Σε πανηγυρικό κλίμα η ανάδειξη του πρώην πρωθυπουργού και πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην πρωθυπουργία - Χειροκροτήματα και από τον Λεχ Βαλέσα που ήταν στα θεωρεία της Βουλής - Κοσμοσυρροή σε κινηματογράφο για την αναμετάδοση της συνεδρίασης
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ εικόνα από την κάτω βουλή του πολωνικού κοινοβουλίου.
Ο Ντόναλντ Τουσκ έχει μόλις επικυρώσει το ότι διαθέτει την απαραίτητη πλειοψηφία στις έδρες και επανέρχεται στην πρωθυπουργία έπειτα από εννέα χρόνια. Τα μέλη του Σέιμ όρθια ψέλνουν τον εθνικό ύμνο. Η «Μαζούρκα του Ντομπρόφσκι», πιο γνωστή ως «Η Πολωνία δεν χάθηκε ακόμα» φαντάζει ως η ιδανική υπόκρουση για την περίσταση.
Από τα θεωρεία, ο Λεχ Βαλέσα χειροκροτά, φορώντας μια μπλούζα, πάνω στην οποία είναι τυπωμένη η λέξη «ΣΥΝΤΑΓΜΑ», η οποία την τελευταία οκταετία είχε εξελιχθεί σε σύνθημα κατά του υπερσυντηρητικού κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη» του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι.
Ο ηγέτης της «Αλληλεγγύης» και πρώην πρόεδρος αψήφισε την αδυναμία που νιώθει έχοντας αναρρώσει πρόσφατα από COVID-19 και ταξίδεψε από το σπίτι του στο Γκντανσκ στην πολωνική πρωτεύουσα για να δει τον Τουσκ να αναλαμβάνει το αξίωμα με πρώτο και μείζον στοίχημα να ξεπαγώσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια, στρίβοντας το πηδάλιο της χώρας σε πιο φιλοευρωπαϊκά νερά.
«Σε ευχαριστώ Πολωνία, είναι πραγματικά μια σπουδαία ημέρα. Όχι για εμένα, αλλά για όλους όσοι σε αυτά τα πολλά χρόνια πίστευαν και ακόμη και τραγουδούσαν ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν, ότι θα διώξουμε το σκοτάδι, ότι θα διώξουμε το κακό», είπε μεταξύ άλλων από το βήμα ο Τουσκ, ο οποίος την περίοδο 2014-2019 διετέλεσε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η πρωθυπουργοποίηση Τουσκ έρχεται δύο μήνες έπειτα από τις εκλογές που βρήκαν τους υπερσυντηρητικούς να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό ως μεμονωμένο κόμμα, ωστόσο να μένουν πίσω από μια συμμαχία φιλελεύθερων κομμάτων που εκτείνονταν από την αριστερά μέχρι την μετριοπαθή κεντροδεξιά. Αν και τα κόμματα της συμμαχίας κατήλθαν με ξεχωριστά προγράμματα, κοινός τους τόπος ήταν η μετεκλογική τους συνεργασία. Η οκταετής εξουσία του «Νόμος και Δικαιοσύνη» είχε εξοργίσει σε τέτοιο βαθμό τα 38 εκατομμύρια των Πολωνών πολιτών που η προσέλευση στις κάλπες άγγιξε επίπεδα ρεκόρ.
Η ομιλία του Τουσκ την Δευτέρα υπήρξε σύντομη, όμως εκείνη που πρόκειται να δώσει την Τρίτη αναμένεται να είναι εκτενέστερη, καθώς ο πρωθυπουργός αναμένεται να παρουσιάσει το υπουργικό του συμβούλιο και να λάβει - εκτός συγκλονιστικού απροόπτου - ψήφο εμπιστοσύνης. Το πρωί της Τετάρτης είναι προγραμματισμένο να ορκιστεί ενώπιον του Πολωνού προέδρου Αντρέι Ντούντα και την Πέμπτη θα βρεθεί σε γνώριμα μέρη, όταν θα συμμετάσχει στις εργασίες του χειμερινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τουσκ στην πρωθυπουργία έρχεται σε μια κομβική στιγμή και σε ένα ουσιώδους σημασίας σημείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Πολωνία έχει κοινά σύνορα με την εμπόλεμη Ουκρανία, είναι το πέμπτο πολυπληθέστερο μέλος της ΕΕ και εκλέγει έναν μετριοπαθή πρωθυπουργό λίγο αφού η Ολλανδία εξέλεξε έναν ακροδεξιό. Σε ανάρτησή της στο Χ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν κατάφερε να κρύψει την ικανοποίησή της.
Η συνεδρίαση μεταδόθηκε απευθείας σε κινηματογράφο της Βαρσοβίας, όπου πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε για να παρακολουθήσει. Η προσέλευση ξεπέρασε την χωρητικότητα των δύο αιθουσών.
«Χιλιάδες άνθρωποι έκαναν κράτηση για να έρθουν και να δουν τη συνεδρίαση εδώ, στο σινεμά. Διαθέτουμε μόνο δύο οθόνες, διότι προβάλλουμε και κανονικές ταινίες. Ο κόσμος μπορεί να έρχεται όλο το μήνα εδώ και να το βλέπει. Πήραμε την έγκριση του πολωνικού κοινοβουλίου για να το προβάλλουμε ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα», λέει ο εκ των διοργανωτών Μίχαλ Μάρσαλ.
«Τα τελευταία οκτώ χρόνια έγιναν τόσα πολλά αποκρουστικά πράγματα που δεν με εκπλήσσει καθόλου αυτό το αίσθημα ευφορίας για το ότι όλα αυτά τέλειωσαν», σχολιάζει μια γυναίκα μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα.
Κατά την θητεία της, η κυβέρνηση του «Νόμος και Δικαιοσύνη» απέκτησε δημοφιλία εξαιτίας της ευθυγράμμισής της με τις παραδοσιακές αξίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά και της επιδοματικής της πολιτικής. Τα οκτώ τελευταία χρόνια, το ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης μειώθηκε, οι συντάξεις αυξήθηκαν και θεσμοθετήθηκαν επιδόματα σε οικογένειες με παιδιά.
Ωστόσο την ίδια ώρα, το - ήδη περιορισμένο - δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση επιχειρήθηκε να περιοριστεί περαιτέρω έως και ουσιαστικά να καταργηθεί πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ενώ η εχθρική στάση του κράτους απέναντι στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ ανάγκασε πολλά μέλη της ακόμη και να εγκαταλείψουν την χώρα. Πέραν αυτών, πολιτικές που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση προσήλκυσαν σε πολλές περιπτώσεις τα πυρά των ευρωπαϊκών θεσμών.
Ο 74χρονος ηγέτης του «Νόμος και Δικαιοσύνη» Γιάροσλαβ Κατσίνσκι από την άλλη δεν πήρε καλά το ότι πλέον στα 74 του χρόνια θα περιοριστεί στον ρόλο της αντιπολίτευσης. Επί χρόνια κατηγορεί τον Τουσκ ότι εξυπηρετεί τα γερμανικά συμφέροντα, χωρίς όμως να έχει παράσχει αποδείξεις για αυτό.
Στο τέλος της συνεδρίασης της κάτω βουλής την Δευτέρα πλησίασε στο βήμα, στράφηκε στον Τουσκ και του είπε «είσαι μόνο ένας πράκτορας των Γερμανών».