MIRfestival: Εννέα περφόρμανς - Ανάσες ελευθερίας μετά την πανδημία στην Αθήνα

Alex(a) - Γιώτα Αργυροπούλου - Πνευματικά Δικαιώματα nikolai-ulltang

Πνευματικά Δικαιώματα nikolai-ulltang

Δημοσιεύθηκε 17/06/2021 - 09:27

Η φετινή έβδομη διοργάνωση πραγματοποιείται από τις 28 Ιουνίου μέχρι τις 4 Ιουλίου σε διάφορα απροσδόκητα μέρη της Αθήνας και περιλαμβάνει 9 παραστάσεις

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τα τελευταία 12 χρόνια το MIRfestival μας έχει προσφέρει πολλά: μας γνώρισε Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες που δεν γνωρίζαμε, αναδεικνύοντας και δίνοντας χώρο σε δημιουργικές δυνάμεις, μας παρουσίασε απροσδόκητες περφόρμανς και συναρπαστικά πρότζεκτ, που έδωσαν νέο περιεχόμενο στις παραστατικές τέχνες, μας ταξίδεψε σε μέρη που δεν ξέραμε ότι υπάρχουν στην Αθήνα.

Φέτος για επτά μέρες, από τις 28 Ιουνίου μέχρι και τις 4 Ιουλίου, αυτός ο μικρός διαστημικός σταθμός μας προσφέρει για έβδομη φορά με αγάπη και απλοχεριά εννιά μικρές ιστορίες, εννιά «Ανάσες ελευθερίας», εννιά παραγωγές για να προσπαθήσουμε να βρούμε και πάλι την ισορροπία μας από όσα βιώσαμε στην πανδημία, να σκεφτούμε πού βρισκόμαστε, τι έχουμε απολέσει και πού οδεύουμε.

Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για το φεστιβάλ, με την ιδρύτρια και την καλλιτεχνική του διευθύντρια, Χριστιάνα Γαλανοπούλου.

-Ας ξεκινήσουμε με έναν απολογισμό. Το MIR έχει 12 χρόνια παρουσίας στην πόλη. Τι έχει καταφέρει να πετύχει κατά τη γνώμη σου;

Μέσα στα 12 χρόνια της πορείας του, τα οποία συμπίπτουν με τα πιο δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, το MIR κατάφερε πρώτα απ’ όλα να παρουσιάσει στο κοινό 90 συναρπαστικά, πρωτότυπα, αυθεντικά, συμμετοχικά ή αποκαλυπτικά, και πολλές φορές πρωτοποριακά καλλιτεχνικά έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που έπιασαν το σφυγμό αυτής της τέχνης που γεννιέται στα όρια των τεχνών για να εκφράσει το τώρα. Κατάφερε να δημιουργήσει έναν χώρο καλλιτεχνικής ανάσας και ελευθερίας, όπου οι καλλιτέχνες νιώθουν άνετα να μοιραστούν το πείραμά τους με το κοινό και το κοινό προσέρχεται έτοιμο να μοιραστεί αυτό το καλλιτεχνικό πείραμα.

Κατάφερε να δημιουργήσει γύρω του μια διεθνή κοινότητα και μια μικρή ελληνική καλλιτεχνική σκηνή (κάτι το οποίο ήταν εξαρχής στο κόνσεπτ του φεστιβάλ-δορυφόρου), και να στηρίξει τους Έλληνες καλλιτέχνες αυτής της τέχνης που είναι «κάπου ανάμεσα» για να κάνουν τις παραγωγές τους, έστω και με μικρά μέσα, σε εποχές που δεν υπήρχε καμία υποστήριξη από δημόσιους πόρους. Κατάφερε να επιβάλει την παρουσία του σε έναν διεθνή χώρο λεόντων με μόνο μέσο την ποιότητα του καλλιτεχνικού του προγράμματος, και να γίνει μέλος σημαντικών ευρωπαϊκών δικτύων συγχρηματοδοτούμενων από ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το Culture και το Creative Europe.

