ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε μια μεγάλη αρχαιολογική έκθεση γιορτάζει αυτή την περίοδο το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, τα 30 χρόνια από την ίδρυσή του. Η έκθεση «Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν» αποτυπώνει με λιτό, συνοπτικό και ευανάγνωστο τρόπο πώς ήταν η κοινωνία των Κυκλάδων από το 3200-2000 π.Χ., την πρώιμη εποχή του Χαλκού. Αποκαλύπτει κρυφές πτυχές και λεπτομέρειες της άγνωστης στους περισσότερους από εμάς ιστορίας των προγόνων μας.
191 αντικείμενα από τη συλλογή του ίδιου του Μουσείου, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (98 έργα από τα Μουσεία Νάξου, Απειράνθου, Σύρου και Πάρου), από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (24 αντικείμενα) και το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου αφηγούνται την ιστορία της Πρωτοκυκλαδικής Περιόδου, πώς ήταν οι οικισμοί των Κυκλαδιτών, τις καθημερινές τους ασχολίες, την κοινωνική διαστρωμάτωση, τις τελετουργίες τους, πριν από 5.000 χρόνια.
«Πρόκειται για ενσταντανέ μιας χαμένης πραγματικότητας. Ένα παράθυρο που ανοίγουμε σε μια άλλη εποχή. Μια προσπάθεια αποτύπωσης της τότε κοινωνίας» επισημαίνει ο διευθυντής του Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και επιμελητής της έκθεσης, Νίκος Σταμπολίδης, ο οποίος δημιούργησε για τις ανάγκες αυτής της παρουσίασης ένα σκοτεινό σπήλαιο, από το οποίο αναδεικνύονται λαμπερά τα κυκλαδίτικα αντικείμενα.
Ο αφηγηματικός άξονας είναι απέριττος, σαφής και προσανατολισμένος στην ουσία: οι αίθουσες δεν είναι πλημμυρισμένες με εκθέματα. Αντίθετα υπάρχουν όσα χρειάζονται (από πληροφορίες, λεζάντες και εκθέματα) για να αντιληφθεί και ο πιο ανίδεος επισκέπτης πώς ήταν αυτή η νησιωτική κοινωνία. Η έκθεση συμπυκνώνει 1200 χρόνια ιστορίας, χάρις σ’ έναν έξοχο μουσειολογικό και μουσειογραφικό σχεδιασμό. Κλείνει με ένα εντυπωσιακό ανθρώπινων διαστάσεων κυκλαδικό ειδώλιο και ένα συγκινητικό εξάλεπτο βίντεο-ποίημα που καταγράφει το σφυγμό εκείνης της εποχής και των αναγκών της.
Στο επίκεντρο της έκθεσης που θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη Μαρτίου, βρίσκονται βέβαια τα εντυπωσιακά κυκλαδικά ειδώλια, με τις λιτές μορφές τους και την καθηλωτική ομορφιά τους. Τα εκθέματα παρουσιάζονται σε πέντε ενότητες:
1.ΠΥΡΗΝΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Παρουσιάζονται κυκλαδικά ειδώλια ανδρών και γυναικών και θραύσματα από συμπλέγματα μορφών που σχετίζονται με τη γονιμότητα, την αναπαραγωγή και την οικογενειακή σχέση, όπως π.χ. γυναικεία ειδώλια σε κατάσταση εγκυμοσύνης και λοχείας (εγχαράξεις στην κοιλιακή χώρα) και θραύσμα από σύμπλεγμα ειδωλίων που αναγνωρίζεται ως «Μητέρα και παιδί».
2. ΑΣΧΟΛΙΕΣ, ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Στη δεύτερη ενότητα επιχειρείται να παρουσιαστεί το σύνολο του φάσματος των ασχολιών των κατοίκων των Κυκλάδων της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου:
ΑΓΡΟΤΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ
Εδώ εκτίθενται ομοιώματα πτηνών, ζωόμορφα αγγεία σε σχήμα χοίρων, ζωόμορφα ειδώλια, παραστάσεις κυνηγιού και ψαριών, χάλκινα αγκίστρια, αγγείο με ίχνη ελαιολάδου και πήλινα αγγεία με αποτύπωμα φύλλου στη βάση τους, επιβεβαιώνοντας έτσι την εκ παραλλήλου ενασχόληση των νησιωτών με την κτηνοτροφία, το κυνήγι, την αλιεία και την καλλιέργεια της γης για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών επιβίωσης.
