ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕίναι γνωστή για τις φιλοευρωπαϊκές θέσεις της και έλαβε το βραβείο Καρλομάγνου 2013 για την αφοσίωση της στα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, είναι η πρόεδρος της Λιθουανίας, της χώρας που θα αναλάβει το τιμόνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την 1η Ιουλίου. Πριν γίνει η πρώτη πολίτης στη χώρα της ήταν επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Euronews: «Η προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ρίξει όλους τους προβολείς στη χώρα σας και υποθέτω ότι θέλετε να αξιοποιήσετε όλες τις ευκαιρίες που σας δίνονται. Ωστόσο, το διάστημα των έξι μηνών που θα διαρκέσει η προεδρία δεν είναι μεγάλο και βλέπουμε συχνά καυτές πατάτες να μεταφέρονται από τη μία προεδρία στην άλλη. Υπό αυτό το πρίσμα ποιες είναι οι δικές σας στοχεύσεις»;
Γκριμπαουσκάιτε: «Η αλήθεια είναι ότι συνήθως έχουμε την πρόθεση να κάνουμε περισσότερα από αυτά που μπορούμε. Γιατί η επίτευξη των στόχων δεν εξαρτάται μόνο από τη χώρα που έχει την προεδρία, αλλά και από τα θεσμικά όργανα καθώς και τα υπόλοιπα κράτη μέλη. Όσον αφορά τις καυτές πατάτες νομίζω ότι η πιο καυτή αυτή τη στιγμή είναι ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός για τα επόμενα επτά χρόνια. Την ώρα των δυσκολιών, έχουμε ανάγκη από πόρους, άμεσα, από το 2014. Αν καθυστερήσουν αυτό σημαίνει ότι θα καθυστερήσουμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες».
Euronews:«Αν επιτευχθεί η συμφωνία για τον προϋπολογισμό, αυτό τι θα σημαίνει για τους ευρωπαίους πολίτες;»
Γκριμπαουσκάιτε :«Αν τα καταφέρουμε, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να διαπραγματευτούμε περίπου 70 προγράμματα, από το 2014 θα μπορούν να ξεκινήσουν νέα προγράμματα, να έρθουν νέοι πόροι. Μιλάω ιδιαίτερα για προγραμμάτα καταπολέμησης της ανεργίας των νέων. Χρειάζονται χρήματα, χρειάζονται εργασία και αν το αν θα ανταποκριθούμε σε αυτή την ανάγκη εξαρτάται από την προεδρία, το κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη».
Euronews:«Μπορεί μια χώρα τριών εκατομμυρίων πολιτών να επηρεάσει την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει επικεντρωθεί στην κρίση της ευρωζώνης; Δεν θεωρείτε πιθανό το ενδεχόμενο να παραγκωνιστείτε;»
Γκριμπαουσκάιτε :«Όχι, δεν το νομίζω γιατί όλες οι σημαντικές αποφάσεις, ανεξάρτητα με το αν αποφασίζονται ή προαποφασίζονται στην ευρωζώνη, πρέπει να επικυρώνονται από τους 28 πλέον, καθώς μετά την 1η Ιουλίου και η Κροατία θα είναι κράτος μέλος. Αυτό σημαίνει ότι επιτέλους, επικυρώνουμε ή ξαναεπικυρώνουμε όλοι μαζί τις σημαντικότερες αποφάσεις».
Euronews:«Ωστόσο, η διαδικασία της ενσωμάτωσης αφορά για την ώρα την ευρωζώνη. Γίνονται συζητήσεις σχετικά με μία οικονομική κυβέρνηση για την ευρωζώνη, σχετικά με συχνότερες συνόδους και θεσμικές αλλαγές. Και παράλληλα το χάσμα μεταξύ των μελών και των μη μελών της ευρωζώνης βαθαίνει».
Γκριμπαουσκάιτε :«Θα διαφωνούσα λίγο με αυτό, γιατί φυσικά η ευρωζώνη μπορεί να έχει ξεχωριστή διακυβέρνηση αλλά το πρόβλημα των οικονομικών δυσχερειών, δηλαδή των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και των χρεών δεν αφορά μόνο την ευρωζώνη. Υπάρχουν χώρες και εκτός ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα είναι γενικότερο, δεν είναι μόνο πρόβλημα του ευρώ. Πρόκειται για κρίση χρέους και για δημοσιονομικά προβλήματα χωρών που δεν επικεντρώνονται απαραίτητα στην ευρωζώνη.