Νομίζω κατάφερε να εκπλήξει, να δημιουργήσει αξέχαστες εμπειρίες, να αναταράξει τη ζωή της πόλης, να κάνει τους Αθηναίους να δουν αυτή την τέχνη με άλλα μάτια και να ρίξουν ένα διαφορετικό βλέμμα σε σημεία της πόλης που δεν είχαν προσέξει, να εμπλέξει Αθηναίους πολίτες στη διαδικασία δημιουργίας ενός έργου, και όλα αυτά χωρίς ποτέ να υπονοήσει ότι αυτή η τέχνη είναι για λίγους – αντίθετα μιλώντας μια γλώσσα απλή και κατανοητή από όλους. Κατάφερε να επιβιώσει ως ανεξάρτητο φεστιβάλ ενεργοποιώντας την κοινότητα των ανθρώπων που το περιβάλλει και να αναπτυχθεί σε εντελώς αντίξοες οικονομικές συνθήκες, χωρίς σταθερή υποστήριξη από κανέναν φορέα από την Ελλάδα, και με μια χρηματοδότηση εξαιρετικά ισχνή, αναλογικά με το πολιτιστικό έργο που παράγει.

-Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία κάνεις τις επιλογές σου; Πώς παντρεύεις τις ξένες με τις ελληνικές δημιουργίες; Τι ρόλο παίζουν τα δίκτυα στα οποία συμμετέχει το φεστιβάλ;

Ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός του MIR ενεργοποιεί μια σειρά από διαφορετικές οδούς πρόσβασης στην πηγή του καλλιτεχνικού έργου. Πολλές φορές μας προσεγγίζουν καλλιτέχνες που έχουν την επιθυμία να κάνουν ένα έργο για το φεστιβάλ, έχοντας παρακολουθήσει την πορεία του. Σίγουρα παρουσιάζονται και έργα που έχω δει σε ανάλογα φεστιβάλ στο εξωτερικό και θέλω πολύ να τα μοιραστώ με το κοινό της Αθήνας ή έργα καλλιτεχνών που εκτιμώ πολύ τη δουλειά τους και τους ζητώ να κάνουν ένα έργο ειδικά για το φεστιβάλ. Βρίσκουμε σ’ αυτή την επιθυμία κάτι που μας κινεί, ώστε να μπορέσουμε να ονειρευτούμε ένα έργο και να το κάνουμε πραγματικότητα, εκείνοι καλλιτεχνικά και το MIR ως συμπαραγωγός. Τα ευρωπαϊκά δίκτυα των οποίων το MIR είναι μέλος είναι κι αυτά μια πηγή τροφοδότησης – πολύ περισσότερο όταν υπάρχει δυνατότητα συμπαραγωγών και από κοινού παρουσίασης έργων. Όμως δεν είναι μόνο τα συγκεκριμένα δίκτυα. Στα 21 χρόνια που κάνω αυτή τη δουλειά έχω αναπτύξει ένα μεγάλο διεθνές δίκτυο από συναδέλφους, παραγωγούς, επιμελητές, ανθρώπους που δουλεύουν σε διεθνείς θεσμούς που στηρίζουν το ζωντανό θέαμα και τους καλλιτέχνες. Η διαρκής ζύμωση και επικοινωνία με αυτό το δίκτυο είναι κι αυτή μια πηγή τροφοδότησης και ουσιαστικής ανταλλαγής πάνω στις δυνατότητες παρουσίασης έργων που μπορούν να συνδεθούν με την αισθητική και τις αναζητήσεις του φεστιβάλ.