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ
Στην υποενότητα αυτή παρουσιάζεται ο εργαλειακός εξοπλισμός που είχαν στη διάθεσή τους οι τεχνίτες για την παραγωγή τεχνέργων: λεπίδες, λίθινα πριονωτά εργαλεία, χάλκινοι πελέκεις, μαχαίρια, πριόνια και σμίλες, αγγεία προετοιμασίας και αποθήκευσης του χρώματος.
Στη συνέχεια εκτίθενται Πρωτοκυκλαδικά τέχνεργα, όπως π.χ. πήλινα αγγεία, μαρμάρινα αγγεία και ειδώλια, υφαντικά βάρη και αγγεία με αποτύπωμα ψάθας στη βάση τους, αποδεικνύοντας την ενασχόληση των νησιωτών της 3ης χιλιετίας π.Χ. με την υφαντική, την καλαθοπλεκτική, την αγγειοπλαστική, τη μαρμαρογλυπτική, την κατασκευή δηλαδή μαρμάρινων αγγείων και ειδωλίων, αλλά συγχρόνως και με τη ναυπηγική τέχνη. Μικρό τμήμα αφορά στις επισκευές ειδωλίων και σκευών. Ειδική είναι η υποενότητα που αφορά στα ειδώλια, τα ευδιάκριτα σύμβολα του Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού.
3. ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζεται μία συνάθροιση κοινωνικού ή τελετουργικού χαρακτήρα στις Κυκλάδες κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Παρουσιάζονται μαρμάρινα ειδώλια μουσικών, ο «Αρπιστής» και ο «Αυλητής», το ειδώλιο του «Εγείροντος πρόποσιν», ειδώλια καθιστών γυναικείων μορφών, θραύσματα από συμπλέγματα αγκαλιασμένων μορφών και μια πλάκα με επίκρουστη παράσταση χορού, αποτελώντας μαρτυρίες για τη σημασία της μουσικής, του ποτού και του χορού στην Πρωτοκυκλαδική κοινωνία.
4. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΕΡΑΡΧΙΑ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτην τέταρτη ενότητα παρουσιάζονται έργα που μπορούν να μας χαρίσουν πληροφορίες για την κοινωνική διαστρωμάτωση της Πρωτοκυκλαδικής κοινωνίας. Τεκμηρίωση για την ύπαρξη της κοινωνικής ιεραρχίας παρέχεται τόσον από εμβλήματα εξουσίας (π.χ. διαδήματα) όσον και από διακριτικά μιας υψηλής κοινωνικής τάξης, όπως π.χ. το χάλκινο επαργυρωμένο εγχειρίδιο και οι σφραγίδες από τη Νάξο, η αργυρή ταινία, καθώς και τα κοσμήματα. Ορισμένα μάλιστα από τα μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια αποτυπώνουν τέτοιου είδους κατηγορίες διαστρωμάτωσης, όπως π.χ. το μαρμάρινο ειδώλιο του πολεμιστή ή κυνηγού και της συντρόφου του.
5. ΠΙΣΤΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑΣΙΕΣ
Στην πέμπτη ενότητα παρουσιάζονται αντικείμενα, όπως π.χ. το «αγγείο των περιστεριών», τηγανόσχημο σκεύος με παραστάσεις κυμάτων και αστρικών συμβόλων αλλά και του γυναικείου ηβικού τριγώνου, κέρνοι, μια πλάκα με παράσταση σπείρας, το γυναικείο άγαλμα και το τμήμα ανδρικού αγάλματος, το λεγόμενο «αρσενικούδι», από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, τα οποία έχουν σχετιστεί με την ύπαρξη θρησκευτικών και μεταφυσικών αντιλήψεων και την άσκηση τελετουργιών κατά την Πρωτοκυκλαδική περίοδο.
Η έκθεση διοργανώνεται από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε σύμπραξη με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Πραγματοποιείται με την οικονομική συμβολή του Συνεργαζόμενου Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Νεοφύτου Δούκα 4 και Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου 1,
τηλ. 210 7228321-3, cycladic.gr
Ξεναγήσεις στην έκθεση «Κυκλαδική Κοινωνία 5000 χρόνια πριν»
Κάθε Σάββατο και Κυριακή 12.00 & 15.00
Ημερομηνία έναρξης ξεναγήσεων: Σάββατο 17 Δεκεμβρίου
Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter