Επανεξελέγη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ο Ντόναλντ Τουσκ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Πόρτα» στις πολωνικές διαφωνίες έριξαν την Πέμπτη οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επανεξέλεξαν τον Πολωνό πρώην πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

The European Council just re-elected Donald Tusk as its president for a 2nd term from 1 June 2017-30 Nov 2019 #EUCOhttps://t.co/nxKKT7zktApic.twitter.com/6gI9iqfJKK

— EU Council (@EUCouncil) March 9, 2017

Η διάδοχος του Τουσκ στην πρωθυπουργία, η συντηρητική ευρωσκεπτικίστρια Μπεάτα Σίντλο, κίνησε γη και ουρανό, προκειμένου να εμποδίσει την ανανέωση της θητείας του, δρώντας υπό την επιρροή ενός ορκισμένου αντίπαλου του Τουσκ: του ουσιαστικού ηγέτη του κυβερνώντος κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS) Γιάροσλαβ Κατσίνσκι.

Στο διάστημα πριν την εαρινή σύνοδο κορυφής, η Βαρσοβία είχε χαρακτηρίσει το ζήτημα θεμελιώδους σημασίας, εγείροντας θέμα σεβασμού από τις Βρυξέλλες των απόψεων των εθνικών κυβερνήσεων.

Ωστόσο, κατά την άφιξή τους στο νέο κτίριο Europa, όπου πλέον θα διεξάγονται οι σύνοδοι κορυφής, οι υπόλοιποι 27 ηγέτες δεν κράτησαν κρυφή την οργή τους για τους τακτικισμούς της Βαρσοβίας. Ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι του Κατσίνσκι, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, τάχθηκαν υπέρ της επανεκλογής Τουσκ.

Η Σίντλο ξεκαθάρισε πως δεν σκοπεύει να εγκρίνει το κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου, αν και κάτι τέτοιο δεν έχει καμία επίπτωση στην ανανέωση της θητείας του Τουσκ.

«Μια σύνοδος κορυφής ολοκληρώνεται με την έκδοση των συμπερασμάτων. Αν μια χώρα δεν τα δεχθεί, τότε η σύνοδος είναι ανούσια. Αν υπάρχει τρόπος να βρεθεί μια διαφορετική λύση, αυτό το μόνο που θα δείξει είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες. Και η Πολωνία δεν συμφωνεί με αυτό. Κι εγώ επ’ ουδενί δεν θα αποδεχθώ κανένα έγγραφο αυτής της συνόδου», ξεκαθάρισε η Σίντλο.

Αντιδρώντας στην ανανέωση της θητείας του Ντόναλντ Τουσκ, ο Κατσίνσκι τόνισε πως η εξέλιξη αυτή αντιβαίνει στους κανόνες της ΕΕ, η οποία έδειξε έτσι ότι κυβερνάται από τη Γερμανία. Πάντως, ο Πολωνός πολιτικός χαρακτήρισε «ανοησίες» τα σενάρια περί αποχώρησης της χώρας του από την Ένωση.

Η αντιπαλότητα του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι με τον Τουσκ χρονολογείται από το 2010, όταν ο δίδυμος αδελφός του και τότε πρόεδρος της Πολωνίας Λεχ Κατσίνσκι είχε σκοτωθεί σε αεροπορικό δυστύχημα που συνέβη στο ρωσικό εναέριο χώρο. Ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει τον τότε πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ ως «ηθικά υπεύθυνο», παρ’ όλα αυτά αξίζει να σημειωθεί πως οι έρευνες που έγιναν για το δυστύχημα τόσο στην Πολωνία όσο και στη Ρωσία απέδωσαν τη συντριβή σε λάθος του πιλότου.

Σε επιστολή της προς τους τους 27 ηγέτες, η Σίντλο αναφέρει πως η Βαρσοβία δεν επιθυμούσε την ανανέωση της θητείας του Τουσκ, κατηγορώντας τον για μεροληψία εις βάρος της κυβέρνησής της.

Από την πλευρά του, ο Τουσκ ανησυχεί πως ο Κατσίνσκι υπονομεύει τη δημοκρατία στην Πολωνία. Πρόκειται για μια άποψη που μοιράζονται και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Όμως η Σίντλο εντάσσει τις αντιρρήσεις της κυβέρνησής της στον επαναδιορισμό του στο πλαίσιο της προστασίας εθνικών αρμοδιοτήτων από την παραχώρησή τους στις Βρυξέλλες. ---

Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, η Σίντλο προσπάθησε να πετύχει την αναβολή της λήψης απόφασης για το μέλλον του Τουσκ. Παρ’ όλα αυτά, ο Μαλτέζος πρωθυπουργός Γιόζεφ Μούσκατ, η χώρα του οποίου κρατά την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ, επέμεινε η ψηφοφορία να διεξαχθεί κανονικά.

