Ενοχλητική συμπεριφορά επιβάτη αεροπλάνου μπορεί να συνιστά περίσταση που αναιρεί υποχρέωση γι αποζημίωση αποφάσισε το Δικαστήριο της ΕΕ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Η ενοχλητική συμπεριφορά επιβάτη αεροπορικών μεταφορών μπορεί να συνιστά έκτακτη περίσταση δυνάμενη να απαλλάξει τον αερομεταφορέα από την υποχρέωσή του να καταβάλει αποζημίωση λόγω της ματαίωσης ή της μεγάλης καθυστέρησης της οικείας πτήσης ή μιας επόμενης πτήσης την οποία εκτελεί ο ίδιος με το ίδιο αεροσκάφος", έκρινε σήμερα το Δικαστήριο της ΕΕ (ΔΕΕ), εξετάζοντας υπόθεση που του παρέπεμψε το Tribunal Judicial da Comarca de Lisboa (πρωτοδικείο Λισσαβώνας, Πορτογαλία).
Το ΔΕΕ διευκρίνισε ωστόσο ότι "ο αερομεταφορέας οφείλει στο πλαίσιο των εύλογων μέτρων που πρέπει να λάβει προκειμένου να απαλλαγεί από την υποχρέωση αποζημίωσης, να διασφαλίσει την κατά το συντομότερο δυνατόν μεταφορά των επιβατών με άλλες απευθείας ή με ανταπόκριση πτήσεις, οι οποίες εκτελούνται ενδεχομένως από άλλους αερομεταφορείς".
Αναλυτικά, σύμφωνα με τη σημερινή απόφαση το ΔΕΕ υπενθύμισε ότι "ο αερομεταφορέας δεν υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση στους επιβάτες, εφόσον δύναται να αποδείξει ότι η ματαίωση της πτήσης ή η καθυστέρηση διάρκειας ίσης ή μεγαλύτερης από τρεις ώρες κατά την άφιξη οφείλεται σε «έκτακτες περιστάσεις» οι οποίες δεν θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί ακόμη και αν είχαν ληφθεί όλα τα εύλογα μέτρα και, σε περίπτωση επέλευσης τέτοιας περίστασης, ότι έλαβε τα κατάλληλα για την περίσταση μέτρα, χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατότητες που διέθετε σε προσωπικό ή υλικά μέσα, καθώς και τις χρηματοοικονομικές του δυνατότητες, προκειμένου να αποτρέψει την συνεπεία της ανωτέρω περίστασης ματαίωση ή σημαντική καθυστέρηση της οικείας πτήσης, χωρίς εντούτοις να μπορεί να απαιτηθεί από αυτόν να υποβληθεί σε θυσίες υπερβαίνουσες τις δυνατότητες της επιχείρησής του".
Ως "έκτακτες περιστάσεις", κατά την έννοια του κανονισμού για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών, θεωρούνται "τα γεγονότα εκείνα τα οποία, ως εκ της φύσεως ή των αιτίων τους, δεν συνδέονται αναπόσπαστα με την κανονική άσκηση της δραστηριότητας του οικείου αερομεταφορέα και επί των οποίων αυτός δεν έχει πραγματικό έλεγχο, οι δε δύο αυτές προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά". Τέτοιες περιστάσεις μπορούν να προκύψουν, ιδίως, σε περίπτωση κινδύνων για την ασφάλεια.
"Κατόπιν της διαπίστωσης ότι η ενοχλητική συμπεριφορά επιβάτη η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αλλαγή πορείας του αεροσκάφους θέτει πράγματι σε κίνδυνο την ασφάλεια της οικείας πτήσης", το Δικαστήριο έκρινε, αφενός, ότι "η επίμαχη συμπεριφορά δεν συνδέεται αναπόσπαστα με την κανονική άσκηση της δραστηριότητας του αερομεταφορέα". Αφετέρου, τέτοια συμπεριφορά "δεν μπορεί, κατ’ αρχήν, να τεθεί υπό έλεγχο από τον τελευταίο, δεδομένου, κατά πρώτον, ότι η συμπεριφορά επιβάτη και οι αντιδράσεις του στις υποδείξεις του πληρώματος δεν είναι προβλέψιμες και, κατά δεύτερον, ότι επί του αεροσκάφους ο κυβερνήτης όπως και το πλήρωμα διαθέτουν περιορισμένα μόνο μέσα για να θέσουν υπό έλεγχο τέτοια συμπεριφορά".
