Η εκπομπή Insiders ερευνά τα αίτια πίσω από μια θλιβερή πρωτιά της Γαλλίας, το υψηλότερο ποσοστό αυτοκτονιών φυλακισμένων στην Ευρώπη.
Περίπου 30 χιλιόμετρα νότια του Παρισιού βρίσκεται η φυλακή του Φλερύ-Μεροζί. Πρόκειται για την μεγαλύτερη φυλακή στην Ευρώπη με 4.200 κρατούμενους.
Η Γαλλία κατέχει μια θλιβερή πρωτιά. Για κάθε 10.000 φυλακισμένους, καταγράφονται 12,4 αυτοκτονίες το χρόνο. Περίπου το διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η δημοσιογράφος του euronews Λίλια Ροτολόνι μίλησε με την αδελφή του Μοράντ Ζενατί, ο οποίος αυτοκτόνησε στην φυλακή Μομπέρζ στη βόρεια Γαλλία.
H Ράχμα έχει συγκεντρώσει έναν φάκελο με στοιχεία της υπόθεσης του αδελφού της. Ψάχνει τους υπεύθυνους για το χαμό του.
Ο Μοράντ Ζενατί είχε επανειλημμένως ζητήσει την μεταφορά του σε φυλακή όπου θα είχε τη δυνατότητα να περνά αρκετές ώρες της μέρας έξω από το κελί. Είχε καταδικαστεί για υπόθεση ναρκωτικών. Τα αιτήματά του δεν ικανοποιήθηκαν.
Η μαρτυρία της αδελφής του αυτόχειρα είναι αποκαλυπτική:
«Πήγα να δω τον αδελφό μου στο επισκεπτήριο. Εκεί είδα έναν άνθρωπο με 1.90 και βάρος 120 κιλά να είναι σε αναπηρική πολυθρόνα. Χωρίς να είμαι γιατρός είδα πως υπάρχει πρόβλημα.
»Η εξήγηση που έδιναν ήταν πως ήταν χειριστικός. Όλη την ώρα έβαζε τα κλάματα κατά τη διάρκεια του επισκεπτηρίου αλλά μας είπαν να μην ανησυχούμε και πως και στο επόμενο επισκεπτήριο θα ήταν ζωντανός. Μέχρι τη μέρα που δεν τον ξαναβρήκαμε ζωντανό.
»Ο αδελφός μου δεν άντεχε τη φυλακή. Ποτέ του δεν πήρε ηρεμιστικά ή αντικαταθλιπτικά. Ο αδελφός μου δεν έπαιρνε ποτέ φάρμακα αλλά δεν άντεχε τον εγκλεισμό. Εκεί έχουνε το νοσοκομείο της φυλακής. Γι’ αυτούς το καλύτερο που έχουν να κάνουν για όποιον δεν αντέχει είναι να δίνουν φάρμακα.
»Όταν μάζεψα τα πράγματά του, βρήκα κάτι μικρά σακουλάκια με 10 – 15 βάλιουμ, ιμοβάν, ζανάξ. Ένα μίγμα από ηρεμιστικά, νευροληπτικά, αντικαταθλιπτικά, υπνωτικά. Ένα τέτοιο κοκτέιλ δεν είναι θανάσιμο για έναν άνθρωπο;».
Περίπου 300 χιλιόμετρα βορειότερα, κοντά στο Καλέ, βρίσκεται η φυλακή Λονγκνές. Τα προβλήματα είναι τα ίδια. Πώς όμως μπαίνουν οι φαρμακευτικές ουσίες στην φυλακή;
Η οδός είναι νόμιμη και δεν είναι άλλη από το φαρμακείο της φυλακής.
Εκεί οι νοσοκόμες εκτελούν τις συνταγές των γιατρών που δεν είναι πάντα ειδικοί της ψυχικής υγείας. Συχνά συνταγογραφούν γενικοί γιατροί.
Οι κρατούμενοι παίρνουν τα φάρμακά τους παρουσία της νοσοκόμας. Όχι όμως σε όλες τις περιπτώσεις.
Το καροτσάκι με τα φάρμακα περνά από όλες τις πτέρυγες. Οι νοσοκόμες αφήνουν σακουλάκια με φάρμακα στους κρατούμενους χωρίς να περιμένουν πάντα να τους δουν να τα παίρνουν.
Τα φάρμακα μπαίνουν στα κελιά. Τι θα γίνουν και από ποιον θα χρησιμοποιηθούν είναι κάτι που δεν μπορεί να το ξέρει με βεβαιότητα κανείς.
Είναι κοινό μυστικό πως οι φαρμακευτικές ουσίες αποτελούν σκληρό νόμισμα στις φυλακές.
Οι κρατούμενοι ελέγχουν αν τα φάρμακα είναι αυτά που περιμένουν. Οι νοσοκόμες επιστρέφουν στα καθήκοντά τους.
Η Καρολίν Πενέ, που μίλησε στην εκπομπή, είναι νοσοκόμα με ειδίκευση στην ψυχιατρική. Η ίδια λέει:
«Είναι μια χρονιά κατά την οποία οι γιατροί δεν σταμάτησαν να αλλάζουν»
Δεν μένουν ούτε δύο εβδομάδες, λέει ένας άλλος νοσοκόμος.
«Κάποιοι, που είναι ελαφρώς ασυνείδητοι, ίσως έγραφαν πιο εύκολα φάρμακα που τους τα ζητούσαν οι ίδιοι οι κρατούμενοι. Αν κοιτάξουμε τις καταστάσεις στο ιατρείο αυτή τη στιγμή, θα διαπιστώσουμε πως έχουμε μεγάλη αύξηση: μετά την φυλακή, τους λένε άντε στον γιατρό! Τους δίνουν ό,τι θέλουν και άντε κάνε ό,τι θες μ‘αυτά…» λέει η Καρολίν Πενέ.
Υπάρχει και η άποψη πως οι φυλακές χρησιμοποιούνται αντί για τα ψυχιατρεία, μια που οι ανοιχτές δομές ψυχικής υγείας δεν επαρκούν.
Στις ιατρικές υπηρεσίες των φυλακών, σύμφωνα με τα οργανογράμματα πρέπει να υπάρχει ψυχίατρος. Θέση που δεν καλύπτεται πάντα.
Ο Συρίλ Κανετί είναι ψυχίατρος σε φυλακή. Λέει στην κάμερα του euronews: «Αυτό το στοιχείο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Γαλλία δεν πάει καλά. Ξεφορτωνόμαστε κατά κάποιον τρόπο ένα κομμάτι του πληθυσμού των φυλακών που είναι ενοχλητικό, χωρίς πραγματικά να θέλουμε να δούμε τι συμβαίνει. Πιστεύω ξεκάθαρα πως οι ψυχικά ασθενείς τα ποσοστά των οποίων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα στις φυλακές, δεν πρέπει να θεωρούνται πια επικίνδυνοι άνθρωποι αλλά άνθρωποι που υποφέρουν. Πρόκειται για απόκληρους της κοινωνίας. Κι όμως τους στέλνουμε στη φυλακή αν και δεν είναι εκεί η θέση τους».
Στις φυλακές όλης της Ευρώπης κρατούνται πάνω από 1,5 εκατομμύριο φυλακισμένοι. Οι περισσότεροι για ναρκωτικά και ακολουθούν οι ληστείες και οι ανθρωποκτονίες.
Μετά τα φυσικά αίτια, η δεύτερη αιτία θανάτου στις φυλακές της Ευρώπης είναι οι αυτοκτονίες. Σε όλη την Ευρώπη φτάνουν το 19%.