ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ επανείσοδος είναι η απόλυτη στιγμή κάθε διαστημικού σκάφους. Είναι η στιγμή που οι δορυφόροι καίγονται και οι αστροναύτες κρατούν την αναπνοή τους.
Ενα νέο διαστημόπλοιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, το IXV, θα ξεκινήσει το ταξίδι του για το διάστημα τον Νοέμβριο με σκοπό να φέρει στους μηχανικούς νέα στοιχεία στην προσπάθεια επιστροφής από το διάστημα στον πλανήτη Γη.
Ο Τζόρτζιο Τουμίνο είναι ο διευθυντής του προγράμματος του IXV.
«Ο στόχος της αποστολής του IXV είναι να φωτίσει όλα αυτά τα σκοτεινά σημεία που δεν ξέρουμε για την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα», εξηγεί στο euronews.
Για να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας, το IXV θα απογειωθεί με έναν πύραυλο Vega σε ένα υψόμετρο 430 χιλιομέτρων, αντίστοιχο με το ύψος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Μετά θα επιστρέψει σε συγκεκριμένο σημείο στη Γη.
Οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις για αυτήν την πτήση, που έχει προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο. Ο Τζόρτζιο Τουμίνο εξηγεί τι βλέπουμε στο πίσω μέρος του σκάφους: «Έχουμε τέσσερις προωθητήρες ελέγχου αντίδρασης. Αυτό το μαύρο, είναι κεραμική θερμική προστασία, επομένως ένα υλικό με πολύ υψηλές επιδόσεις. Και επίσης υπάρχουν μικρές κουκκίδες, ενσωματωμένοι αισθητήρες. Έτσι έχουμε αισθητήρες πίεσης και μετρητές που έχουν ενσωματωθεί στο όχημα».
Το να επιστρέψει κανείς στην Γη από το διάστημα δεν είναι όπως μια βόλτα στο πάρκο. Εκεί η ταχύτητα του IXV θα φτάσει τα 28.000 χιλιόμετρα την ώρα. Κατά την διάρκεια της επανεισόδου στην ατμόσφαιρα, από την τριβή εξαιτίας αυτής της ταχύτητας, θα αναπτυχθούν θερμοκρασίες ως και 1.800 βαθμών κελσίου.
Η θερμότητα φτάνει στο αποκορύφωμά της σε ένα πολύ συγκεκριμένο ύψος στην ατμόσφαιρά μας. Εκεί είσαι καταδικασμένος είτε να πετύχεις είτε να αποτύχεις, όπως εξηγεί ο επικεφαλής Αεροθερμοδυναμικής Ζοζέ Λόνγκο.
«Oχήματα που δεν έχουν σχεδιαστεί για επανείσοδο, όπως τα φυσιολογικά διαστημόπλοια και οι δορυφόροι, διαλύονται μεταξύ των 80 και των 75 χιλιομέτρων», εξηγεί ο Λόνγκο.
Για να μάθουμε περισσότερα, συναντήσαμε τον ειδικό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος για τα διαστημικά σκουπίδια Χόλγκερ Κραγκ. Παρακολουθεί τα συντρίμμια που είναι σε τροχιά και την πτώση τους στη Γη.
Για να μας δείξει τα είδη των δυνάμεων που θα αντιμετωπίσει το IXV, μας εξηγεί την περίπτωση του σκάφους ανεφοδιασμού ATV, που διαλύεται κατά την διάρκεια της επανεισόδου, όπως είχε προγραμματιστεί.
«Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 100 χιλιόμετρα υψόμετρο. Το ATV είναι ήδη ζεστό. Βλέπετε αρκετά μικροσκοπικά θραύσματα που πέφτουν πίσω. Αυτά είναι κυρίως φωτοβολταϊκές συστοιχίες που έχουν ξεκολλήσει. Πέφτουν πρώτες, κόβονται από τις αεροδυναμικές δυνάμεις», λέει ο Κραγκ.
