Ο Αμερικανός πρόεδρος λέει ότι ο ενεργειακός λογαριασμός της Ευρώπης προς τη Ρωσία υπερβαίνει τις δαπάνες της για την Ουκρανία. Το Euroverify διερεύνησε τον ισχυρισμό
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στο Κογκρέσο την Τρίτη ότι "η Ευρώπη έχει δυστυχώς ξοδέψει περισσότερα χρήματα για την αγορά ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου απ' ό,τι έχει ξοδέψει για την υπεράσπιση της Ουκρανίας - μακράν".
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ κατηγορεί την Ευρώπη ότι τροφοδοτεί την οικονομία της Μόσχας μέσω της αγοράς ορυκτών καυσίμων και ότι δεν ξοδεύει αρκετά για να ενισχύσει την άμυνα του Κιέβου.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επίσης επανειλημμένα αναφερθεί ανακριβώς στο ποσό της οικονομικής βοήθειας που έχουν παράσχει οι ΗΠΑ στην Ουκρανία από την έναρξη της εισβολής, υποστηρίζοντας ότι επισκιάζει τις συνεισφορές της Ευρώπης.
Επαληθεύσαμε τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι η Ευρώπη δαπανά περισσότερα για τη ρωσική ενέργεια από ό,τι για τη στήριξη της Ουκρανίας σε σύγκριση με τα πιο πρόσφατα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία.
Η ακρίβεια των ισχυρισμών του αλλάζει ανάλογα με το αν θεωρούμε ότι αναφέρεται στην οικονομική βοήθεια που παρέχεται στο Κίεβο από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τα 27 κράτη μέλη της ή από την Ευρώπη στο σύνολό της.
Πόσα έχει δαπανήσει η Ευρώπη για ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο;
Από την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η ΕΕ έχει επιβάλει μια σειρά κυρώσεων που στοχεύουν σε ενεργειακά προϊόντα, σε μια προσπάθεια να συμπιέσει τη ρωσική οικονομία και να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, από τα οποία αρκετές χώρες της ΕΕ εξαρτιόνταν σε μεγάλο βαθμό πριν από τον πόλεμο.
Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν ολοκληρωτικό εμπάργκο στην εισαγωγή άνθρακα και πετρελαίου μέσω θαλάσσης.
Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν επηρέασαν τις αποστολές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) έως ότου ο πόλεμος εισήλθε στον τρίτο χρόνο του. Οι χώρες της ΕΕ επιτρέπεται ακόμη να αγοράζουν ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, αλλά απαγορεύεται πλέον η επανεξαγωγή του σε άλλες χώρες.
Τα μέλη της ΕΕ Βέλγιο, Γαλλία και Ισπανία εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικά σημεία εισόδου ρωσικού LNG.
Η Μόσχα μπόρεσε επίσης να παρακάμψει τις κυρώσεις για τις εισαγωγές πετρελαίου μέσω του λεγόμενου σκιώδους στόλου της από γερασμένα, κακοσυντηρημένα δεξαμενόπλοια, υπό διαχείριση από εταιρείες που συνδέονται με το Κρεμλίνο.
Μελέτη του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) - ενός ανεξάρτητου οργανισμού - δείχνει ότι τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγόρασαν περισσότερα από 205 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρωσικά ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, του άνθρακα και του φυσικού αερίου, από την έναρξη της πλήρους εισβολής το 2022.
Η ετήσια έκθεση της ΕΕ για την κατάσταση της Ενεργειακής Ένωσης που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο αποκαλύπτει ότι εξακολουθούσε να βασίζεται στη Ρωσία για σχεδόν το ένα πέμπτο (18%) των προμηθειών της σε φυσικό αέριο, ακόμη και όταν ο πόλεμος είχε εισέλθει στον τρίτο χρόνο του.
