Ποια είναι τα σημεία κλειδιά και πότε θα είναι έτοιμο
Ο κορονοϊός άφησε πολλούς ανθρώπους χωρίς δουλειά, στην απομόνωση. Δεν ξέρουν τι θα συμβεί μετά. Είναι σαφές είναι ότι ο κόσμος που γνωρίζαμε πριν την πανδημία, δεν υπάρχει πλέον. Η κρίση έχει προκαλέσει τεράστια προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία, έχει αλλάξει την επιχειρηματική δραστηριότητα και πάνω από όλα έχει μεγαλώσει το χάσμα ανάμεσα στο Βορρά και τον Νότο στην Ε.Ε. Αλλά πώς θα είναι αυτή η νέα κανονικότητα;
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Καλεσμένος μας στο Global Conversation είναι ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος είναι αρμόδιος για την προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής. Αντιπρόεδρε, σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας στο Euronews. Πάμε να δούμε τι συμβαίνει τώρα. Τα κράτη μέλη ανοίγουν σταδιακά τα σύνορά τους και αίρουν τα περιοριστικά μέτρα. Γνωρίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κάνει συγκεκριμένες συστάσεις αλλά είναι στην ευχέρεια των χωρών ο τρόπος εφαρμογής τους. Υπάρχουν όμως πολλά κενά σε όλο αυτό. Πόσο ασφαλές είναι αυτή την στιγμή να ανοίξουμε τις οικονομίες και τα σύνορα στην ζώνη Σένγκεν και να ξεκινήσει η τουριστική περίοδος;
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Έχετε δίκιο που επισημαίνετε ότι δεν ήμασταν πολύ λεπτομερείς στις τουριστικές και ταξιδιωτικές συστάσεις μας. Νομίζουμε όμως ότι δεν είναι δουλειά της Επιτροπής να υπαγορεύσει από τις Βρυξέλλες μια ενιαία προσέγγιση και μια κοινή ημερομηνία άρσης των μέτρων για όλους. Όταν έχεις να κάνεις με την έναρξη του τουρισμού, των ταξιδιών και των τουριστικών περιοχών, δεν υπάρχει χώρος για διακρίσεις. Κάθε μέτρο που λαμβάνεται πρέπει να βασίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές μας και να μην υπάρχουν διακρίσεις.
Να σας δώσω ένα παράδειγμα για τα σύνορα. Δεν υπάρχει περίπτωση η επιστροφή στην κανονικότητα της Σένγκεν από τους υπάρχοντες περιορισμούς στα εσωτερικά μας σύνορα, να αντικατασταθεί από ένα είδος περιφερειακών μίνι Σένγκεν, που διαιρούν την ενιαία αγορά και δημιουργούν διακρίσεις εις βάρος των κρατών μελών που δεν συμμετέχουν. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Αντίθετα, είναι δυνατόν, όπως προτάθηκε από την Επιτροπή, περιοχές και κράτη μέλη που έχουν παρόμοια επιδημιολογικά χαρακτηριστικά να μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την ενδιάμεση φάση άρσης των περιορισμών των εσωτερικών συνόρων χωρίς διακρίσεις και πάνω από όλα με έναν ασφαλή τρόπο για ταξιδιώτες και τουρίστες.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Ωστόσο η κρίση χτύπησε την ήπειρό μας με έναν άνισο τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι όσον αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης, βλέπουμε τις πλούσιες χώρες του Βορρά να θέλουν να δοθούν δάνεια, ενώ οι πιο φτωχές χώρες του νότου, που έχουν πληγεί πιο βαριά από την πανδημία, να θέλουν να υπάρξουν επιδοτήσεις. Αν τελικά οι πλούσιες χώρες επιμείνουν στα δάνεια, για τι είδους αλληλεγγύη μιλάμε;
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Είμαστε σε κρίσιμη φάση. Τις επόμενες δέκα μέρες, η Επιτροπή θα καταλήξει στον καλύτερο τρόπο να αντιμετωπίσουμε αυτή την έλλειψη ισορροπίας, που είναι η πρωτοβουλία ανάκαμψης. Αυτή θα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που έχουν σχεδιαστεί ακριβώς για να διαχειριστούν τα ζητήματα και τις αδυναμίες στις οποίες αναφερθήκατε. Πρώτα είναι το θέμα του μεγέθους. Πρέπει να είναι μεγάλη. Δεύτερον, πρέπει να αφορά εκείνα τα κράτη μέλη και εκείνους τους τομείς της οικονομίας που επλήγησαν περισσότερο. Δεν είναι η σωστή στιγμή να μοιράσουμε χρήματα σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Και τρίτον, πρέπει να έχει το σωστό μείγμα επιδοτήσεων και δανείων, γιατί θα ήταν πάρα πολύ άδικο για τις χώρες του νότου να αναγκαστούν να αυξήσουν το χρέος τους.
