Κατ. Σακελλαροπούλου: Η ιστορική γνώση του Ολοκαυτώματος εφόδιο απέναντι σε μια νέα επέλαση του κακού
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ ιστορική γνώση και η μετάδοσή της στους νεώτερους, η συναίσθηση της οδύνης των θυμάτων, η κατανόηση και η αναγνώριση του Ολοκαυτώματος ως "πανανθρώπινη ιστορική κληρονομιά" μας επιτρέπει να εξοπλιστούμε «απέναντι σε μια νέα επέλαση του κακού, ενδεχομένως με άλλη μορφή, πάντοτε όμως απειλητική και αποτρόπαιη» τόνισε, εμφανώς συγκινημένη, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, μετά την ολοκλήρωση της πορείας μνήμης: «Ποτέ ξανά, Θεσσαλονίκη- 'Αουσβιτς-79 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού», στην οποία και συμμετείχε, πορευομένη μαζί με θεσμικούς παράγοντες και απλούς πολίτες, από την Πλατεία Ελευθερίας ως τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό.
«Σήμερα, τιμάμε τη μνήμη των Ελλήνων Εβραίων που εκτοπίστηκαν, βασανίστηκαν και θανατώθηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα, και μαζί τη μνήμη όσων τους βοήθησαν να δραπετεύσουν από το γκέτο, να διαφύγουν από τον βέβαιο θάνατο. 'Ανθρωποι από διαφορετικούς πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής και θρησκεύματος, πορευτήκαμε όλοι μαζί στα βήματα των Εβραίων μαρτύρων, ακολουθήσαμε σιωπηλοί την τελευταία τους διαδρομή» ανέφερε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας και, μεταξύ άλλων, πρόσθεσε:
«Μόνο αν μεταβιβάσουμε την ιστορική γνώση στις νέες γενιές, αν διαφυλάξουμε την ιστορική μνήμη, αν συναισθανθούμε ως δικό μας τον πόνο και την οδύνη των θυμάτων, αν κατανοήσουμε ότι το Ολοκαύτωμα είναι μια πανανθρώπινη ιστορική κληρονομιά, θα εξοπλιστούμε απέναντι σε μια νέα επέλαση του κακού, ενδεχομένως με άλλη μορφή, πάντοτε όμως απειλητική και αποτρόπαιη».
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μιλώντας στην εκδήλωση στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, αναφέρθηκε στην τραγωδία των Θεσσαλονικιών Εβραίων, μέσα από τα λόγια συγγραφέων και επιζησάντων του Ολοκαυτώματος, αλλά και σε όλα όσα προηγήθηκαν του αφανισμού τους από τους ναζί, την εφαρμογή των αντισημιτικών νόμων της Νυρεμβέργης, το κίτρινο άστρο στα ρούχα, τις επιτάξεις σπιτιών και μαγαζιών, τον βασανιστικό εξευτελισμό των ανδρών της εβραϊκής κοινότητας στην πλατεία Ελευθερίας στις 11 Ιουλίου 1942, και την αποστολή πολλών από αυτούς σε καταναγκαστικά έργα στη νότια Ελλάδα και πρόσθεσε:
«Τώρα γνωρίζουμε, ότι οι περισσότεροι από τους Εβραίους συμπολίτες μας, ταλαιπωρημένοι από το ταξίδι, αδυνατισμένοι, άρρωστοι, οδηγήθηκαν κατευθείαν στα κρεματόρια. Ελάχιστοι γύρισαν. Από τους περίπου 46.000 εκτοπισμένους επέστρεψαν λιγότεροι από 2.000, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά που καταγράφηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη» .
«Ο εκτοπισμός και ο αφανισμός της εβραϊκής κοινότητας υπήρξε μια μεγάλη κοινωνική και πολιτισμική απώλεια για την πόλη μας» συνέχισε η κ. Σακελλαροπούλου και πρόσθεσε:
«Γι' αυτό και έχει πολύ μεγάλη σημασία ότι, τα τελευταία χρόνια, η Θεσσαλονίκη έχει αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν για πράξεις και παραλείψεις του παρελθόντος, έχει αναγνωρίσει το ιστορικό τραύμα που προκάλεσε η αδιαφορία, ο εφησυχασμός, ο αντισημιτισμός του μεσοπολέμου και έχει καταδικάσει με τον πλέον εμφατικό τρόπο τη ναζιστική και φασιστική ιδεολογία που τρέφει τη βία και τον ρατσισμό. Γιατί η λήθη, η "αποθήκευση του ασύλληπτου στον καταψύκτη της ιστορίας", όπως έγραψε ένας σπουδαίος Εβραίος, ο συγγραφέας Ζαν Αμερύ, ενέχει τον κίνδυνο να ξαναφέρει στην επιφάνεια "ψιθύρους από την κόλαση"».
Κλείνοντας την ομιλία της, εμφανώς συγκινημένη, η κ. Σακελλαροπούλου επεσήμανε την απόδοση τιμής στα θύματα, ιδιαίτερα από τη Θεσσαλονίκη, λέγοντας: «Είμαι σίγουρη ότι η Θεσσαλονίκη, "αυτή η μάνα, η ανά, η μάικω και η μάντρε, δεν θα τους λησμονήσει ποτέ, δεν θα τους σκεπάσει με το χώμα της λησμονιάς και της ανωνυμίας", όπως γράφει ο Γιώργος Ιωάννου, αλλά θα εξυψώσει τη μνήμη τους στους αιώνες ως πράξη ιστορικής δικαίωσης και συγγνώμης».