Η CREA αναφέρει ότι κατά το τρίτο έτος του πολέμου, οι χώρες της ΕΕ πλήρωσαν 21,9 δισεκατομμύρια ευρώ στη Μόσχα για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, μειώνοντας τον όγκο των εξαγωγών της κατά μόλις 1% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Άλλες ευρωπαϊκές χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία, ήταν πολύ λιγότερο εξαρτημένες από τα ρωσικά ενεργειακά προϊόντα πριν από την εισβολή. Οι χώρες αυτές έχουν σχεδόν εξαλείψει τις εισαγωγές ενέργειας από τη Μόσχα, παρά τους ισχυρισμούς ότι το αργό πετρέλαιο εξακολουθεί να φτάνει στις οικονομίες τους μέσα από ένα «παραθυράκι» στη νομοθεσία που επιτρέπει στο πετρέλαιο που προέρχεται από τη Ρωσία να επανεξάγεται μέσω της Ινδίας, της Κίνας και της Τουρκίας.
Πώς συγκρίνεται αυτό με τη βοήθεια προς την Ουκρανία;
Αν συγκρίνουμε τα στοιχεία της CREA για τις αγορές ορυκτών καυσίμων με τα κύρια στοιχεία για τη στήριξη προς την Ουκρανία που παρέχει η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι ο ισχυρισμός του Τραμπ πως η ΕΕ έχει δαπανήσει περισσότερα για ρωσικά ορυκτά καύσιμα από ό,τι για οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία είναι ακριβής.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η συνολική οικονομική, στρατιωτική και ανθρωπιστική στήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία ανέρχεται σε 133,4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αυτό είναι 35% λιγότερο από το εκτιμώμενο ποσό που δαπανήθηκε για τις εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων.
Επικοινωνήσαμε με το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ για να επιβεβαιώσουμε αυτούς τους αριθμούς, αλλά δεν λάβαμε απάντηση εγκαίρως για τη δημοσίευση αυτού του άρθρου.
Η CREA αποκάλυψε πρόσφατα πώς οι εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων από την ΕΕ κατά το τρίτο έτος της εισβολής, οι οποίες ανήλθαν σε 21,9 δισεκατομμύρια ευρώ, ξεπέρασαν τα 18,7 δισεκατομμύρια ευρώ οικονομικής βοήθειας που στάλθηκαν στην Ουκρανία κατά την ίδια ετήσια περίοδο.
Όμως η σύγκριση αλλάζει όταν εξετάζουμε την ευρωπαϊκή βοήθεια προς την Ουκρανία στο σύνολό της.
Το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, το οποίο παρακολουθεί το σύνολο της βοήθειας προς την Ουκρανία, τοποθετεί το συνολικό ποσό της οικονομικής στήριξης που χορηγήθηκε τόσο από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ όσο και από όλες τις χώρες - μέλη της ΕΕ υψηλότερα από τις εκτιμήσεις του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ, στα 202,6 δισ. ευρώ.
Αν προσθέσουμε τη στήριξη άλλων ευρωπαϊκών κρατών, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία, η Ισλανδία και η Ελβετία, το ποσό αυτό φτάνει τα 247,37 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 132,3 έχουν ήδη διατεθεί.
Εάν ο Τραμπ μπορεί να γίνει αντιληπτό ότι αναφέρεται στις ευρωπαϊκές οικονομικές χορηγήσεις στο σύνολό τους, ο ισχυρισμός του μπορεί να θεωρηθεί παραπλανητικός.
Τι κάνουν οι ευρωπαϊκές χώρες για να μειώσουν την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει ότι έχει μειώσει σημαντικά τις ρωσικές ενεργειακές εξαγωγές μετά την εισβολή.
Το μερίδιο του ρωσικού φυσικού αερίου στις εισαγωγές της ΕΕ μειώθηκε από 45% το 2021 σε 18% έως τον Ιούνιο του 2024, πράγμα που σημαίνει ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου των ΗΠΑ προς την ΕΕ έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Πιο πρόσφατες δέσμες κυρώσεων έχουν ως στόχο να εμποδίσουν το Κρεμλίνο να παρακάμψει τις εν λόγω κυρώσεις.
Η CREA αναφέρει ότι οι αυστηρότερες κυρώσεις που υπονομεύουν τα ρωσικά αντίμετρα μπορούν να μειώσουν τα έσοδα του Κρεμλίνου κατά 20% ετησίως, καταπνίγοντας σημαντικά την ικανότητά του να χρηματοδοτεί τον πόλεμό του στην Ουκρανία.