Euronews:«Συνεπώς δεν πιστεύετε ότι υπάρχει ο φόβος οι χώρες εκτός ευρώ, να μείνουν στην περιφέρεια;»
Γκριμπαουσκάιτε :«Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ακόμα και ελπίζω ότι δεν θα συμβεί και στο μέλλον».
Euronews:«Η ένταξη στην ευρωζώνη το 2015 είναι ακόμα στα σχέδια σας; Γιατί οι Λιθουανοί δεν φαίνεται να ενθουσιάζονται ιδιαίτερα με την ιδέα, και ποιος μπορεί να τους αδικήσει άλλωστε αυτή τη στιγμή, όταν συμβαίνουν τόσα στην ευρωζώνη».
Γκριμπαουσκάιτε :«Φυσικά υπάρχει η ανησυχία ανάμεσα στους πολίτες ότι ενδεχομένως να κληθούν να πληρώσουν για χώρες που δεν είναι δημοσιονομικά πειθαρχημένες. Αλλά εμείς είμαστε μία μικρή χώρα με μία πολύ ανοιχτή και φιλελεύθερη οικονομία και στην ουσία ήδη έχουμε ευρώ, καθώς το νόμισμα μας έχει ήδη προσαρμοστεί στο ευρώ σταθερά, δεν υπάρχουν διακυμάνσεις. Επομένως, μπορούμε να πούμε de facto ότι έχουμε ευρώ. Ωστόσο, δεν διαχειριζόμαστε τη νομισματική μας πολιτική κι έτσι δεν μπορούμε να κάνουμε υποτίμηση του νομίσματος μας όπως έχουν κάνει άλλες χώρες. Στην πραγματικότητα λοιπόν έχουμε τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το ευρώ αλλά όχι τα δικαιώματα».
Euronews:«Θα προχωρήσετε λοιπόν ακόμα και με την υποστήριξη του ενός τρίτου του λαού;»
Γκριμπαουσκάιτε :«Θα προσπαθήσουμε να το εξηγήσουμε στους πολίτες».
Euronews:«Υπάρχει το ενδεχόμενο να θέσετε το ζήτημα σε δημοψήφισμα; Η Πολωνία το εξετάζει».
Γκριμπαουσκάιτε :«Δεν νομίζω ότι η λαϊκή ετυμηγορία σημαίνει απαραίτητα δημοψήφισμα. Κάναμε δημοψήφισμα το 2004 σχετικά με την υποβολή υποψηφιότητας για κράτος μέλος. Στη συνθήκη με την οποία ενταχθήκαμε στην Ένωση προβλέπεται ότι η Λιθουανία θα γίνει μέλος της ευρωζώνης όταν είναι έτοιμη. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ήδη την υποστήριξη ενός δημοψηφίσματος. Ωστόσο, είναι σίγουρο ότι θα χρειαστούν περισσότερες εξηγήσεις ιδιαίτερα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες».
Euronews:«Η χώρα σας μαζί με τις άλλες δύο χώρες της Βαλτικής, εφάρμοσε ιδιαίτερα αυστηρά προγράμματα, στην αρχή της κρίσης και επέστρεψε στην ανάπτυξη. Γιατί πιστεύτε ότι αυτό επετεύχθη στη Λιθουανία και όχι στην Ελλάδα ή την Ισπανία»;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΓκριμπαουσκάιτε :«Έχετε δίκιο, εφαρμόσαμε ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα, γιατί κάτι λιγότερο δεν θα ήταν αρκετό. Όλα αυτά τα μέτρα, ιδιαίτερα οι περικοπές έπρεπε να εφαρμοστούν για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Οπότε αυτή τη φορά οι Λιθουανοί υπέστησαν την αυστηρή λιτότητα για δύο χρόνια με την υπόσχεση ότι οι συντάξεις και οι μισθοί θα επιστρέψουν στα κανονικά τους επίπεδα. Έχουμε ήδη ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία. Η ανάκαμψη ήρθε μόλις μέσα σε ενάμισυ χρόνο. Μετά από μία πτώση 15% του ΑΕΠ το 2009, η ανάκαμψη επανήλθε και γι΄αυτό το λόγο μας εμπιστεύονται οι πολίτες. Γιατί υποσχεθήκαμε κάτι και έγινε. Υποσχεθήκαμε ότι η λιτότητα θα είναι προσωρινή και αυτή ήταν η πραγματικότητα».
