Να ζει κανείς ή να μην ζει….
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΝα ζει κανείς ή να μην ζει….ως Ευρωπαίος; Τέσσερις αιώνες μετά το θάνατο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ οι Βρετανοί βρίσκονται αντιμέτωποι με το υπαρξιακό ερώτημα. Στις 23 Ιουνίου το εκλογικό σώμα θα αποφασίσει για το μέλλον της Μεγάλης Βρετανίας εντός ή εκτός της ΕΕ.
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα. Οι φιλοευρωπαϊστές προειδοποιούν για ύφεση στην εθνική οικονομία και για απώλειες θέσεων εργασίας σε περίπτωση Brexit. Όσοι τάσσονται υπέρ της αυτονόμησης υπόσχονται νέες θέσεις εργασίας, κυρίως στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν θρίλερ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ανεξαρτήτως αποτελέσματος το δημοψήφισμα θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια νέα φάση το βρετανικό πολιτικό τοπίο.
Το Ελληνοβρετανικό Επιμελητήριο οργάνωσε debate, στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι και των δύο πλευρών, αναπτύσσοντας τα επιχειρήματά τους. Πολλά χωρίζουν αυτούς που στηρίζουν την παραμονή και αυτούς που στηρίζουν την έξοδο. Ένα όμως τους ενώνει και αυτό είναι η ανάγκη θεσμικών μεταρρυθμίσεων στην ΕΕ.
«Πιστεύω ότι πολλά εναπόκεινται στο τελικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Ξεκάθαρα αν υπερισχύσει το Brexit θα υπάρξει μεγάλη πολιτική κρίση στη Βρετανία. Αν η διαφορά είναι μικρή, πιστεύω ότι και πάλι θα προκληθεί πολιτική κρίση. Θεωρώ ότι ο μόνος τρόπος να συσπειρωθεί το κόμμα είναι ο Ντέιβιντ Κάμερον να καταφέρει να κερδίσει με μεγάλη διαφορά και δεν βλέπω να συμβαίνει κάτι τέτοιο» δήλωσε στο euronews ο αναλυτής ευρωπαϊκών θεμάτων της εφημερίδας Wall Street Journal, Σάιμον Νίξον.
Ο ευρωσκεπτικισμός είναι βαθιά ριζωμένος στη Βρετανία εδώ και πολλά χρόνια. Όμως παρά το γεγονός ότι οι Βρετανοί δεν υπήρξαν από τους θιασώτες της ΕΕ, μια ενδεχόμενη έξοδός τους θα είχε πολλαπλές επιπτώσεις τόσο στο ηθικό των άλλων χωρών μελών όσο και στην ίδια την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το ενδεχόμενο η Βρετανία να ψηφίσει υπέρ της εξόδου από την ΕΕ έχει προκαλέσει πανικό και προβληματισμό, τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στις αγορές. Στο παρασκήνιο οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται για το ενδεχόμενο εξόδου της Βρετανίας. Στόχος της ΕΕ είναι να στείλει σαφές μήνυμα ότι ένα ενδεχόμενο «ευρωπαϊκό διαζύγιο» θα έχει τεράστιο πολιτικό και διπλωματικό κόστος για τη Μεγάλη Βρετανία.
«Όλοι όσοι συζητούν με διαύγεια και επιχειρήματα συμφωνούν σε ένα. Ότι χρειάζεται να αναμορφωθεί η Ευρώπη. Χρειάζεται να συνεργαστούμε όλοι, όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να επαναδιαπραγματευτούμε μια διαφορετική Ευρώπη, πιο δημοκρατική, πιο αποτελεσματική, λιγότερο παρεμβατική και όχι οικονομίστικη» δήλωσε ο Χάρης Οικονομόπουλος, πρόεδρος του Ελληνοβρετανικού Επιμελητηρίου.
«Θεωρώ ότι το πολιτικό σκηνικό στη Βρετανία θα δυσκολέψει. Η ενότητα της χώρας θα κινδυνεύσει. Οι συνέπειες ενός Brexit δεν θα είναι μόνο οικονομικές, θα έχουν να κάνουν με την πολιτική συνοχή και την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η διακυβέρνηση στη Βρετανία θα γίνει πολύ δύσκολη αν υπάρξει Brexit» δήλωσε ο πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Εργατικού Κόμματος, Ντένις ΜακΣέιν.
