Ένας Αμερικανός και δύο Ευρωπαίοι, πρώην μέλη υπηρεσιών ασφαλείας δυτικών χωρών, εκμεταλλεύονται την παλιά τους επαγγελματική ιδιότητα και κατηγορούνται για διάδοση φιλορωσικής προπαγάνδας
Ένας πρώην σερίφης από τη Φλόριντα, ένας πρώην Γάλλος στρατιωτικός και ένας Ελβετός πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών ήταν μεταξύ των 12 ατόμων στα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 15 Δεκεμβρίου.
Τα μέτρα που δρομολόγησε η Γαλλία οδήγησαν επίσης στην επιβολή κυρώσεων σε πλήθος Ρώσων υπηκόων, υπό το πρίσμα του συνεχιζόμενου υβριδικού πολέμου της Ρωσίας με στόχο την ΕΕ, τα κράτη μέλη και τους εταίρους της.
Οι τρεις Δυτικοί χρησιμοποίησαν την επαγγελματική σταδιοδρομία τους στις δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας δυτικών χωρών, για να αποκτήσουν αξιοπιστία, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες.
"Οι καριέρες τους στις μυστικές υπηρεσίες και τον στρατό φέρνουν στο μυαλό του κοινού την ιδέα ότι γνωρίζουν εκ των έσω τα πράγματα, καθώς και την έννοια του "βαθέος κράτους", δήλωσε ο Εβρέ Λοτοκέ, διευθύνων σύμβουλος της Check First, μιας εταιρείας που παρακολουθεί την παραπληροφόρηση, στην ομάδα ελέγχου γεγονότων του Euronews, The Cube.
"Το γεγονός ότι αυτά τα άτομα έχουν ασκήσει στα παρελθόν τα συγκεκριμένα επαγγέλματα τους επιτρέπει τελικά να λένε σχεδόν τα πάντα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα- τους δίνει μια μορφή εξουσίας, οπότε μπορούν να λένε ό,τι θέλουν", πρόσθεσε ο Λοτοκέ, ο οποίος στο παρελθόν ήταν επικεφαλής της γαλλικής υπηρεσίας για την αντιμετώπισης ψηφιακών παραμβάσεων από το εξωτερικό.
Ζαβιέ Μορό
Ο Ζαβιέ Μορό είναι Γάλλος πρώην στρατιωτικός και επιχειρηματίας, ο οποίος περιγράφεται ως διακινητής της "προπαγάνδας του Κρεμλίνου" στην Ευρώπη από τον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Νοέλ Μπαρό.
Ο Μορό, ο οποίος απέκτησε τη ρωσική υπηκοότητα το 2013, ζει στη Ρωσία από το 2000.
Έχει διαδώσει μια σειρά από αφηγήσεις υπέρ του Κρεμλίνου, που έχουν διαψευσθεί. Για παράδειγμα, ισχυρίζεται ότι η εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία ενορχηστρώθηκε από το ΝΑΤΟ και ότι το Κίεβο ήταν υπεύθυνο για την κατάρριψη της πτήσης MH17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών το 2014.
Το 2014, ο Μορό συμμετείχε στα λεγόμενα δημοψηφίσματα της Ρωσίας για την προσάρτηση της Κριμαίας και αργότερα στην περιφέρεια του Ντονμπάς -που δεν αναγνωρίστηκαν από τη διεθνή κοινότητα- ως "ξένος παρατηρητής".
Την ίδια χρονιά, εγκαινίασε τον ιστότοπό του "Stratpol", παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως "εμπειρογνώμονα πολιτικής και στρατηγικής ανάλυσης". Έκτοτε, ο Μορό έχει εμφανιστεί ως προσκεκλημένος σε διάφορα ακροδεξιά κανάλια του YouTube, αλλά και σε mainstream μέσα ενημέρωσης, από το Sud Radio μέχρι τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα LCI.
Εκτός του οικοσυστήματος των γαλλικών μέσων ενημέρωσης, έχει επίσης δώσει συνέντευξη στο υποστηριζόμενο από τη Ρωσία Sputnik και στο Russia Today France.