Ο 59χρονος Πολωνός έτυχε της στήριξης των υπολοίπων 27 ηγετών. «Μόνο η Πολωνία διαφώνησε», αποκάλυψε μέσω twitter ο Τσέχος πρωθυπουργός Μπόχουσλαβ Σομπότκα, ο οποίος συνήθως τάσσεται στο πλευρό της Πολωνίας ως προς τις ευρωπαϊκές υποθέσεις.

Evropská rada rozhodla o zvolení Donalda Tuska předsedou ER pro další funkční období. Proti bylo jen Polsko. #EUCO

— Bohuslav Sobotka (@SlavekSobotka) March 9, 2017

Στη διάρκεια της συζήτησης, ο Τουσκ δεν ήταν παρών. Μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας εκλήθη στην αίθουσα της συνόδου και έγινε δεκτός με χειροκροτήματα.

Grateful for trust & positive assessment by #EUCO. I will do my best to make the EU better.

— Donald Tusk (@eucopresident) March 9, 2017

Dziękuję za trzymanie kciuków i serdeczne wsparcie. Pomogło!❤

— Donald Tusk (@donaldtusk) March 9, 2017

Η στήριξη και ο ενθουσιασμός ήρθαν ως αναγνώριση των ικανών χειρισμών από τον Τουσκ ευαίσθητων ζητημάτων που ανέκυψαν στη διάρκεια της πρώτης του θητείας. Η δεύτερη θα έχει ακόμη ένα αγκάθι, καθώς ο επανεκλεγείς αξιωματούχος θα διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο για το Brexit.

Congrats eucopresident</a> Tusk with the reelection! Thanks for your hard work for <a href="https://twitter.com/hashtag/EU?src=hash">#EU</a> - and for our friendship. <a href="https://twitter.com/hashtag/dkpol?src=hash">#dkpol</a> <a href="https://twitter.com/hashtag/euco?src=hash">#euco</a> <a href="https://t.co/1K9ZEVU5tj">pic.twitter.com/1K9ZEVU5tj</a></p>&mdash; Lars Løkke Rasmussen (larsloekke) March 9, 2017

Η επίλυση της «εκκρεμότητας» με τον Τουσκ δεν διήρκεσε πάνω από μισή ώρα και στη συνέχεια οι ηγέτες ξεκίνησαν τη συζήτηση πάνω στα θέματα της ημερήσιας διάταξης.

Γεγονός παραμένει, πάντως, ότι με τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να παρευρίσκεται στην τελευταία σύνοδο πριν την ενεργοποίηση του Άρθρου 50 και την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης από την ΕΕ, οι υπόλοιποι ηγέτες έχουν να ασχοληθούν με πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Οι αρχηγοί των 27 κρατών και κυβερνήσεων θα συναντηθούν την Παρασκευή, προκειμένου να προετοιμάσουν τη σύνοδο της «ενότητας», η οποία θα διεξαχθεί στις 25 Μαρτίου στην ιταλική πρωτεύουσα με αφορμή τη συμπλήρωση των 60 ετών από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης και τη θεμελίωση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας.

Η διαμάχη με την Πολωνία έχει τονίσει ένα διευρυνόμενο ρήγμα μεταξύ των εξ Ανατολών μελών της ΕΕ, τα οποία παραμένουν διστακτικά ως προς την παραχώρηση εθνικών αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες, και των ευκατάστατων δυτικών κρατών-μελών που επιθυμούν την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ελπίζοντας ότι η ενοποιητική διαδικασία θα τονώσει την ευημερία και την ασφάλεια, αναχαιτίζοντας έτσι την ανάδυση ευρωσκεπτικιστικών τάσεων εμπνευσμένων από το Brexit.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η συζήτηση για μια Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων έχει ενταθεί κατά τους πρόσφατους μήνες. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και άλλοι ηγέτες χαρακτηρίζουν κρίσιμης σημασίας για την επιβίωση της ΕΕ το να επιτραπεί στα πρόθυμα κράτη-μέλη να προχωρήσουν σε περαιτέρω ενοποίηση. Ωστόσο, τα μέλη από την ανατολική Ευρώπη φοβούνται ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα μείνουν πίσω.

Οι συνομιλίες της Πέμπτης θα καταλήξουν πιθανότατα σε συμφωνία για την προώθηση νέων εμπορικών συμφωνιών, σε αντίθεση με τις αναδυόμενες «τάσεις προστατευτισμού» που παρατηρούνται αλλού, όπως αναφέρεται στο σχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου, σε μια έμμεση πλην σαφέστατη αναφορά στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Στο δείπνο εργασίας, οι 28 ηγέτες επρόκειτο να επαναβεβαιώσουν τη στήριξή τους στην ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των δυτικών Βαλκανίων, θέλοντας προφανώς να προλάβουν την ενδεχόμενη αντιευρωπαϊκή επιρροή της Ρωσίας.

Ακόμη ένα θέμα συζήτησης για το δείπνο εργασίας αναμένεται να αποτελέσει η αυξανόμενη παράτυπη μετανάστευση μέσω της οδού της κεντρικής Μεσογείου από τη Λιβύη προς την Ιταλία.