Τώρα, το πώς αυτά τα έργα που προκύπτουν μέσα από όλα αυτά τα διαφορετικά κανάλια πρόσβασης συνδέονται τελικά με υπόγειες διασυνδέσεις και συνθέτουν ένα πρόγραμμα, είναι μια καλλιτεχνική διαδικασία που είναι δύσκολο κάποιος να την περιγράψει και σίγουρα στη δική μου περίπτωση δεν είναι αποτέλεσμα μιας μαθηματικής λογικής. Το έργο της επιμέλειας (ή του καλλιτεχνικού προγραμματισμού εν προκειμένω) έχει ένα μέρος λογικής προσέγγισης των έργων, αλλά στην περίπτωση του MIR, επειδή τα πιο πολλά έργα δεν έχουν προϋπάρξει, έχει και ένα μέρος διαισθητικής προσέγγισης που είναι δύσκολο να οριστεί. Στη δική μου επιμελητική πρακτική έχει μεγάλη σημασία η καλλιτεχνική γλώσσα, το ιδίωμα που κατασκευάζει με τα καλλιτεχνικά του μέσα ο δημιουργός, αλλά πολλές φορές παίζουν ρόλο και άλλα πράγματα, όπως οι τολμηρές αποφάσεις, η καθαρότητα της απεύθυνσης, το βλέμμα πάνω σε πλευρές της πραγματικότητας, ή ακόμα και η ενατένιση στην οποία μπορεί να υποβάλει τον θεατή ένα έργο. Μπορεί πάλι να παίζει ρόλο η θεματική του έργου – συνήθως στην περίπτωση του MIR αυτό αφορά έργα που ευαισθητοποιούν τους πολίτες σε κοινωνικά ή πολιτικά ζητήματα. Αλλά πάντα υπάρχει κάτι αδιόρατο που συνδέει τα έργα, κι αυτό έχει να κάνει με την ποιητική τους. Η οποία είναι άφατη, είναι κάτι που διαφαίνεται, που βιώνεται. Έτσι «παντρεύονται», όπως αναφέρεις κι εσύ, όλα τα έργα μεταξύ τους, ελληνικά και ξένα.

-Πόσο δυσκόλεψε η πανδημία το φετινό φεστιβάλ;

Μας δυσκόλεψε εξαιρετικά πολύ, θα έλεγα, η διαχείριση της πανδημίας. Το φεστιβάλ αναβλήθηκε δύο φορές και μέχρι την τελευταία στιγμή δεν γνωρίζαμε αν θα μπορούσαμε να κάνουμε πολιτιστικές εκδηλώσεις αυτό το καλοκαίρι. Δεν υπήρξε κανένας σχεδιασμός γα το άνοιγμα. Στη δική μας περίπτωση, οι καλλιτέχνες που είχαν ήδη προετοιμάσει τα έργα τους για τον Νοέμβριο του 2020 (και λίγες μέρες πριν το φεστιβάλ ανακοινώθηκε η ανάσχεση των πολιτιστικών εκδηλώσεων), αναγκάστηκαν να χάσουν την επαφή και να τα ξαναπιάσουν μετά από μήνες, που πια πολλά πράγματα έχουν αλλάξει μέσα μας. Χρειάστηκε να ξεκινήσουν πρόβες από την αρχή μέσα σε συνθήκες μεγάλης πίεσης, λόγω της συσσώρευσης υποχρεώσεων ενός ολόκληρου χρόνου που έχουν αναβληθεί και τώρα πρέπει να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα. Χρειάστηκε να ξανασχεδιάσουμε από την αρχή και όλη την παραγωγή του φεστιβάλ, γιατί δεν μπορούσαμε πια να έχουμε τους ανοιχτούς χώρους που είχαμε προβλέψει για τον Νοέμβριο (π.χ. θερινά σινεμά που τώρα δουλεύουν). Γενικότερα στη δραστηριότητα της πόλης όλα είναι κάπως αποσυντονισμένα, και μέσα σε αυτές τις συνθήκες έπρεπε να φέρουμε εις πέρας την παραγωγή του φεστιβάλ σε ένα ασφυκτικό χρονικό διάστημα, καθώς αγωνιζόμαστε να προλάβουμε υποχρεώσεις έναντι των ευρωπαϊκών μας δικτύων και του Creative Europe. Και ενώ μέχρι τώρα η παρουσίαση των έργων σε μη συμβατικούς χώρους ήταν μέρος της ταυτότητας του MIR, ξαφνικά έχουμε βρεθεί να διεκδικούμε τους ίδιους χώρους με όλα τα πολιτιστικά γεγονότα που υποχρεωτικά γίνονται σε τέτοιους χώρους…

-Η φετινή διοργάνωση έχει τίτλο «Ανάσες ελευθερίας». Πόσο ανάγκη τις έχουμε στην τωρινή συγκυρία;