Μ. Σχοινάς: Δε θα δεχθούμε να ξαναγραφτεί η ευρωπαϊκή ιστορία
«Δε θα δεχθούμε να ξαναγραφτεί η ευρωπαϊκή ιστορία από τους επιτιθέμενους και τους αδικούντες» τόνισε στον χαιρετισμό του ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς.
«Χτες από το Φανάρι, την Κοιτίδα της Ορθοδοξίας, είχα την ευκαιρία να τονίσω ότι δεν θα γίνει δεκτό από κανένα χριστιανό ορθόδοξο ότι ένας ορθόδοξος στρατός βομβαρδίζει ορθόδοξα μνημεία και μοναστήρια» είπε ο κ. Σχοινάς, εννοώντας τα γεγονότα στην Ουκρανία, και πρόσθεσε:
«Σήμερα, από αυτόν τον ιστορικό τόπο την αφετηρία του μαρτυρίου των Εβραίων της πόλης, θέλω να τονίσω ότι δε θα κάνουμε αποδεκτό κανένα επιχείρημα που συνδέει αυτούς που αγωνίζονται για την ανεξαρτησία της χώρας τους με το ναζισμό. Δε θα δεχθούμε να ξαναγραφτεί η ευρωπαϊκή ιστορία από τους επιτιθέμενους και τους αδικούντες. Η ιστορία της Ευρώπης θα γραφτεί μέσα από τη βούληση όλων μας να ζήσουμε ειρηνικά, μαζί, σε ανθεκτικές και συνεκτικές κοινωνίες».
«Χρέος όλων μας να μην αφήσουμε τη λήθη, την άγνοια και την αναλήθεια να κερδίσουν. Στις σκοτεινές στιγμές που ζει η Ευρώπη σήμερα, το μήνυμα της αλληλεγγύης και της ειρηνικής συνύπαρξης είναι πιο επιτακτικό από ποτέ» ανέφερε ο κ. Σχοινάς.
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε στη συμμετοχή του λίγες εβδομάδες από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο του 2020 στις εκδηλώσεις για τα 75 χρόνια από την απελευθέρωση του στρατόπεδου του 'Αουσβιτς-Μπίρκενάου και στη συγκίνηση που ένοιωσε στη θέα των τεκμηρίων της βαρβαρότητας, ιδιαίτερα, όταν, ως Θεσσαλονικιός, είδε στα ελληνικά γραμμένες επιστολές από τα θύματα, «που ακόμα και στις ύστατες, τραγικές αυτές στιγμές βρήκαν το σθένος να γράψουν μηνύματα αγάπης και ελπίδας» και πρόσθεσε:
«Σήμερα, βαδίζοντας σιωπηρός πλάι στην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και σε όλους εσάς, ένιωσα να διακατέχομαι από το ίδιο, συγκλονιστικό συναίσθημα, αναλογιζόμενος κάθε έναν από τους 2.800 συμπολίτες μας που, στις 15 Μαρτίου 1945, οδηγήθηκαν σε αυτόν εδώ το σταθμό και στοιβάχτηκαν από τους Ναζί στα πρώτα βαγόνια που κατέληξαν σε εκείνες ράγες στο κολαστήριο του 'Αουσβιτς. Σήμερα αποτίουμε φόρο τιμής σε αυτούς - και στους 65 χιλιάδες συνολικά Έλληνες Εβραίους, θύματα της ναζιστικής θηριωδίας» συνέχισε ο κ. Σχοινάς και πρόσθεσε: «Γιατί, όπως τόνισα και από την Πλατεία Ελευθερίας τον Ιανουάριο, η διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος ζωντανής και αναλλοίωτης δεν είναι μόνο το ιστορικό μας καθήκον ως Θεσσαλονικιών, ως Ελλήνων, ως Ευρωπαίων».
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε και σε όσα μηνύματα στέλνει στο μέλλον η μνήμη και η απόδοση των τιμών στα θύματα του Ολοκαυτώματος και η αναγνώριση της θηριωδίας, λέγοντας: «Είναι και απαραίτητη επένδυση για το κοινό μας μέλλον. Ο μόνος τρόπος να οικοδομήσουμε πραγματικά συμπεριληπτικές κοινωνίες, στις οποίες όλοι μπορούν να ζουν ελεύθεροι από το φόβο της βίας και των διακρίσεων. Η εβραϊκή ζωή ήταν, είναι και θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι των ευρωπαϊκών κοινωνιών και του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής».
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν επεσήμανε ότι με πρωτοβουλία του η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε «την πρώτη στην ιστορία ευρωπαϊκή στρατηγική για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και τη διαφύλαξη της Εβραϊκής ζωής» την οποία χαιρέτησαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον περασμένο Οκτώβριο, υπογραμμίζοντας ότι «πριν λίγες μέρες, οι αρμόδιοι υπουργοί ομόφωνα δεσμεύθηκαν ότι όλα τα κράτη μέλη θα παρουσιάσουν εθνικά σχέδια για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού μέχρι το τέλος του 2022» και πρόσθεσε:
«Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, με απόγειο την Ελληνική προεδρία της Διεθνούς Συμμαχίας Μνήμης του Ολοκαυτώματος και φιλόδοξα σχέδια, όπως το Μουσείο που θα δεσπόζει σύντομα σε αυτό εδώ το σημείο. Μια εθνική στρατηγική για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού είναι το επόμενο, απαραίτητο βήμα».