Το ΔΕΕ διευκρίνισε ότι "η επίμαχη συμπεριφορά δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ως μη δυνάμενη να τεθεί πράγματι υπό έλεγχο από τον οικείο πραγματικό αερομεταφορέα και, ως εκ τούτου, να χαρακτηριστεί ως «έκτακτη περίσταση», εάν προκύπτει ότι ο αερομεταφορέας συνέτεινε στην εκδήλωση της συμπεριφοράς ή εάν μπορούσε να την προβλέψει και να λάβει τα κατάλληλα μέτρα σε χρόνο κατά τον οποίο αυτό ήταν δυνατό χωρίς σημαντικές συνέπειες για την εξέλιξη της οικείας πτήσης, στηριζόμενος σε ενδείξεις προμηνύουσες τέτοια συμπεριφορά".
Δεύτερον, το ΔΕΕ διευκρίνισε ότι ο αερομεταφορέας πρέπει να έχει τη δυνατότητα, προκειμένου να απαλλαγεί από την υποχρέωση αποζημίωσης των επιβατών σε περίπτωση μεγάλης καθυστέρησης ή ματαίωσης της πτήσης, να επικαλεστεί «έκτακτη περίσταση» η οποία επηρέασε προηγούμενη πτήση που εκτέλεσε ο ίδιος με το ίδιο αεροσκάφος, υπό την προϋπόθεση ότι υφίσταται άμεση αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της επέλευσης της περίστασης αυτής που επηρέασε προγενέστερη πτήση και της καθυστέρησης ή της ματαίωσης μεταγενέστερης πτήσης, πράγμα που εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εκτιμήσει βάσει των πραγματικών στοιχείων που έχει στη διάθεσή του και συνεκτιμώντας ιδίως τον τρόπο εκμετάλλευσης του οικείου αεροσκάφους.
Τρίτον, το ΔΕΕ έκρινε ότι, σε περίπτωση επέλευσης έκτακτης περίστασης, ο αερομεταφορέας που προτίθεται να απαλλαγεί από την υποχρέωση αποζημίωσης των επιβατών, πρέπει να επιστρατεύσει κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή του προκειμένου να εξασφαλίσει εύλογη, ικανοποιητική και το συντομότερο δυνατόν μεταφορά με άλλη πτήση, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η αναζήτηση άλλων απευθείας πτήσεων ή πτήσεων με ανταπόκριση που εκτελούνται ενδεχομένως από άλλους αερομεταφορείς, είτε αυτοί ανήκουν στην ίδια αεροπορική συμμαχία είτε όχι, και οι οποίες φθάνουν στον τελικό προορισμό με μικρότερη καθυστέρηση από ό,τι η επόμενη πτήση του συγκεκριμένου αερομεταφορέα.
Κατά συνέπεια, "δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι ο αερομεταφορέας χρησιμοποίησε κάθε μέσο που διέθετε, περιοριζόμενος στο να προσφέρει στον οικείο επιβάτη μεταφορά προς τον τελικό του προορισμό με την επόμενη πτήση που εκτελείται από τον ίδιο αερομεταφορέα και φθάνει στον προορισμό την επόμενη ημέρα από την αρχικώς προβλεφθείσα, εκτός αν δεν υπάρχει καμία διαθέσιμη θέση σε άλλη πτήση απευθείας ή με ανταπόκριση που να παρέχει στον επιβάτη τη δυνατότητα να φθάσει στον τελικό του προορισμό με μικρότερη καθυστέρηση από ό,τι με την επόμενη πτήση του συγκεκριμένου αερομεταφορέα ή εκτός αν η πραγματοποίηση της εν λόγω μεταφοράς με άλλη πτήση συνιστά για τον τελευταίο θυσία υπερβαίνουσα τις δυνατότητες της επιχείρησής του στο δεδομένο χρονικό σημείο".