Τρομερή ανάγκη. Και τις ανάσες και την ελευθερία. Και το ζωτικό οξυγόνο, και την αίσθηση της απογείωσης, του πετάγματος, που για μένα είναι αλληλένδετα. Όπως και την εγγύτητα και την ανθρώπινη επαφή. Ίσως αυτά να μπορέσουμε να τα χορτάσουμε, όταν σιγά σιγά η ζωή μας απαλλαγεί από τον κίνδυνο. Μάλλον όλο αυτό ακούγεται υπεραισιόδοξο. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει και κάτι άλλο που έχουμε ανάγκη ως κοινότητα και είναι ζωτικής σημασίας, και αυτό είναι η κριτική σκέψη για το πώς εκχωρήσαμε τα δικαιώματα ελευθερίας μας μέσα στο πλαίσιο της δημοκρατίας. Πρέπει να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με πολλά πράγματα που πάντα άπτονται τελικά της πολιτικής, όπως για παράδειγμα τις βιολογικές συνέπειες των πολιτικών μας αποφάσεων ως δυτικής κοινωνίας.

-Φέτος επέλεξες εννιά έργα. Ποια είναι η σχέση αυτών των έργων; Ποιος είναι ο συνδετικός τους άξονας;

Τα έργα που επιλέχθηκαν για το φετινό πρόγραμμα γεννήθηκαν μέσα στη συνθήκη της αποστέρησης της ελευθερίας, και γι’ αυτό έχουν μια ποιότητα κραυγής απελπισίας και ταυτόχρονα κραυγής τύπου «φτου ξελευθερία». Αφήνουν να διαφανεί η ασίγαστη δίψα, η διεκδίκηση, η ανάγκη για ζωτικό οξυγόνο. Στον πυρήνα τους υπάρχει η ανάγκη επανανάγνωσης της έννοιας της ουτοπίας, η ανάγκη για πίστη σε ένα μέλλον, η ανάγκη για εγγύτητα και ανθρώπινη επαφή. Είναι ανάσες ελευθερίας, διεκδικήσεις δημοκρατίας, θρήνος για όσα χάσαμε ανεπιστρεπτί και ελεγείες για την άγρια χαρά της αναχώρησης.

-Μια πρωτοτυπία του φεστιβάλ είναι ότι μας γνωρίζει κάθε φορά άγνωστες γωνιές της πόλης. Τι θα ανακαλύψουμε λοιπόν φέτος;

Θα ανακαλύψετε κρυφές γωνιές της πόλης που συνδέονται με την αίσθηση ελευθερίας και τη διεκδίκηση του οξυγόνου (κυριολεκτικού και μεταφορικού). Μια σχολή οδήγησης μοτοσικλέτας στην αττική εξοχή, ένα γήπεδο μπάσκετ κάτω από μια γέφυρα όπου τις νύχτες πηγαίνουν νέα παιδιά και χορεύουν χορούς του δρόμου, μια γωνιά στο Λόφο Νυμφών με επιτύμβια μνημεία, όπου δεν μπορείς παρά να σκεφτείς όσα έχουμε χάσει, το προαύλιο του κτηρίου του Αστεροσκοπείου (χώρο κατ’ εξοχήν συνυφασμένο με την ουτοπία), έναν κήπο, μια ταράτσα. Αλλά αυτοί οι χώροι θα μεταμορφωθούν σε κάτι άλλο με τα έργα. Θα γίνουν χώροι διεκδίκησης της ελευθερίας και ενός φωτεινού μέλλοντος, χώροι όπου ο καθένας συναντά την ουτοπία του, χώροι όπου η καλλιτεχνική ευαισθησία θα συναντήσει τη δίψα για επαφή με την τέχνη. Κι έτσι μια αλάνα που έχει γίνει υπαίθριο πάρκινγκ θα ξαναγίνει ένας χώρος συνάντησης της κουλτούρας του ρέιβ, ένας κήπος στον Κεραμεικό θα γίνει ο οικείος χώρος για έναν έφηβο που βλέπει τη ζωή σαν επανάσταση, ένας τοίχος μέσα στην πόλη θα γίνει η οθόνη όπου θα διαγραφεί το αφήγημα της πολιτικής ανυπακοής και μια σχολή οδήγησης μοτοσικλέτας μέσα στο αττικό καλοκαιρινό ηλιοστάσιο θα μετατραπεί σε χώρο εκκίνησης για την περιπέτεια και το άγνωστο, για τη φυγή προς την ελευθερία.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