Euronews:«Δεν ισχύει το ότι η λιτότητα είχε αποτέλεσμα επειδή είστε μία μικρή ανοιχτή οικονομία που βασίζεται στις εξαγωγές, την ώρα που ο μέσος μισθός δεν ξεπερνά τα 600 ευρώ»;
Γκριμπαουσκάιτε :«Δεν νομίζω ότι ήταν αποτελεσματική μόνο γι‘αυτό. Αλλά και γιατί καταφέραμε να εξηγήσουμε στον κόσμο, είχαμε τη συναίνεση του και επιπλέον οι περικοπές ξεκίνησαν από τους πολιτικούς και από εμένα την ίδια. Ο μισθός μου μειώθηκε κατά 30%».
Euronews:«Θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο για την ενέργεια. Η Λιθουανία εξαρτάται 100% από το ρωσικό φυσικό αέριο και πληρώνετε τη Gazprom πιο ακριβά από ότι οι γείτονες σας. Μπορείτε να αποβάλλετε αυτή την εξάρτηση;»
Γκριμπαουσκάιτε :«Ναι μπορούμε. Σήμερα βρισκόμαστε στο κτίριο του εργοστασίου υγροποιημένου αερίου. Νομίζω ότι στα τέλη του 2014 θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του και από το 2015 θα μπορούμε να καλύπτουμε το 50% των αναγκών μας.
Σε σχέση με τον ηλεκτρισμό στις αρχές του 2015 θα έχει ολοκληρωθεί το δίκτυο με τη Σουηδία και κατασκευάζονται ήδη τα δίκτυα με την Εσθονία και την Φινλανδία. Με αυτόν τον τρόπο θα ενταχθούμε πλήρως στο σκανδιναβικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας στις αρχές του 2015».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗEuronews:«Μιλάμε λοιπόν για κάποια χρόνια, όχι δεκαετίες».
Γκριμπαουσκάιτε :«Όχι, πρέπει να επιβιώσουμε μόνο για ακόμα δύο χρόνια γιατί έχετε δίκιο, πληρώνουμε για παράδειγμα, 30% περισσότερο από ότι πληρώνει η Γερμανία».
Euronews:«Ωστόσο, η υψηλή τιμή που καλείστε να πληρώσετε σχετίζεται αρκετά με την αυστηρή πολιτική στάση που τηρείτε απέναντι στη Ρωσία».
Γκριμπαουσκάιτε :«Δεν είναι μόνο πολιτική στάση, είναι μία σταθερή στάση απέναντι στην ενεργειακή μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που περιλαμβάνει νομοθεσία η οποία διαχωρίζει τα ενεργειακά δίκτυα και τη διανομή. Προσπαθούμε να ξεφύγουμε από την εξάρτηση μας από τη Ρωσία και φυσικά δεν χαίρεται γι’ αυτό».
Euronews:«Η αυστηρή στάση που τηρείτε απέναντι στη Ρωσία είναι απαραίτητη 23 χρόνια μετά την ανεξαρτησίας σας»;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΓκριμπαουσκάιτε :«Νομίζω ότι η τιμή που πληρώνουμε δείχνει ότι η Ρωσία ακόμα χρησιμοποιεί τους ενεργειακούς πόρους ως μέσο πολιτικής και οικονομικής πίεσης».
Euronews:«Θα θέσω μία τελευταία και ίσως πιο προσωπική ερώτηση. Είναι λιγάκι ασυνήθιστο για αρχηγό κράτους να έχει μαύρη ζώνη στο καράτε».
Γκριμπαουσκάιτε :«Ήμουν αρκετά νέα τότε…»
Euronews:«Μπορεί να γίνει ένας παραλληλισμός ανάμεσα στην πολιτική και την πολεμική τέχνη που γνωρίζετε τόσο καλά»;
Γκριμπαουσκάιτε :«Νομίζω ότι οι πολεμικές τέχνες δεν έχουν σχέση μόνο με την καλή φυσική κατάσταση, την οποία έχεις όταν είσαι νέος, αλλά κυρίως με τη φιλοσοφία ζωής, την πειθαρχία και τη δέσμευση σε αυτό που πρέπει να γίνει για την επίτευξη κάποιου στόχου. Και αυτό έχει εφαρμογή σε όποια δουλειά κι αν κάνεις, συμπεριλαμβανομένης και της πολιτικής».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