«Στα 75 χιλιόμετρα, θα δείτε μια την λάμψη και το σύννεφο αερίων που αφήνεται πίσω τους. Αυτή είναι η έκρηξη και η αλληλεπίδραση του καυσίμου με την ατμόσφαιρα, η αυτο-ανάφλεξη. Μετά, στα 60 χιλιόμετρα, θα δείτε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, πολύ λευκά λαμπερά αντικείμενα. Είναι τα αντικείμενα που μένουν πίσω και αυτό επειδή είναι πολύ ελαφριά», εξηγεί ο Κραγκ.
Όμως όλη αυτή η διαδικασία επανεισόδου γίνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.«Από το σημείο όπου γίνεται η επανείσοδος ως το έδαφος, αυτό είναι περίπου μισή ώρα. Από το σημείο όπου το διαστημικό σκάφος αρχίζει να δέχεται μεγάλη θερμότητα, κάτι που συμβαίνει περίπου στα 90, 80 χιλιόμετρα, μέχρι το έδαφος είναι μόλις 10 λεπτά».
Επομένως, το IXV θα πετάξει στην ατμόσφαιρά μας για λίγα μόλις λεπτά.
Ένα από τα σημεία κλειδιά που δοκιμάζουν οι μηχανικοί της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος είναι το καινοτόμο σχήμα του.
Για την ώρα οι κάψουλες επανεισόδου για τους αστροναύτες έχουν μεγάλο πλάτος στον πυθμένα, όπως το «Σογιούζ» και το νέο διαστημικό σκάφος «Ωρίων». Είναι αξιόπιστες, αλλά δεν είναι εύκολο να προσγειωθούν σε συγκεκριμένες περιοχές.
Το Διαστημικό Λεωφορείο της NASA θα μπορούσε να προσγειωθεί σε έναν αεροδιάδρομο. Αλλά ήταν κάτι πολύπλοκο, και το 2003 μια ζημιά στα ανθεκτικά στη θερμότητα πλακάκια του, οδήγησε στην τραγική καταστροφή του «Κολούμπια».
To IXV είναι διαφορετικό. Είναι αυτό που ονομάζουμε ως «σχήμα ανύψωσης», κάπου στη μέση μεταξύ των δύο δηλαδή, προσφέροντας τη δυνατότητα ελέγχου και ευελιξίας.
Αυτό επιτυγχάνεται με τα κεραμικά πτερύγια. «Θα αντέξουν τη θερμοκρασία που είναι της τάξης των 2.000 βαθμών Κέλβιν. Θα κινηθούν για τον έλεγχο του οχήματος γύρω από την πτήση, έτσι ώστε να κατευθύνουν το όχημα να αλλάξει την κλίση της γωνίας του», εξηγεί ο Τουμίνο στο euronews.
Η πτήση του IXV θα φέρει νέες λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις πραγματικές συνθήκες της επανεισόδου που θέλαμε για την εξερεύνηση του διαστήματος.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Όταν εξετάζουμε τη δυνατότητα στο μέλλον να φέρουμε πίσω στη Γη αστροναύτες ή δείγματα από αστεροειδείς ή πιο μακροπρόθεσμα από τον Άρη, αυτή είναι μια τεχνολογία που είναι απαραίτητη για να είναι σε θέση ένα σκάφος να γυρίσει πίσω στη Γη», εξηγεί ο Τουμίνα.
Ο Λόνγκο προσθέτει: «Ούτε η προσομοίωση σε υπολογιστή, ούτε η προσομοίωση σε εγκαταστάσεις, όπως μια αεροδυναμική σήραγγα, αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα. Στο τέλος θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να πετάξεις…».
Καθώς λοιπόν ονειρευόμαστε ταξίδια μακριά από τον πλανήτη μας, θα πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι χρειαζόμαστε και έναν ασφαλή δρόμο επιστροφής πίσω στο σπίτι.