-Δίνεις πάντα μεγάλη σημασία στην υποστήριξη της ελληνικής πολιτιστικής παραγωγής. Αισθάνεσαι ότι στηρίζεται αρκετά η σύγχρονη παραγωγή; Υπάρχουν οι αναγκαίες δομές;

Φυσικά και όχι. Λείπουν βασικά εργαλεία για μια μακρόπνοη και συγκροτημένη πολιτιστική πολιτική και πολλές φορές λείπουν ακόμα και τα απόλυτα στοιχειώδη. Υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων (στην οποία ανήκω κι εγώ), που εδώ και χρόνια αγωνίζεται για τη διαμόρφωση μιας μακροπρόθεσμης πολιτιστικής πολιτικής για το ανεξάρτητο ζωντανό θέαμα. Και έχουμε καταφέρει αρκετά πράγματα. Αλλά ο κόσμος της πολιτικής δεν θέλει να καταλάβει πόσο μεγάλη σημασία έχει η επένδυση στην τέχνη και, κυρίως, ότι αυτή η επένδυση δεν μπορεί να γίνει με όρους καπιταλισμού. Οπότε αν δεν υπάρχει η πολιτική βούληση, δεν μπορεί και να υπάρξει μια μακροπρόθεσμη επένδυση στον σύγχρονο πολιτισμό και δεν μπορούν να δημιουργηθούν και οι δομές που λείπουν.

-Βλέπεις να υπάρχει κάποια μετατόπιση του ενδιαφέροντος, του πεδίου, των μέσων, ακόμη και της πηγής έμπνευσης των δημιουργών, λόγω της πρωτόγνωρης κατάστασης που βιώνουμε;

Πιστεύω ότι είναι ακόμα νωρίς για να διατυπώσουμε κάποια τέτοια θεωρία. Προσωπικά βλέπω μια αναβίωση πραγμάτων που έχουν προ πολλού εξαντληθεί ως πρωτότυπα μέσα. Η επιβεβλημένη από τις συνθήκες χρήση τους δεν σημαίνει απαραίτητα και μια πρωτότυπη οπτική πάνω σ’ αυτά και πολύ περισσότερο δεν εξασφαλίζει τη δημιουργία μιας νέας καλλιτεχνικής γλώσσας που να ανταποκρίνεται στην εποχή. Προσωπικά δεν διακρίνω μια νέα γλώσσα, μια νέα ματιά. Περισσότερο βλέπω ένα πάγωμα, την αίσθηση ενός συλλογικού σοκ. Και μια συλλογική θλίψη. Χρειάζεται νομίζω περισσότερος χρόνος για να μεταφραστεί το βίωμα σε καλλιτεχνική γλώσσα, αλλά και για να πάρουμε εμείς την απόσταση που χρειάζεται, ώστε να μπορέσουμε να «διαβάσουμε» αυτή τη νέα γλώσσα.

-Τι είναι αυτό που διακυβεύεται σήμερα στον χώρο του πολιτισμού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η ταυτότητά μας ως πολιτισμένων ανθρώπων. Ο,τι κατακτήσαμε με τον ουμανισμό της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής κληρονομιάς, που πέρασε μέσα από τον Μάη του ’68. Οι ακραία νεοφιλελεύθερες πολιτικές που υιοθετούνται και η κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, η κατάρρευση δηλαδή κάθε αίσθησης ασφάλειας, αλλά και η έλλειψη επένδυσης στον πολιτισμό και την ουμανιστική παιδεία, τείνουν να μεταμορφώσουν την κοινωνία σε κοινωνία τεράτων. Δεν ξέρω αν υπάρχει χρόνος να ανακόψουμε αυτή την πορεία, αλλά αν δεν το καταφέρουμε θα ακολουθήσει ένας μακρύς μεσαίωνας. Συμβαίνει αυτό κατά καιρούς στην Ιστορία. Ίσως είναι ο νόμος της αναγέννησης μέσα από τον όλεθρο. Η μετάφραση των παραπάνω στο ευρωπαϊκό πολιτιστικό τοπίο είναι η μετατροπή της πολιτιστικής σκηνής σε αγορά και η επιβολή σ’ αυτήν των νόμων της αγοράς με την καπιταλιστική έννοια. Η σύνδεση δηλαδή της τέχνης με μια αδυσώπητη οικονομική ερμηνεία της που μεταφράζει τις πολιτισμικές αξίες σε χρήμα. Θα με ρωτήσεις: αντιπαλεύεται; Ως γνήσια ουτοπίστρια θα σου πω πως όχι· αλλά γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο έχει τόσο μεγάλη σημασία για μένα να αγωνίζομαι για την επιβίωση της ουτοπίας ενός παράλληλου σύμπαντος, ενός μικρού φεστιβάλ-δορυφόρου που λέγεται MIR.

