Πολλά βασικά συστατικά για εορταστικά τρόφιμα έχουν πληγεί από την κλιματική αλλαγή, με αποτέλεσμα οι αποδόσεις να καταρρέουν ή οι αγρότες να προχωρούν σε προσαρμογές
Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, τα ράφια των σούπερ μάρκετ γεμίζουν με αγαπημένα προϊόντα για τα γιορτινά γεύματα: γαλοπούλα, πατάτες, κανέλα και σοκολάτα.
Όμως οι καταναλωτές ίσως παρατήρησαν ότι οι τιμές για αυτά τα παραδοσιακά τρόφιμα είναι λίγο υψηλότερες φέτος ή ότι τα αποθέματα φαίνονται πιο δυσεύρετα.
Πολλά βασικά συστατικά για τα γιορτινά πιάτα έχουν χτυπηθεί από την κλιματική αλλαγή, με τις αποδόσεις να μειώνονται δραματικά ή τους αγρότες να αναγκάζονται να προσαρμοστούν.
Να πώς το κλίμα επηρεάζει τις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων και αλλάζει τα χριστουγεννιάτικα γεύματά μας.
Κρίση συστατικών για τα χριστουγεννιάτικα γλυκά
Η ζαχαροπλαστική είναι εξαιρετικά δημοφιλής γιορτινή δραστηριότητα, με ανθρώπους στις κουζίνες όλου του κόσμου να ετοιμάζουν εποχικά γλυκίσματα όπως μπισκότα τζίντζερ, χριστουγεννιάτικο κέικ ή ρολά κανέλας. Ωστόσο, κάποια κρίσιμα υλικά ίσως είναι φέτος πιο δύσκολο να βρεθούν.
Από τις φυτείες κακάο της Δυτικής Αφρικής μέχρι τις συστάδες κανέλας στη Σρι Λάνκα, οι πιέσεις του κλίματος πλήττουν τόσο τη διαθεσιμότητα όσο και τις τιμές, σύμφωνα με νέα έκθεση του The Weather Channel.
Το κακάο, η βανίλια, η κανέλα και ο ζαχαροκάλαμος συγκαταλέγονται στις καλλιέργειες παγκοσμίως που είναι πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.
Η παραγωγή βανίλιας είναι συγκεντρωμένη στη Μαδαγασκάρη, όπου βρίσκεται στο έλεος κυκλώνων και καυσώνων.
Ο ζαχαροκάλαμος και τα ζαχαρότευτλα υποφέρουν σε συνθήκες ξηρασίας, πλημμυρών και παρατεταμένης ακραίας ζέστης. Και η κανέλα καλλιεργείται κυρίως σε λίγες τροπικές περιοχές με εύθραυστα οικοσυστήματα.
Το κακάο είναι από τα προϊόντα που πλήττονται περισσότερο.
Η καλλιέργεια χρειάζεται συγκεκριμένες θερμοκρασίες, υγρασία και βροχόπτωση για να ευδοκιμήσει, όμως περίπου το 97% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από χώρες με χαμηλή έως μέτρια, ή και χαμηλότερη, βαθμολογία κλίματος, βάσει του Notre Dame Global Adaptation Index, ενός εργαλείου που συνδυάζει την ευαλωτότητα μιας χώρας σε κλιματικές ζημιές με την πρόσβασή της σε χρηματοδοτική και θεσμική στήριξη.
Κάποια κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι έως και το 50% των σημερινών εκτάσεων κακάο μπορεί να καταστούν ακατάλληλες έως το 2050, εκτός αν οι παραγωγοί στραφούν σε ποικιλίες ανθεκτικές στη ζέστη.
Σε θερμότερο κλίμα η γαλοπούλα κοστίζει περισσότερο
Σύμφωνα με νέα έκθεση της καταναλωτικής οργάνωσης Which?, η τιμή της φρέσκιας χριστουγεννιάτικης γαλοπούλας στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά 4,7% σε ετήσια βάση.
Τα εκτροφεία γαλοπούλας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ παλεύουν τα τελευταία χρόνια με την άνοδο της θερμοκρασίας.
Τα πιο ζεστά καλοκαίρια στη Βρετανία έχουν οδηγήσει σε ολοένα πιο στρεσαρισμένα πουλιά. Αυτό κάνει τα ζώα να ιδρώνουν περισσότερο, με αποτέλεσμα να χάνουν βάρος και να αυξάνεται το κόστος του κρέατος.
Οι τιμές για τις γαλοπούλες επηρεάζονται επίσης έμμεσα από τους εκτοξευμένους λογαριασμούς φυσικού αερίου, που κάνουν πιο ακριβή τη λειτουργία των εκκολαπτηρίων για τα νεοσσά.
Στις ΗΠΑ, οι πληθυσμοί άγριας γαλοπούλας μειώθηκαν περίπου κατά 18% μεταξύ 2014 και 2019, σύμφωνα με την οργάνωση The Wildlife Society.
Όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι εκτρεφόμενες γαλοπούλες υποφέρουν από τη ζέστη και οι τιμές των ζωοτροφών αυξάνονται λόγω αποτυχιών στις καλλιέργειες.
Χριστουγεννιάτικο δείπνο χωρίς όλα τα συνοδευτικά
Τα κλασικά συνοδευτικά για το χριστουγεννιάτικο ψητό έχουν βρεθεί επίσης στο στόχαστρο της κλιματικής κρίσης.
Η ξηρασία μείωσε τις αποδόσεις κρεμμυδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά 30% το 2023, ενώ το Pacific Northwest των ΗΠΑ, σημαντική περιοχή παραγωγής κρεμμυδιών, είδε πτώση κατά 8% το 2021 λόγω ισχυρής ζέστης.
Αντίθετα, οι έντονες βροχοπτώσεις μαστίζουν την παραγωγή πατάτας, ιδίως στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η υπερβολική βροχόπτωση οδηγεί σε αυξημένη αλλοίωση της παραγωγής. Το 2023, το 15% των ολλανδικών καλλιεργειών πατάτας δεν συγκομίστηκε σε πλημμυρισμένα χωράφια τον Νοέμβριο, προκαλώντας άνοδο στις τιμές κατά τη γιορτινή περίοδο.
Η παραγωγή λαχάνων Βρυξελλών στο Ηνωμένο Βασίλειο απειλείται επίσης από την κλιματική αλλαγή. Η άνοδος της θερμοκρασίας ανοίγει τον δρόμο σε παράσιτα που μπορούν να αποδεκατίσουν ή να καταστρέψουν ολοκληρωτικά μια σοδειά.
Αυτό συνέβη το 2016, όταν οι σκώροι diamondback, ένα «σούπερ παράσιτο», κατέστρεψαν τις καλλιέργειες λαχάνων Βρυξελλών, προκαλώντας απώλειες έως και 60% για ορισμένους παραγωγούς.
Οι μεγαλύτερες διακυμάνσεις στη θερμοκρασία αποτελούν επίσης πρόβλημα για τα λαχανάκια, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα του 2022 να κάνουν το λιγότερο αγαπημένο χριστουγεννιάτικο λαχανικό πιο μικρό.