλνερ, συντονιστής του προγράμματος “Venus Express”
Ενδείξεις για το τι συνέβη στο παρελθόν μπορούν να αντληθούν από τεράστιες ποσότητες δεδομένων που συλλέγονται από το “Venus Express”.
«Η Αφροδίτη είναι ο πιο λαμπερός πλανήτης στον ουρανό. Το πιο λαμπερό φως μετά τη Γη και τον ήλιο. Πρόκειται για έναν πλανήτη, που είναι μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είναι λοιπόν αυτή η ιδιαίτερη προσωπικότητα που έχει η Αφροδίτη ως ένα φωτεινό ουράνιο σώμα, που έχει αναφορά στην κουλτούρα μας. Αυτό το στοιχείο με ελκύει περισσότερο. Ίσως περισσότερο και από τους επιστημονικούς λόγους», παραδέχεται ο Τόμας Γουάϊντμαν.