Το Χρήμα και ο ρόλος του στην αρχαία Ελλάδα μέσα από 244 αντικείμενα

Το Χρήμα και ο ρόλος του στην αρχαία Ελλάδα μέσα από 244 αντικείμενα
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Η έκθεση «ΧΡΗΜΑ. Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα» ξεκινά στις 2 Νοεμβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μια μεγάλη έκθεση που δίνει μια διαφορετική, μεστή εικόνα για την εξέλιξη του νομίσματος και της έννοιας του χρήματος στην αρχαία Ελλάδα συνδιοργανώνουν το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank. Η έκθεση «ΧΡΗΜΑ. Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα», που ξεκινά στις 2 Νοεμβρίου, αποτελεί την πρώτη τους συνεργασία. Οι δύο φορείς μας καλούν μέσα από αυτή την πρωτοβουλία να δούμε το νόμισμα αλλιώς.

Η πρωτοτυπία της συγκεκριμένης έκθεσης, που ξεφεύγει από την παράθεση δεκάδων νομισμάτων είναι ότι δίπλα στα 85 νομίσματα, από τα 11.000, της Συλλογής της Alpha Bank, παρουσιάζονται και 159 αντικείμενα (πήλινα αγγεία και ειδώλια, μαρμάρινα και χάλκινα αγαλμάτια, ανάγλυφα, χρυσά κοσμήματα, μετρητικά σκεύη, νομίσματα από κλειστά σύνολα και επιγραφές) που προέρχονται από 32 Αρχαιολογικά Μουσεία και Συλλογές της Ελλάδος, της Ιταλίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, και των οποίων η εικονογραφία συνδέεται άμεσα με το περιεχόμενο κάθε θεματικής ενότητας.

Ανάμεσά τους και ο περίφημος αμφορέας του Μύσωνα, που απεικονίζει τον βασιλιά Κροίσο πάνω στην ταφική του πυρά, ο οποίος θεωρείται αμετακίνητος από το Λούβρο, αλλά τελικά οι αρμόδιοι του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης κατάφεραν να τον δανειστούν.

Η έκθεση πιάνει το νήμα από την πρώτη εμφάνιση νομισμάτων στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. Το νόμισμα αποτελεί, πρωτίστως, το βασικό μέσον συναλλαγής των ανθρώπων, με το οποίο καλύπτουν τις καθημερινές τους ανάγκες, πραγματοποιούν τις πληρωμές και εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Στην αρχαιότητα, το νόμισμα είχε και μίαν άλλη χρήση, μία χρήση που σχετίζεται με την εικονογραφία του: ήταν ένα μέσον συμβολισμού, ένα μέσον που ο καθένας μπορούσε να κρατήσει στα χέρια του, ένα σύμβολο απτό.

Τα νομίσματα, τα οποία πρωταγωνιστούν στην έκθεση, είναι και τα ίδια σύμβολα απτά, σύμβολα τα οποία πιάνει κανείς στα χέρια του, τα «διαβάζει», τα αντιλαμβάνεται και γι’ αυτό απεικονίζουν παραστάσεις που προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες που συνδέονται με την εκδότρια αρχή. Εύκολα στη μεταφορά και τη διακίνησή τους, τα νομίσματα μεταδίδουν πληροφορίες στα πέρατα του αρχαίου κόσμου. Η κατανόηση της εξέλιξης του χρήματος είναι αναγκαία για να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την κάθε κοινωνία, τη δομή της, την οικονομία της, τη δύναμή της. Άλλωστε το νόμισμα αποτελεί στην ελληνική αρχαιότητα την εθνική ταυτότητα της κάθε πόλης, του κάθε λαού.

Οι ενότητες της έκθεσης είναι οκτώ:

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ

Το νόμισμα αποτελεί το βασικό μέσο συναλλαγής του ανθρώπου. Τα αρχαία μάλιστα νομίσματα είναι γνωστά, μέσα από επιγραφικές και φιλολογικές μαρτυρίες, με ονομασίες που πηγάζουν άλλοτε από τους εικονογραφικούς τύπους και άλλοτε από την ίδια την εκδότρια αρχή.

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟ

Η πλειονότητα των προϊόντων και αγαθών που εικονίζονται στα νομίσματα αφορά σε βασικούς τομείς της πρωτογενούς οικονομίας μίας πόλης, ενός κράτους και της επικράτειάς του, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία. Τα δημητριακά, η ελιά, το αμπέλι, το σύκο, το σέλινο, το σίλφιον, τα βοοειδή, τα άλογα, ο τόνος, το χταπόδι, η σουπιά, το χτένι, ο κάβουρας, ακόμη και ο κροκόδειλος, γίνονται νομισματικά σύμβολα που προβάλλουν και διαφημίζουν ένα τοπικό εμπορεύσιμο προϊόν, το οποίο αποτελεί πηγή πλούτου για την εκδότρια αρχή.
Επιπροσθέτως, στα νομίσματα μπορεί να προβάλλονται η ναυτιλία και το ποντοπόρο εμπόριο με τις απεικονίσεις πλοίων, αλλά και η μεταλλουργία και οι τέχνες με τις παραστάσεις του Ηφαίστου, του θεού σιδηρουργού και των έργων του, που υπαινίσσονται τη γνώση της επεξεργασίας των μετάλλων.