Το πρόγραμμα του MIR 20|21

Εννέα καλλιτεχνικά πρότζεκτ ανοίγουν τη χαραμάδα από την οποία το MIR κρυφοκοιτάζει το μέλλον των παραστατικών τεχνών. Έξι από αυτά κάνουν την παγκόσμια πρεμιέρα τους και έχουν γίνει ειδικά για το MIR.

Το MIR 20|21 ξεκινά με ένα έργο εμπειρία και ταξίδι, ένα πυροτέχνημα ελευθερίας: το Anubi III των Ζapruder. Οι Zapruder από την Ιταλία είκοσι χρόνια τώρα ανατρέπουν τους κανόνες της περφόρμανς και του σινεμά. Το Anubi III μας μεταφέρει σε έναν ανοιχτό μεγάλο χώρο όπου μοτοσικλετιστές μοιράζονται την ενέργεια που φέρουν με το κοινό πριν ξεκινήσουν για την περιπέτεια. Τιθασεύοντας τον θόρυβο των μηχανών τους αναπαράγουν ένα μουσικό κομμάτι μόνο για μας. Το Anubi III είναι μια περφόρμανς με μοτοσικλέτες moto-cross ή μάλλον μια παράδοξη συναυλία με τις μηχανές σε ρόλο τραγουδιστών και σε συνθήκη κινηματογραφικού γυρίσματος· ένας χορός της ζωής, ένας ύμνος στην αναχώρηση, την ελευθερία και την αναζήτηση της περιπέτειας. Μια αλληγορία για το να ξεκινάς πάλι από την αρχή…

Χορογραφική καλλιτέχνις με πολύ ιδιαίτερο στίγμα, με μια δική της γλώσσα και γραφή και διεθνή παρουσία, η Γαλλίδα Nina Santes ταράζει τα νερά με κάθε νέα της περφόρμανς. Στο (Though a silent orchestra they were full of) Elegies, σε ένα τοπίο μαγικό, μέσα στη φύση, σε έναν τόπο που συνδέεται με την ουτοπία, την απώλεια και το όνειρο, ένα παιδί θέτει ερωτήματα για την απόσταση και την εγγύτητα, για την αίσθηση απώλειας κατά την περίοδο της πανδημίας και για το μέλλον που ονειρευόμαστε. Δεν πρόκειται για μια χορογραφική πρόταση, αλλά για μια περφόρμανς με ένα παιδί και τρεις ενήλικες τραγουδιστές, η οποία θα απευθύνεται κάθε φορά σε έναν θεατή (ή σε μια οικογένεια) δημιουργώντας ένα προσωπικό σύμπαν συνάντησης με το έργο και με τον εαυτό μας.

Η περφόρμανς (Though a silent orchestra they were full of) Elegies της Nina Santes είναι ένα έργο που γίνεται ειδικά για το MIR κατόπιν ανάθεσης και κάνει στην Αθήνα την παγκόσμια πρεμιέρα του. Πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού δικτύου Festivals of the Future (Creative Europe). Τα πέντε φεστιβάλ-εταίροι του δικτύου ανέθεσαν στο διάστημα της πανδημίας πέντε έργα με κοινή επιμελητική προσέγγιση γύρω από το ερώτημα «πόσο κοντά μπορούμε να βρισκόμαστε αν και είμαστε μακριά».

