Ο νέος Πρόεδρος του Καζακστάν, ανέλαβε στη θέση του Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ
Ο Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ είναι ο νέος Πρόεδρος του Καζακστάν, αντικαθιστώντας τον Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, που παραιτήθηκε στα τέλη Μαρτίου μετά από 30 χρόνια στην εξουσία.
Ο κ. Τοκάγιεφ μίλησε στο euronews και στην εκπομπή, Global Conversation.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια euronews: Η έκθεση του ΟΑΣΕ μιλά για παραβίαση των θεμελιωδών ελευθεριών κατά τη διάρκεια των εκλογών, για παρατυπίες κατά την ψηφοφορία και ότι είναι αδύνατο να εγγυηθεί πως η καταμέτρηση των ψήφων είναι δίκαιη. Σχεδιάζετε οποιαδήποτε έρευνα βάσει των αποτελεσμάτων αυτής της έκθεσης του ΟΑΣΕ;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Υπήρξαν όλοι οι όροι για τη διεξαγωγή ανοικτών εκλογών, παραδέχομαι ότι υπήρξαν παραβιάσεις σε ορισμένα εκλογικά κέντρα, φυσικά θα υπάρξει λεπτομερής ανάλυση, αν επιβεβαιωθούν όλα αυτά, θα ληφθούν μέτρα.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Όλος ο κόσμος είδε εικόνες από διαμαρτυρίες την ημέρα της ψηφοφορίας, υπάρχουν εκατοντάδες κρατούμενοι που πιστεύουν ότι οι εκλογές ήταν αντιδημοκρατικές. Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τις συλλήψεις όσων διαμαρτυρήθηκαν;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Πολίτες πραγματικά βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν, τώρα εξετάζονται οι υποθέσεις τους. Το καθήκον μου είναι να αναλύσω τις συνθήκες, να ακούσω τους πολίτες που βγήκαν στους δρόμους. Νομίζω ότι πρέπει να καθιερώσουμε έναν διάλογο μεταξύ των αρχών και του λαού. Για το σκοπό αυτό, δημιούργησα μια επιτροπή εμπιστοσύνης.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Και τι γίνεται με εκείνους που δεν είναι ικανοποιημένοι με τη μεταβίβαση της εξουσίας, με όσα είδαν τους τελευταίους μήνες... Και αυτοί ήταν επίσης στους δρόμους.
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Όσον αφορά τη μετάβαση της εξουσίας, από όσο γνωρίζω, δεν υπήρχαν σοβαρές καταγγελίες κατά των αρχών, ο όρος μεταβίβαση είναι απαράδεκτος, δεν θεωρώ ότι είμαι διαμετακομιστής, δεν πρόκειται για αλλαγή αεροπλάνου ή τρένου, εγώ είμαι εκλεγμένος πρόεδρος και θα υπηρετήσω όλους τους πολίτες χωρίς εξαίρεση.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Ξέρω ότι έχετε λογαριασμό twitter, ίσως γνωρίζετε ότι τα hashtags # WakeUpKazakhstan και # KazakhstanSpring έχουν τελευταία μεγάλη δημοφιλία. Και οι διαμαρτυρίες μετά τις εκλογές δεν έχουν τελειώσει. Πιστεύετε ότι υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης κινήματος διαμαρτυρίας στο Καζακστάν και ποια θα είναι η στρατηγική σας για όσους αντιτίθενται;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Η στρατηγική μας είναι να οικοδομήσουμε το διάλογο. Αυτό το κίνημα, το οποίο μόλις αναφέρατε, αντιπροσωπεύεται κυρίως από νέους δημιουργικούς ανθρώπους, προτεραιότητα της πολιτικής μου είναι η προσέλκυση νέων στην εξουσία, η επίλυση ζητημάτων εθνικής σημασίας. Φυσικά, θα προσκληθούν εκπρόσωποι όλων αυτών των κινημάτων, ώστε να μπορέσουμε να λύσουμε αυτά τα ζητήματα σε μια στρογγυλή τράπεζα και όχι στους δρόμους σε μια ατμόσφαιρα αναταραχής και χάος.