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Στα νομίσματα εικονίζονται και δημιουργήματα του υλικού πολιτισμού, όπως έργα πλαστικής και αρχιτεκτονικής, πολλά από τα οποία δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί χωρίς το νόμισμα. Τα έργα αυτά προβάλλουν εικόνες από τη λατρεία, την ιδεολογία, τα επιτεύγματα και την ιστορία κάθε εκδότριας αρχής.

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

Τα νομίσματα αποτελούσαν ένα πολύ πρόσφορο μέσο για τη διάδοση μηνυμάτων και ειδήσεων από την πλευρά της εκδότριας αρχής. Ένας από τους τρόπους που επέλεξαν οι αρχές για να διαδώσουν το πολιτικό τους μήνυμα και να προβάλουν την ταυτότητα που επιθυμούσαν, ήταν και η αναφορά σε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα ή πρόσωπα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΙΔΕΩΝ

Τα αρχαία νομίσματα ορισμένες φορές λειτουργούν ως μέσον για τη διακίνηση ιδεών, όπου ορισμένες αφηρημένες έννοιες, όπως η αφθονία, η τύχη και η νίκη, αποδίδονται συμβολικά ή προσωποποιούνται, ενώ κάποιες άλλες, όπως ο πλούτος και η ισχύς, δηλώνονται ακόμη και από την επιλογή του μετάλλου των νομισματικών εκδόσεων της εκάστοτε αρχής.

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Από τις παραστάσεις που αποτυπώνονται στη μικρή μεταλλική επιφάνεια διαπιστώνεται ότι το νόμισμα χρησιμοποιήθηκε και ως οπτικό επικοινωνιακό μέσο, ώστε η εκάστοτε εκδίδουσα αρχή να διαδίδει πολιτικά μηνύματα σε ευρύτατες ομάδες πληθυσμού, αποσκοπώντας σε μία ήπια ή ακραιφνή προπαγάνδα που υπηρετούσε στόχους προσωπικούς, πολιτικούς, δυναστικούς και στρατιωτικούς.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το χρήμα είναι ένα μέσον που διευκολύνει τις συναλλαγές ενός οίκου (του ατόμου) και κατ’ επέκταση ενός κράτους (του συνόλου). Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα νομίσματα στις συναλλαγές στην αγορά, αλλά και σε άλλες δραστηριότητές τους: άλλοτε ως «δωροδοκία» προς τους θεούς σε αντάλλαγμα μίας αγαθής τύχης, και άλλοτε ως μέσον για την ικανοποίηση των αισθήσεών τους .

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Μία έκθεση η οποία αρχίζει με τις Συναλλαγές, κλείνει με τις Τράπεζες, παρουσιάζοντας την τραπεζική δραστηριότητα της αρχαιότητας, η οποία συμβαδίζει με την όλο και πιο εκτεταμένη χρήση νομισμάτων στην οικονομία και προκύπτει από αυτήν.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Tην έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, με λήμματα όλων των εκθεμάτων και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Επιμελητές της έκθεσης είναι οι: Καθηγητής Nίκος Σταμπολίδης, Διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Γιώργος Τασούλας, Αρχαιολόγος MPhil., Επιμελητής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και η Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη, Επιμελήτρια Νομισματικής Συλλογής Alpha Bank

Εκπαιδευτικά Προγράμματα

Στο πλαίσιο της έκθεσης, σχεδιάσθηκαν από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου, δύο νέα εκπαιδευτικά προγράμματα, «Μύθοι και σύμβολα στα αρχαία νομίσματα» για μαθητές της Γ΄ Δημοτικού και «Νομίσματα και σύμβολα της καθημερινής ζωής στην αρχαία Ελλάδα», για μαθητές της Δ΄ Δημοτικού και της Α΄ Γυμνασίου. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα και οι ξεναγήσεις για μαθητές της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης πραγματοποιούνται καθημερινά. Πληροφορίες – κρατήσεις: 210 723 9438 (13.00-16.00).

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

«ΧΡΗΜΑ. Σύμβολα απτά στην αρχαία Ελλάδα»
2 Νοεμβρίου 2017 – 15 Απριλίου 2018
Είσοδος έκθεσης: 8 €
Μειωμένο εισιτήριο για άνω των 65, φοιτητές και νέους 19-26 ετών: 5€
Για τους Φίλους του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, είσοδος δωρεάν.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο: 10:00-17:00, Πέμπτη: 10:00-20:00, Kυριακή 11:00-17:00, Τρίτη: κλειστά

Ξεναγήσεις: Δωρεάν ξεναγήσεις για το κοινό με το εισιτήριο του Μουσείου, κάθε Σάββατο και Κυριακή, στις 12:00 και στις 15:00. Διανέμονται δελτία προτεραιότητας μία ώρα πριν την έναρξη της ξενάγησης.

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Νεοφύτου Δούκα 4, τηλ. 210 722 8321-3
www.cycladic.gr
Facebook.com/CycladicArtMuseum
Instagram: @Cycladic_museum

Νομισματική Συλλογή Alpha Bank
www.alphanumismatics.gr
www.alphapolitismos.gr

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Ρίκα Πανά: « Η ζωή σε μαθαίνει ότι πρέπει να βρεις έναν τρόπο να διαμαρτυρηθείς»

Απεβίωσε ο σπουδαίος συνθέτης Δήμος Μούτσης

Η «επιστροφή» της Ηρώς Κανακάκη: Η Εθνική Βιβλιοθήκη μας επανασυστήνει μια σημαντική ζωγράφο