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Αντώνης Αντωνόπουλος έγινε γνωστός από τη συνεργασία του με τους Vasistas αλλά και χάρις στις δύο πρόσφατες παραστάσεις του που προκάλεσαν αίσθηση στο κοινό της Αθήνας. Για το MIR θα σκηνοθετήσει την Ουτοπία. Το έργο βασίζεται στο εμβληματικό κείμενο του Thomas More, όμως εδώ τον μη τόπο αντικαθιστά ο άνθρωπος, τον οποίο το βλέμμα του σκηνοθέτη μετατρέπει σε τόπο ιδανικό. Χορευτικά μοτίβα από κλασικά μιούζικαλ και ποπ βίντεο κλιπ, αντανακλάσεις σε κάτοπτρα και καθρέφτες, ένας κόσμος «από το ίδιο υλικό που είναι φτιαγμένα και τα όνειρα» είναι ο τόπος όπου οι τρεις ερμηνευτές κατασκευάζουν την προσωπική τους Ουτοπία, έναν θαυμαστό καινούργιο κόσμο, τέλειο και κοινό. Έχοντας ήδη στο ενεργητικό του τρεις σκηνοθεσίες, ο Αντώνης Αντωνόπουλος συνεχίζει να μας αποκαλύπτει ένα σύμπαν σχεδόν μπεκετικό, που κατοικείται από πλάσματα στα όρια του ανθρώπινου, ένα σύμπαν ευθραυστότητας, ονείρου και προσωπικής τελετουργίας. Η παράσταση θα γίνει σε έναν χώρο που συνδέεται με τη μεγαλύτερη αναζήτηση της ουτοπίας στην ιστορία της ανθρωπότητας, και με την πιο σημαντική ουτοπική σύλληψη όλων των αιώνων.

Το Rave to lament εμπνέεται από την κουλτούρα του rave για να μιλήσει για τις βαθιές πολιτικές αλλαγές της εποχής μας. Η Κατερίνα Ανδρέου με μόλις τρία έργα έχει κατακτήσει τις διεθνείς σκηνές. Αυτό που κάνει το έργο της μοναδικό δεν είναι μόνο η δύναμη της χορογραφικής της γλώσσας που ενσωματώνει υλικό από χορούς του δρόμου ή της νεανικής κουλτούρας, είναι και η προσωπική κατάθεση μιας πολιτικά συνειδητής θεώρησης του κόσμου. Το Rave to lament είναι η αναζήτηση της ιστορίας μιας χαμένης υπόθεσης, ένα ντοκιμαντέρ που χορεύεται, μια αφήγηση για κάτι μυθικό και μυστικό. Είναι ένας χορός-μοιρολόι που τελικά αποσπάται από έναν τετελεσμένο «θάνατο» και επεκτείνεται στον χρόνο. Ένας χορός κατάλληλος για την εποχή της παγκόσμιας θλίψης, που πενθεί την απώλεια της πολιτιστικής ζωής, τη φρίκη της πολιτικής, την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά και τους καθημερινούς αγώνες. Ένας θρήνος του τώρα που ξεκινά από το παρελθόν και πενθεί ένα χαμένο μέλλον. Το έργο πραγματοποιείται κατόπιν ανάθεσης από το MIR στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού δικτύου Festivals of the Future (Creative Europe) και θα κάνει την παγκόσμια πρεμιέρα του στην Αθήνα.

Η Ιταλίδα Sara Leghissa συνδέει ανθρώπους και κοινότητες, ερευνά τις μεταβάσεις και τα όρια, και χρησιμοποιεί ως υλικά αυτά που βρίσκονται γύρω της και τα μεγάλα της ερωτήματα για το τι θεωρούμε δεδομένο. Συχνά τη βρίσκουμε να δημιουργεί στον δημόσιο χώρο, να εργάζεται πάνω στις αφηγήσεις και τις συζητήσεις των περιοίκων και των περαστικών, αλλά και να τις διαμορφώνει με τις παρεμβάσεις της. Στο Will you marry me? κατασκευάζει μια περφόρμανς με λέξεις, μόνο που οι λέξεις αυτές μεταμορφώνονται σε εικόνα μέσα στο περιβάλλον και διαταράσσουν τη ζωή της πόλης. Σε δυο σημεία της Αθήνας, περαστικοί και θεατές θα γίνουν μάρτυρες ενός έργου που θα τους θέσει πολλά ερωτηματικά.