Το νέο Σύμφωνο της Ε.Ε. για την Μετανάστευση και το Άσυλο
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Ας πάμε σε μια άλλη μεγάλη προτεραιότητα, τουλάχιστον για το προηγούμενο διάστημα, την μετανάστευση. Φαίνεται να μην είναι πλέον στην κορυφή της ατζέντας, αλλά ξέρουμε ότι ετοιμάζετε ένα νέο σύμφωνο για την μετανάστευση. Τι να περιμένουμε;
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Όταν τελειώσουμε με όλες τις πρωτοβουλίες για την πανδημία, όπως το σχέδιο Ανάκαμψης, το επόμενο μεγάλο ζήτημα θα είναι το Σύμφωνο της Ε.Ε. για την Μετανάστευση και το Άσυλο. Αυτό θα επιτρέψει στην γερμανική προεδρία να ξεκινήσει να εργάζεται πάνω σ' αυτή τη πρόταση το συντομότερο δυνατόν.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Άρα να το περιμένουμε τον Ιούνιο, πριν την γερμανική προεδρία;
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Ναι. Νομίζω ότι λογικά θα είναι έτοιμο. Η Γερμανική Προεδρία ξεκινά την 1η Ιουλίου και θα ήθελα πολύ να έχει στα χέρια της αυτή την πρόταση νωρίς.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Τι θα περιλαμβάνει αυτή η πρόταση; Πέστε μας κάποια σημεία κλειδιά.
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Βλέπουμε αυτό το σύμφωνο, ως ένα τριώροφο κτίριο. Ο πρώτος όροφος θα έχει να κάνει με την πολύ ισχυρή εξωτερική διάσταση που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να χτίσει στενές σχέσεις με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Πρέπει να δημιουργήσουμε τους όρους ώστε αυτές οι χώρες να προσφέρουν ευκαιρίες στους πολίτες τους, να τους κρατούν εκεί, αντί να τους ωθούν να διακινδυνεύουν τις ζωές τους με τους διακινητές στην Μεσόγειο. Ο δεύτερος όροφος του κτιρίου θα είναι ο κοινός, ισχυρός έλεγχος των εξωτερικών μας συνόρων. Όπως είδαμε πρόσφατα στον Έβρο, υπάρχει η δυνατότητα οι Ευρωπαίοι και η Frontex να κινητοποιηθούν πολύ γρήγορα για τη φύλαξη των εξωτερικών μας συνόρων, ειδικά σε περιόδους κρίσης. Ελπίζουμε ότι αυτό θα είναι ένα κεντρικό στοιχείο του Συμφώνου. Ο τρίτος και πιο σημαντικός όροφος θα είναι βέβαια η αλληλεγγύη και το μοίρασμα του βάρους και των ευθυνών. Μπορούμε να το ονομάσουμε το Νέο Δουβλίνο.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Αλλά πώς μπορείτε να υποχρεώσετε τα κράτη μέλη που ήδη έχουν αρνηθεί να παραλάβουν και να μοιραστούν το βάρος της υποδοχής προσφύγων; Πώς θα τους πείσετε τώρα;
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Ναι. Πρώτα από όλα, επιτρέψτε μου να μην χρησιμοποιήσω τον όρο υποχρεώνω. Είμαι πολλά χρόνια στην ευρωπαϊκή πολιτική και προτιμώ πάντα τον όρο πείθω από τον όρο υποχρεώνω. Έχετε δίκιο. Όταν το προσπάθησε αυτό το 2016, η Ευρώπη απέτυχε. Τώρα, έχουμε περισσότερες πιθανότητες γιατί ο πρώτος και ο δεύτερος όροφος του κτιρίου είναι πιο αναπτυγμένοι. Μπορείς να ζητήσεις αλληλεγγύη, εάν μπορείς να πείσεις ότι υπάρχει το στοιχείο της ευθύνης. Ότι έχεις μια ισχυρότερη εξωτερική διάσταση και ότι μπορείς να ελέγξεις τα σύνορά σου. Τότε δικαιούσαι να ζητήσεις αλληλεγγύη. Έχω την αίσθηση ότι το 2016, οι πρώτοι δύο όροφοι δεν είχαν αναπτυχθεί πλήρως. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αποτύχει δεύτερη φορά σε ένα τέτοιο σημαντικό ζήτημα.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Θα χρησιμοποιήσετε τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. ή τα ταμεία συνοχής για να πείσετε τα κράτη μέλη, που έχουν μέχρι τώρα αρνηθεί να το κάνουν;
Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Αυτή είναι μια άλλη συζήτηση. Η εμπειρία μου λέει ότι δεν βοηθά η ανάμειξη αυτών των δύσκολων ζητημάτων. Και επαναλαμβάνω. Πιστεύω ότι είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι αυτή τη φορά. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά υπάρχει περισσότερη αισιοδοξία τώρα