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Οι διαδηλώσεις στους δρόμους θα κατασταλούν;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ,Πρόεδρος του Καζακστάν: Ό, τι είναι παράνομο φυσικά θα σταματήσει. Ο Γενικός Εισαγγελέας έχει προειδοποιήσει επανειλημμένως ότι είναι παράνομες τέτοιες συγκεντρώσεις στους δρόμους, ταραχές, που επηρεάζουν πολίτες που δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν σε τέτοιες ενέργειες. Ως εκ τούτου, θα εφαρμοστεί νόμος όπου αν οι πολίτες θέλουν να πάνε σε διαδήλωση για να εκφράσουν τα πιστεύω τους θα επικοινωνούν με τις αρμόδιες αρχές και θα τους δίδεται ένα ειδικό σημείο όπου θα μπορούν να συγκεντρώνονται και να εκφράζουν τη γνώμη τους.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Ας επιστρέψουμε σε όσους συνελήφθησαν, τι θα συμβεί σε αυτούς;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ Πρόεδρος του Καζακστάν: Έδωσα εντολή στον Γενικό Εισαγγελέα να εξετάσει λεπτομερώς το ζήτημα. Αν υπάρχουν πρόσωπα μεταξύ των κρατουμένων που έχουν διαπράξει παραπτώματα που δεν προκαλούν σοβαρή βλάβη στη δημόσια ασφάλεια, φυσικά θα απελευθερωθούν το συντομότερο δυνατόν. Είπαν ότι υπάρχουν άνθρωποι που απλά βρέθηκαν εκεί τυχαία. Φυσικά, τους ζητούμε συγγνώμη, υπό την έννοια ότι θα απελευθερωθούν γρήγορα. Αυτό το πρόβλημα θα λυθεί.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Και με αυτούς που είπαν ότι οι εκλογές δεν ήταν δίκαιες, τι θα συμβεί με αυτούς;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Φυσικά, θα απελευθερωθούν. Εγώ, για παράδειγμα, πιστεύω ότι οι εκλογές ήταν γενικά δίκαιες. Αυτό είναι όλο.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Στις 4 Απριλίου, δύο εβδομάδες μετά την εκλογή σας επισκεφτήκατε τη Ρωσία, και συναντήσατε τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ναζαρμπάγιεφ είπε ότι οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Καζακστάν είναι πρότυπο, Ο Πούτιν σας προσκάλεσε; Γιατί πήγατε στη Ρωσία, σας ζήτησε να δώσετε εγγυήσεις;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, νέος Πρόεδρος του Καζακστάν: Το γεγονός ότι πραγματοποίησα την πρώτη επίσκεψή μου στο εξωτερικό, στη Ρωσία, κατόπιν πρόσκλησης του Ρώσου Προέδρου, είναι λογικό αφού μας ενώνουν τα μακρύτερα σύνορα στον κόσμο. Είχαμε πολύ καλές συνομιλίες στη Μόσχα, ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Μιλώντας για εγγυήσεις, φυσικά ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν ζήτησε τίποτε, αφού υπάρχει κοινή αντίληψη της ανάγκης να αυξηθεί αυτή η συνεργασία. Η θέση μου είναι ότι η Ρωσία είναι απολύτως απαραίτητη για το Καζακστάν, ως ένα μεγάλο κράτος, ένα κράτος που είναι δίπλα μας, το οποίο είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και χωρίς το Καζακστάν, η Ρωσία θα είναι κάπως διαφορετική.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Πώς βλέπετε το μέλλον των στρατηγικών σχέσεων με την Ευρώπη; Και ποιες είναι οι κύριες πτυχές αυτών των σχέσεων;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Καζακστάν. Ο όγκος των συναλλαγών είναι πάνω από 37 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό αντιπροσωπεύει περισσότερο από το μισό του εμπορικού κύκλου εργασιών του Καζακστάν. Επομένως, η προτεραιότητα της συνεργασίας με την ΕΕ είναι απολύτως προφανής. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ήταν εδώ πρόσφατα. Είχαμε καλές συνομιλίες επομένως είμαι πολύ αισιόδοξος για τη συνεργασία με την ΕΕ. Την εμπορική και οικονομική συνεργασία, τις επενδύσεις, το διάλογο για τη στρατηγική εταιρική σχέση στη διεθνή σκηνή και τη σχεδίαση και υιοθέτηση της εμπειρίας των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών χωρών, όσον αφορά τον πολιτικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε εμπορικό πόλεμο, το Καζακστάν κατέχει στρατηγική θέση στην πορεία των κινεζικών εμπορικών οδών στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας One Belt, βλέπετε κινδύνους για την οικονομία του Καζακστάν;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Υπάρχουν κίνδυνοι. Ανησυχούμε για τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, δεδομένου ότι το Καζακστάν είναι σημαντικός εξαγωγέας μιας σειράς φυσικών πόρων προς την Κίνα. Ο βασικός κίνδυνος είναι να μειωθούν οι τιμές για τα προϊόντα του Καζακστάν. Πιστεύουμε όμως ότι η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνάψουν αργά ή γρήγορα αμοιβαία συμφωνία. Γνωρίζω την ψυχολογία των Κινέζων ηγετών και του κινεζικού λαού και νομίζω ότι θα επιτευχθεί ένας τέτοιος συμβιβασμός.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Ομιλείτε τα κινεζικά, ποια συμβουλή μπορείτε να δώσετε στον Ντόναλντ Τραμπ;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Μην βάζετε τους Κινέζους στην άκρη, γιατί για τους Κινέζους, η απώλεια εμπιστοσύνης είναι ύψιστης σημασίας.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Η πρώτη σας απόφαση ήταν να μετονομάσετε την Αστάνα σε Νουρσουλτάν. Ο Ναζαρμπάγιεφ είναι ισόβιος ηγέτης τους έθνους επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος, Νουρ Οτάν. Πώς θα διαμορφωθεί το δικό σας χαρτοφυλάκιο, θα συναντιέστε τακτικά, θα δούμε μήπως κάποια στροφή προς το ιρανικό σύστημα διακυβέρνησης;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Όσον αφορά τον Ναζαρμπάγιεφ, είναι ο ιδρυτής του κράτους μας και ουσιαστικά παραμένει στην πολιτική και θεωρώ απαραίτητο να τον συμβουλεύομαι σε βασικά στρατηγικά ζητήματα. Κάτι που πραγματικά κάνω αρκετά συχνά. Ο ίδιος ο Ναζαρμπάγιεφ έχει πει ότι δεν θα υπάρξει διπλή εξουσία στο Καζακστάν, ότι αποχώρησε. Αλλά θα βοηθήσει τον πρόεδρο. Για πόσο καιρό θα βοηθάει τον πρόεδρο, θα εξαρτηθεί από αυτόν.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Πόσο καιρό χρειάστηκε ώστε να επιλέξει τον διάδοχό του στον προεδρικό θώκο. Ξέρετε πώς έγιναν όλα αυτά;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Πριν από τρεισήμισι χρόνια, μου είπε: θα είσαι ο επόμενος πρόεδρος. Ήταν θέμα χρόνου και επιλέξαμε τη σωστή στιγμή.
Γκαλίνα Πολοτσκάγια, euronews: Και δεν είχατε καμία αμφιβολία ότι θα εκλεγείτε;
Καζίμ Γιομάρτ Τοκάγιεφ, Πρόεδρος του Καζακστάν: Αμφιβολίες υπάρχουν πάντα. Αλλά δεν είμαι καινούργιος στην πολιτική, ήμουν πρωθυπουργός, ήμουν επικεφαλής της υπηρεσίας εξωτερικών υποθέσεων για 10 χρόνια και για περίπου 10 χρόνια ήμουν πρόεδρος της γερουσίας. Για σχεδόν τρία χρόνια, επικεφαλής του γραφείου των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, οι περισσότεροι με γνωρίζουν στο Καζακστάν και στο εξωτερικό.