Αφού του απαγορεύτηκε να δημοσιεύει στον λογαριασμό του στο YouTube το 2022, λόγω παραβίασης των πολιτικών της πλατφόρμας για τη ρητορική μίσους, ο Μορό δραστηριοποιήθηκε στις πλατφόρμες streaming Rumble και Odysee.
Ζακ Μποντ
Ο Ζακ Μποντ είναι ο δεύτερος Ελβετός υπήκοος που πλήττεται από κυρώσεις που σχετίζονται με δραστηριότητες φιλορωσικής προπαγάνδας τους τελευταίους μήνες, αφού τον Απρίλιο απαγορεύτηκε η είσοδος στην ΕΕ στην Ελβετοκαμερουνέζα influencer Nathalie Yamb.
Ο Μποντ, πρώην συνταγματάρχης του ελβετικού στρατού και στρατηγικός αναλυτής, εμφανίζεται τακτικά σε φιλορωσικές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, υπονοώντας, για παράδειγμα, ότι η Ουκρανία είχε ενορχηστρώσει την εισβολή, στο πλαίσιο ενός σχεδίου για να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.
"Τα άτομα στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις, κατά κάποιον τρόπο, μοιράζονται μια έλξη για την αυταρχική εξουσία. Ο Ζακ Μποντ, για παράδειγμα, επέδειξε συμπάθεια για τον Μπασάρ αλ Άσαντ, αρνούμενος τα εγκλήματα που διέπραξε το καθεστώς του", δήλωσε ο Λοτοκέ.
Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Check First, ο αντίκτυπος της προπαγάνδας των Mορό και Μποντ είναι σχετικά μέτριος, καθώς "στοχεύουν ή τουλάχιστον επιδιώκουν να πείσουν ένα τμήμα του πληθυσμού που έχει ήδη σε μεγάλο βαθμό κερδηθεί, κοινό που διατηρεί σχέσεις με θεωρίες συνωμοσίας και υπερεθνικιστές".
Για τον Λοτοκέ, οι εμφανίσεις τους στα μέσα μαζικής ενημέρωσης μπορούν να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο, "μέχρι πρόσφατα, ορισμένα μέσα ενημέρωσης -ιδίως στη Γαλλία- τους έδιναν χρόνο στον αέρα και τους επέτρεπαν να διαδίδουν τακτικά τη φιλοκρεμλινική τους αφήγηση, προσεγγίζοντας ένα τμήμα του πληθυσμού που είναι πιθανώς λιγότερο υποψιασμένο.
Τζον Μαρκ Ντούγκαν
Ο Τζον Μαρκ Ντούγκαν, Αμερικανός πολίτης, ο οποίος εργαζόταν ως βοηθός σερίφη στη Φλόριντα και διέφυγε στη Μόσχα το 2016, είναι επίσης μεταξύ εκείνων στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις.
Διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην προώθηση εκστρατειών παραπληροφόρησης υπέρ του Κρεμλίνου σε ολόκληρη την Ευρώπη, υποστηρίζοντας τις δραστηριότητες της Storm-1516, μιας ρωσικής προπαγανδιστικής επιχείρησης που έχει ως στόχο να δυσφημίσει τη Δύση και την Ουκρανία.
Έχει επίσης προωθήσει το δίκτυο CopyCop, δίκτυο ιστοσελίδων ψεύτικων ειδήσεων: διαδικτυακά μέσα που μιμούνται νόμιμους και καθιερωμένους ειδησεογραφικούς οργανισμούς μέσω βίντεο και ρεπορτάζ, με πολλά από αυτά να παράγονται με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
Στο πλαίσιο αυτού του έργου, ο Ντούγκαν ήταν ύποπτος για τη λειτουργία ενός δικτύου περισσότερων από 100 ιστότοπων τεχνητής νοημοσύνης πριν από τις πρόωρες ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας τον Φεβρουάριο.
Σύμφωνα με την ΕΕ, οι αναφορές των δυτικών αρχών, καθώς και ερευνητικά δημοσιεύματα συνέδεσαν τον Ντούγκαν με τη στρατιωτική μυστική υπηρεσία της Ρωσίας, καθώς και με το Κέντρο Γεωπολιτικής, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τη Μόσχα, η οποία έχει συνδεθεί με επιχειρήσεις παραπληροφόρησης και χειραγώγησης με στόχο τη Δύση και την Ουκρανία.