O Πρόεδρος της Αρμενίας μιλάει στο euronews για τα 100 χρόνια από την γενοκτονία

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με αφορμή την συμπλήρωση ενός αιώνα από τη γενοκτονία των Αρμενίων, ο δημοσιογράφος του euronews Όλαφ Μπρουνς συναντήθηκε στις 18 Απριλίου στο Ερεβάν με τον Πρόεδρο της χώρας Σερζ Σαρκισιάν και συνομίλησε μαζί του για το μήνυμα που θέλει να στείλει η Αρμενία στον κόσμο, τις τουρκοαρμενικές σχέσεις και την αναγνώριση από την Τουρκία.

euronews:
Κύριε πρόεδρε, αυτές τις μέρες η χώρα σας θυμάται αυτά τα τρομερά γεγονότα, μια ανείπωτη τραγωδία που συνέβη στον λαό σας. Ακόμα και 100 χρόνια μετά, οι πληγές παραμένουν βαθιές. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τον κόσμο;

Σερζ Σαρκισιάν:
Τα γεγονότα για τα οποία τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας περιέχουν από μόνα τους μερικά μηνύματα.

Το πρώτο είναι το μήνυμα της μνήμης. Πιστεύουμε ότι τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν έχουν κάποια συνταγή. Και δεν μπορεί να ξεχαστούν με το πέρασμα του χρόνου.

Το δεύτερο μήνυμα που περιλαμβάνεται στις εκδηλώσεις που σχεδιάζονται είναι το μήνυμα της ευγνωμοσύνης, το οποίο συνδέεται ευθέως με αυτό της μνήμης. Είναι η έκφραση ευγνωμοσύνης για αυτά τα άτομα, τις οργανώσεις, τα έθνη και τα κράτη που στην πιο δύσκολη στιγμή για μας, είχαν μιλήσει και έτειναν χείρα βοήθειας και πραγματικά βοήθησαν ώστε ένα τμήμα του λαού μας να επιβιώσει.

Το τρίτο μήνυμα είναι ένα μείγμα και των δύο που προανέφερα, της μνήμης και της ευγνωμοσύνης, που οδηγεί στην πρόληψη ενάντια στην επανεμφάνιση τέτοιων εγκλημάτων. Είναι καθήκον μας να μάθουμε και να το αναδείξουμε αυτό, είναι αναγκαίο να καταπολεμήσουμε αυτά τα συγκεκριμένα φαινόμενα, προκειμένου να είμαστε σε θέση να αποτρέψουμε στο μέλλον γενοκτονίες και την επανάληψη άλλων εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Και ένα τελευταίο γενικό μήνυμα, το τέταρτο, είναι αυτό της αναγέννησης του έθνους μας. Επαναλαμβάνουμε και σήμερα ότι αυτοί που εύχονταν το κακό μας, δεν κατάφεραν να μας εξαφανίσουν από τον χάρτη.

euronews:
Όλοι συμφωνούν βεβαίως ότι πρέπει να μας γίνονται μάθημα τα γεγονότα του παρελθόντος. Αλλά ακόμη και 100 χρόνια μετά, Τουρκία και Αρμενία εξακολουθούν να δείχνουν εγκλωβισμένες σε αυτή τη συζήτηση. Υπάρχει τρόπος για τις χώρες σας να κινηθούν προς τα εμπρός και να εργαστούν από κοινού για άλλα θέματα ή θα είναι πάντα ένα εμπόδιο που θα σας κρατά μακριά;

Σερζ Σαρκισιάν:
Εγώ ο ίδιος, υπό την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Αρμενίας έχω προσπαθήσει δύο φορές να κινηθώ προς την κατεύθυνση αυτή. Και πριν όμως, οι δύο πρόεδροι που είχαν εκλεγεί πριν από μένα, προσπάθησαν να ξεκινήσουν την ίδια διαδρομή.
Η πρώτη είναι ότι έχουμε δηλώσει την πρόθεσή μας να συνάψουμε διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία, άνευ προϋποθέσεων. Μετά από αυτό, τα μέρη θα μπορούσαν να συζητήσουν και να αντιμετωπίσουν όλα τα θέματα που υπάρχουν μεταξύ τους.

Η δεύτερη τέτοια απόπειρα έγινε τις παραμονές της εκατονταετηρίδας της γενοκτονίας των Αρμενίων. Αρκετούς μήνες πριν έστειλα μια επιστολή στον πρόεδρο της Τουρκίας. Αυτή η επιστολή παραδόθηκε προσωπικά από τον υπουργό Εξωτερικών μας στους κατάλληλους Tούρκους αξιωματούχους (σ.σ. προσωπικά στον ίδιο τον Ερντογάν), επομένως δεν ήταν απλά μια κίνηση εντυπώσεων. Και με εκείνη την επιστολή τον προσκαλούσα να λάβει μέρος στις εκδηλώσεις της 24ης Απριλίου και να εκφράσει τα συλλυπητήριά του και να τιμήσει όλα τα θύματα. Όμως οι τουρκικές αρχές αποφάσισαν διαφορετικά. Αποφάσισαν στις 24 Απριλίου, ημέρα μνήμης της γενοκτονίας για εμάς, να διοργανώσουν εορτασμούς για την μάχη της Καλλίπολης.