Η Roza Moshtaghi είναι Ιρανή καλλιτέχνις που ζει στη Νορβηγία και εργάζεται τόσο στη χώρα της όσο και στο εξωτερικό. Το φάσμα των δημιουργικών της ταλέντων είναι πολύπλευρο και η πλούσια πολιτιστική της καταγωγή με στοιχεία από την Ανατολή και τη Δύση κάνει το έργο της ακόμα πιο ενδιαφέρον. Το Only Forever είναι μια παράξενη συνθήκη διαπερατότητας, όπου οι δύο πλευρές διαρκώς συναντιούνται. Είναι μια περφόρμανς από το μέλλον, και χορεύεται από περφόρμερ που κατοικούν στο αμφίθυμο και το αμφίβολο, ακόμα κι όταν πρόκειται για την ταυτότητα της δημιουργίας τους.

Οι δρόμοι του MIR και της Αγνής Παπαδέλη-Ρωσσέτου έχουν διασταυρωθεί ξανά. Ξεχωριστή χορογραφική καλλιτέχνις και ερμηνεύτρια λεπτεπίλεπτων ποιοτήτων, επανέρχεται στο MIR με το νέο έργο της Ένας πολύ ειρηνικός ωκεανός στο οποίο ανιχνεύει την ανεξέλεγκτη δύναμη της πραγματικότητας που δραπετεύει από μια ρωγμή. Διαρρηγνύοντας τη φαινομενικά τέλεια επιφάνεια διαφαίνεται η κρυμμένη, συσπασμένη και διαταραγμένη πραγματικότητα, η ασθένεια, το πρόβλημα, το τραύμα. Το έργο ξεδιπλώνει με θράσος στο δημόσιο βλέμμα αυτό που με νύχια και με δόντια προσπαθούμε να κρατάμε ιδιωτικό, το σημείο όπου μια σύσπαση διαταράσσει τη ροή και μας αφήνει έκθετους.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Φωτεινή Σταματελοπούλου επανέρχεται στο MIR με την περφόρμανς Too Much βασισμένη στην κινητική γλώσσα του breakdance και την ιδέα ότι η «γενιά των Millennials» προτιμά να διαφεύγει σε νέους εικονικούς χώρους αντί να αποζητά την ανθρώπινη επαφή. Διερευνώντας το ζήτημα του ενδιάμεσου χώρου και της εγγύτητας, ή μάλλον της αδυναμίας διαχείρισης της εγγύτητας από τη γενιά της, η millennial χορογράφος αρθρώνει τον δικό της λόγο πάνω στη διεκδίκηση του χώρου και της ελευθερίας. Επιλέγει να δημιουργήσει μια εκφραστική γλώσσα με αφετηρία διάφορους λεκτικούς, εικονικούς και σωματικούς κώδικες, και να τη μοιραστεί μαζί μας σε μια συνθήκη «dance-battle» ανάμεσα στις δύο περφόρμερ, σε ένα περιβάλλον που ενεργοποιείται από ένα υβριδικό μουσικό dj set. Το Too Much είναι ένας χορός για την ανάγκη και τον φόβο της εγγύτητας σε μια εποχή που η μάχη ανάμεσα στα δύο παραμένει αμφίρροπη.

Η Γιώτα Αργυροπούλου έχει διαγράψει ήδη μια πορεία στον χώρο του θεάτρου. Διερευνώντας νέες καλλιτεχνικές πρακτικές δημιουργεί το Alex(a), μια περφόρμανς για την ίδια, έναν έφηβο και την Alexa! Η γνωστή περσόνα της Artificial Intelligence παίρνει τη θέση ενός συνομιλητή σε μια συζήτηση γύρω από την εξέγερση, την αντίσταση, την ανυπακοή και τη διεκδίκηση, με απρόβλεπτες εξελίξεις...

Όλα τα ελληνικά έργα του προγράμματος κάνουν την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο MIR. To έργο της Γιώτας Αργυροπούλου παρουσιάζεται στο στάδιο του work in progress.

Οι Nina Santes, Sara Leghissa και Roza Moshtaghi παρουσιάζουν έργα τους ζωντανά για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ οι Zapruder είχαν παρουσιάσει έργο τους για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο VideoDance 2004 σε επιμέλεια της Χριστιάνας Γαλανοπούλου (και τότε).