Τα αναπάντητα ερωτήματα για την επόμενη ημέρα είναι πολλά. Ένα από αυτά είναι ο μέλλον του Συντηρητικού Κόμματος και του ίδιου του Βρετανού πρωθυπουργού, Ντέιβιντ Κάμερον.
«Αν τελικά γίνει το Brexit ο κύριος Κάμερον θα παραιτηθεί το ίδιο βράδυ. Θα είναι η μεγαλύτερη ταπείνωση στην μεταπολεμική ιστορία της Βρετανίας για έναν πρωθυπουργό. Είναι σαν ψήφος εμπιστοσύνης, αλλά όχι στη Βουλή των Κοινοτήτων και αν ένας πρωθυπουργός δεν πάρει ψήφο εμπιστοσύνης οφείλει να παραιτηθεί. Θα είναι σαν να μην έχει πάρει ψήφος εμπιστοσύνης από όλο το έθνος. Αυτός ζήτησε το δημοψήφισμα, κανείς δεν του το ζήτησε. Οι Βρετανοί δεν το ήθελαν» δήλωσε στο euronews o πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Εργατικού Κόμματος, Ντένις ΜακΣέιν.
Μετά έρχεται το θέμα της Σκωτίας. Στο δημοψήφισμα του 2014 το βασίλειο παρέμεινε ενωμένο, αφού οι Σκωτσέζοι αποφάσισαν να μην αποχωρήσουν. Ωστόσο, μετά από ένα ενδεχόμενο Brexit είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα θελήσουν να αποτελούν μέρος μια χώρας που δεν ανήκει στην ΕΕ.
«Αν υπάρξει Brexit θεωρώ ότι η Σκωτσέζοι θα θελήσουν να παραμείνουν μέλος της ΕΕ και θα ασκηθούν ισχυρές πιέσεις για δεύτερο δημοψήφισμα» δήλωσε ο πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Εργατικού Κόμματος, Ντένις ΜακΣέιν.
Τέλος υπάρχουν φόβοι ότι ένα ενδεχόμενο Brexit μπορεί να πυροδοτήσει ντόμινο αποχωρήσεων. Το 53% των Γάλλων ψηφοφόρων έχει ζητήσει δημοψήφισμα τόσο για ζητήματα πολιτικής, όσο και για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ΕΕ. Μια ενδεχόμενη αποχώρηση των Βρετανών είναι πολύ πιθανό να ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου.
Το μεταναστευτικό θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Σε συνδυασμό με την άνοδο της ακροδεξιάς κατά μήκος της Γηραιάς Ηπείρου είναι πολύ πιθανό να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας. Το Brexit θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης από ευρωσκεπτικιστικά κόμματα στη Γαλλία, την Γερμανία, την Ολλανδία και όχι μόνο.
«Είναι πολύ πιθανό να υπάρξει ντόμινο αποχωρήσεων, αλλά θεωρώ πως αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι το Brexit θα αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη σε πολλά επίπεδα, οικονομικά και πολιτικά. Θεωρώ ότι θα ενισχύσει τις δυνάμεις του λαϊκισμού και του εθνικισμού σε όλη την Ευρώπη και αυτό θα αποτελέσει πρόκληση για την Ευρώπη» δήλωσε στο euronews ο αναλυτής ευρωπαϊκών θεμάτων της εφημερίδας Wall Street Journal, Σάιμον Νίξον .
Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος δεν θα αναιρεί το γεγονός ότι αυτό το δημοψήφισμα αποτελεί ένα είδος αφύπνισης για την Ευρώπη. Τόσο όσοι τάσσονται υπέρ της παραμονής, όσο και αυτοί που τάσσονται υπέρ της αποχώρησης συμφωνούν ότι η ΕΕ επιδέχεται βελτιώσεων.
«Ελπίζω ως κάποιος που στηρίζει το Brexit, το δημοψήφισμα να αποτελέσει ένα είδος αφύπνισης της την υπόλοιπη Ευρώπη. Να κινητοποιήσει τους πολίτες για να καταλάβουν ότι η ΕΕ με την παρούσα μορφή έχει αποτύχει» δήλωσε στο euronews ο συγγραφέας και πρώην αρχισυντάκτης της εφημερίδας Scotsman, Ίαν Μάρτιν.
Το μέλλον και η σταθερότητα της ΕΕ εξαρτάται από αυτούς τους παράγοντες είτε έχει μαζί της τη Μεγάλη Βρετανία, είτε όχι.