Καλούνται να ευθυγραμμιστούν με τις πρώτες κατευθυντήριες γραμμές πριν από την εφαρμογή του AI Act στις 2 Αυγούστου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Πάροχοι Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), όπως οι δημιουργοί των ChatGPT και Gemini, μπορούν πλέον να εγγραφούν στον Κώδικα Πρακτικής για τα Γενικής Χρήσης Μοντέλα ΤΝ (General Purpose AI - GPAI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έναν εθελοντικό μηχανισμό συμμόρφωσης με τον Κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act).
Η Επιτροπή δημοσίευσε την Πέμπτη το πλήρες κείμενο του Κώδικα, λιγότερο από έναν μήνα πριν τεθούν σε εφαρμογή οι κανόνες για τα γενικής χρήσης μοντέλα, στις 2 Αυγούστου.
Το έγγραφο χωρίζεται σε τρεις βασικές ενότητες:
Διαφάνεια,
Πνευματικά Δικαιώματα, που αφορούν όλους τους παρόχους GPAI μοντέλων, και
Ασφάλεια και Προστασία, που εφαρμόζεται μόνο στους πλέον προηγμένους παρόχους.
Οι εταιρείες που επιλέξουν να υπογράψουν τον Κώδικα αναμένεται να ευθυγραμμίζονται με τις απαιτήσεις του AI Act και, σύμφωνα με την Επιτροπή, θα επωφελούνται από μεγαλύτερη νομική σαφήνεια. Όσες επιλέξουν να μην συμμετάσχουν, θα υπόκεινται σε αυξημένο έλεγχο από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Ωστόσο, πολλές εταιρείες AI είχαν εκφράσει ανησυχία ότι δεν έχουν επαρκή χρόνο προσαρμογής, ζητώντας από την Επιτροπή περίοδο χάριτος. Πηγή με γνώση του θέματος ανέφερε στο Euronews ότι η υπογραφή του Κώδικα δεν απαιτεί πλήρη συμμόρφωση έως τις 2 Αυγούστου.
Ο Κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2024, αλλά η πλήρης εφαρμογή του έχει προγραμματιστεί για το 2027. Το νομοθετικό πλαίσιο κατατάσσει τα συστήματα AI ανάλογα με τον κίνδυνο που ενδέχεται να προκαλέσουν στην κοινωνία.
Κριτική στον Κώδικα και πιέσεις για καθυστέρηση
Ο Κώδικας Πρακτικής για τα GPAI μοντέλα, που συντάχθηκε από ομάδα ειδικών διορισμένων από την Επιτροπή, επρόκειτο να δημοσιευθεί τον Μάιο, αλλά καθυστέρησε λόγω έντονων αντιδράσεων.
Τεχνολογικοί κολοσσοί, αλλά και εκδότες και κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων, εκφράζουν ανησυχίες ότι οι νέοι κανόνες παραβιάζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας και ενδέχεται να ανακόψουν την καινοτομία.
Αυτή την εβδομάδα, πάνω από 40 διευθύνοντες σύμβουλοι ευρωπαϊκών εταιρειών, όπως οι ASML, Philips, Siemens και η γαλλική Mistral, ζήτησαν από την Επιτροπή διετή «παύση χρονομέτρου» για την εφαρμογή του Κανονισμού, ώστε να έχουν περισσότερο χρόνο συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις για τα μοντέλα υψηλού κινδύνου (high-risk AI) από τον Αύγουστο 2026, αλλά και για τα GPAI μοντέλα από τον φετινό Αύγουστο.
Πηγή δήλωσε στο Euronews ότι η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο καθυστέρησης της εφαρμογής μόνο για τις απαιτήσεις που σχετίζονται με μοντέλα υψηλού κινδύνου, εάν τα τεχνικά πρότυπα δεν είναι έτοιμα εγκαίρως. Η καθυστέρηση αυτή δεν θα επηρεάσει τις υπόλοιπες διατάξεις του Κανονισμού.
Η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της ΕΕ πρέπει τώρα να προχωρήσουν σε αξιολόγηση κινδύνου, προκειμένου να κρίνουν αν ο Κώδικας είναι επαρκής. Παραμένει αβέβαιο εάν η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη ισχύος στις 2 Αυγούστου.
Παράλληλα, δεν έχει αποσαφηνιστεί πόσες εταιρείες θα επιλέξουν τελικά να υπογράψουν τον Κώδικα, ούτε εάν θα μπορούν να δεσμευτούν μόνο σε συγκεκριμένα μέρη του εγγράφου.