Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα και τα εγκλήματα που διαπράττονται μέσω του διαδικτύου καθιστούν πολύ πιο δύσκολη την αντιμετώπισή του. Η ΕΕ αναθεωρεί τους κανόνες της σε μια προσπάθεια να ποινικοποιήσει τη συμπεριφορά στο διαδίκτυο καθώς και στον πραγματικό κόσμο.
Ένα στα πέντε παιδιά εκτιμάται ότι είναι θύμα σεξουαλικών εγκλημάτων εντός και εκτός διαδικτύου και τα κράτη μέλη της ΕΕ σημείωσαν κάποια πρόοδο με κανόνες που αποβλέπουν στην ποινικοποίηση της κακοποίησης στα τέλη του 2024. Ωστόσο, δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε ελέγχους σχετικά με την κοινή χρήση εικόνων στο διαδίκτυο, καθώς αυτοί θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα δικαιώματα ιδιωτικότητας των δεδομένων.
Οι ευρωβουλευτές και τα κράτη μέλη εργάζονται πάνω σε δύο σύνολα κανόνων: το ένα είναι η οδηγία για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών που θα ορίζει ως εγκλήματα στο διαδίκτυο πράξεις όπως η ζωντανή μετάδοση σεξουαλικής κακοποίησης και η κοινή χρήση υλικού παιδοφιλίας, συμπεριλαμβανομένων εικόνων που παράγονται από τεχνητή νοημοσύνη.
Το άλλο είναι ο κανονισμός για υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που θα θέσει υποχρεώσεις για εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες στο διαδίκτυο, ιδίως συνομιλίες και ανταλλαγή μηνυμάτων, όπου διαπράττονται συχνά τέτοια αδικήματα.
«Ο κανονισμός θα υποχρεώνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις πλατφόρμες ανταλλαγής μηνυμάτων να ανιχνεύουν αλλά και να διαγράφουν οποιοδήποτε υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών που θα συναντούν, αναφέροντάς το σε ένα νέο κέντρο της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει τη σάρωση κρυπτογραφημένων μηνυμάτων που ήταν, μέχρι τώρα, ο πιο ιδιωτικός τρόπος επικοινωνίας στο διαδίκτυο», αναφέρει η Romane Armangau, η οποία παρακολουθεί τη νομοθετική διαδικασία για το Euronews.
Η εξεύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ της καταπολέμησης αυτών των εγκλημάτων και της προστασίας των δικαιωμάτων ιδιωτικότητας των δεδομένων των χρηστών του διαδικτύου υπήρξε ιδιαίτερα διχαστική.
Η κρυπτογράφηση αποτελεί εμπόδιο ή προστασία;
Η απόκτηση κανονιστικής πρόσβασης σε κρυπτογραφημένα μηνύματα σε μέσα όπως το WhatsApp και το Signal αποδεικνύεται πολύ αμφιλεγόμενη. Οι υπέρμαχοι της λήψης περισσότερων μέτρων κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών ισχυρίζονται ότι είναι ζωτικής σημασίας να συμπεριληφθούν αυτές οι πλατφόρμες.
«Πρέπει να ξέρουμε ότι τα δύο τρίτα των μηνυμάτων που περιέχουν υλικό και αναπαραστάσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών ανταλλάσσονται μέσω υπηρεσιών ιδιωτικών μηνυμάτων. Είναι κρίσιμος τομέας στον οποίο διαπράττεται το έγκλημα και δεν μπορούμε να δεχτούμε να αφήσουμε τα παιδιά πίσω σε αυτό το περιβάλλον», υποστηρίζει η Isaline Wittorski, από την ECPAT International, μια οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών που εργάζεται για την εξάλειψη της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.
Από την άλλη πλευρά, οι υπέρμαχοι της ιδιωτικότητας στο διαδίκτυο λένε ότι αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει μαζική παρακολούθηση από κυβερνήσεις και πειρατεία. «Οι ειδικοί σε θέματα κρυπτογράφησης συμφωνούν ότι το άνοιγμα ή ο σχεδιασμός κερκοπορτών είναι κακή ιδέα, διότι στο τέλος, κάποια στιγμή, θα χρησιμοποιηθούν από κακόβουλους παράγοντες», αναφέρει ο David Frautschy, της Internet Society, μιας ένωσης που προωθεί την ανοικτή ανάπτυξη και χρήση του Διαδικτύου.
«Έτσι, αν παραβιαστεί αυτή η τεχνολογία, τίθενται σε κίνδυνο οι επικοινωνίες των ανθρώπων, η δυνατότητα ασφαλούς επικοινωνίας με την τράπεζα, καθώς και η αποθήκευση αρχείων δεδομένων που πρέπει να είναι κρυπτογραφημένα, γιατί οι εταιρείες χρειάζονται ασφάλεια», προσθέτει.
Χρειάζεται μια λύση το συντομότερο δυνατόν, καθώς η Ευρωπόλ και οι εθνικές ανακριτικές αρχές περιμένουν εργαλεία για την καταπολέμηση αυτών των εγκλημάτων. Μια υφιστάμενη εξαίρεση στους κανόνες ιδιωτικότητας επιτρέπει σε παρόχους στο διαδίκτυο την εθελοντική ανίχνευση, αναφορά και αφαίρεση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, αλλά η εξαίρεση αυτή λήγει τον Απρίλιο του 2026, οπότε πρέπει να βρεθούν νέοι κανόνες έως τότε.
Η Πολωνία ασκεί την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2025 και, ως εκ τούτου, θα ηγηθεί των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για το θέμα αυτό το 2025.
Δείτε το βίντεο εδώ!
Δημοσιογράφος: Isabel Marques da Silva
Παραγωγή: Pilar Montero López
Παραγωγή βίντεο: Zacharia Vigneron
Γραφικά: Loredana Dumitru
Συντονισμός σύνταξης: Ana Lázaro Bosch και Jeremy Fleming-Jones