euronews:
Τις τελευταίες ημέρες η τουρκική πλευρά έχει εκφράσει θυμό και έντονη δυσαρέσκεια. Υπήρξαν σκληρές δηλώσεις και ασυνήθιστα σκληρές αντιδράσεις στη δήλωση του Πάπα, στο ψήφισμα που πέρασε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο…. Πως αισθάνεστε όταν βλέπετε αυτές τις εκφράσεις θυμού;

Σερζ Σαρκισιάν:
Για εμάς οι δηλώσεις και οι αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς δεν ήταν με κανέναν τρόπο κάτι το απροσδόκητο. Πάντα βλέπουμε και ακούμε αυτήν την άρνηση από την πλευρά τους. Είδαμε, επίσης, ότι κάθε φορά ανανεώνουν την φαρέτρα τους αναφορικά με αυτήν την άρνηση.

Όσον αφορά τη δήλωση της Αυτού Αγιότητος, του Προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, θεωρώ ότι είναι σωστή. Ξέρετε, πιστεύω ότι μπορούμε να πετύχουμε έναν κόσμο χωρίς εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας μόνο αν υπάρχουν ισχυροί ηγέτες. Και μιλώντας ειλικρινά, η Αυτού Αγιότητα είναι ένας μεγάλος ηγέτης.

euronews:
Τι θα θέλατε να πει η τουρκική πλευρά; Ή για να το πω διαφορετικά: αν αναγνωρίσουν τον όρο γενοκτονία, θεωρείτε ότι όλα θα είναι εντάξει στις μεταξύ σας σχέσεις;

Σερζ Σαρκισιάν :
Χωρίς αμφιβολία, η αναγνώριση της γενοκτονίας από τους Τούρκους είναι ο πιο σύντομος δρόμος για να επιτευχθεί η συμφιλίωση των εθνών μας. Και αυτό είναι ισχυρή πεποίθησή μου: αν γίνει, και αν γίνει με ειλικρίνεια, πιστεύω ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα οι σχέσεις μας, εννοώ οι σχέσεις των Αρμενίων με τους Τούρκους, θα οδηγηθούν σε ένα νέο, αρκετά υψηλό επίπεδο.

euronews:
Η Τουρκία είχε προτείνει τη δημιουργία μιας διεθνούς επιτροπής ιστορικών που θα διευθετήσει το θέμα μια για πάντα και ότι θα αποδεχθεί το αποτέλεσμα αυτό. Γιατί κατά την άποψή σας είναι λάθος αυτή η πρόταση;

Σερζ Σαρκισιάν:
Πρώτα από όλα, εξ αρχής αυτή η πρόταση είναι εσφαλμένη γιατί δεν γνωρίζω μία περίπτωση που οι ιστορικοί να έκατσαν κάτω, να έλαβαν μια απόφαση και το ζήτημα να λύθηκε μια για πάντα.
Δεύτερον, δεν μπορώ να φανταστώ πώς μια τέτοια επιτροπή θα μπορούσε να λειτουργήσει, από τη στιγμή που οι Tούρκοι ιστορικοί θα είναι υπό πίεση από την τουρκική κοινωνία και τις τουρκικές αρχές, και οι Aρμένιοι ιστορικοί αντιστοίχως θα είναι υπό πίεση από την αρμενική κοινωνία και τις αρμενικές αρχές.

Αλλά αυτά δεν είναι τα πιο σημαντικά επιχειρήματα. Τα πιο σημαντικά είναι τα ακόλουθα: Oι εξειδικευμένες αρχές και οι χώρες που έχουν τα μεγαλύτερα αρχεία αναφορικά με το ζήτημα αυτό, που δεν έχουν την παραμικρή αμφιβολία. Δεν αμφισβητείται (σ.σ. η γενοκτονία) και έτσι επιστρέφω σε όσα συνέβησαν στο Βατικανό. Τι πιστεύετε, δεν είναι το Βατικανό ένα από τα καλύτερα ενημερωμένα κράτη αναφορικά με τα γεγονότα που εξελίχθηκαν κατά την διάρκεια του Α’ παγκοσμίου Πολέμου; Τι πιστεύετε, αισθάνεται το Βατικανό ότι έχει έλλειψη καλά σπουδασμένων ιστορικών;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Για εμάς αυτή η πρόταση από μόνη της είναι προσβλητική, καθώς αμφισβητεί το γεγονός και την αλήθεια της γενοκτονίας των Αρμενίων. Και στο τέλος της ημέρας, τι θα πρέπει να βρουν οι ιστορικοί; Πόσοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους; Υπάρχει ουσιώδης διαφορά αν χάθηκε ενάμισι εκατομμύριο κόσμος ή ένα εκατομμύριο τετρακόσιες σαρανταεννέα χιλιάδες;