Μια τέτοια ομάδα θα ανταγωνιζόταν τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα και θα ενίσχυε την κοινή ταυτότητα. Αλλά η υλοποίησή της εγείρει ζητήματα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠρόκειται για μια παλιά ιστορία στον ευρωπαϊκό αθλητισμό. Η ιδέα της συμμετοχής μιας ομάδας της ΕΕ στους Ολυμπιακούς Αγώνες συζητείται τακτικά. Από τη μία πλευρά, αυτή η "Ομάδα Ευρώπης" θα κέρδιζε στα μετάλλια ξεπερνώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα, και από την άλλη, θα βοηθούσε στην ενίσχυση του ευρωπαϊκού αισθήματος μεταξύ των κρατών - μελών και των πολιτών τους.
Αλλά όπως έχουν τα πράγματα, η επιλογή αυτή φαίνεται αδιανόητη βάσει των κανόνων της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ). Ο οργανισμός που διοργανώνει τους Αγώνες αρνείται να επιτρέψει την παρέλαση σημαιών άλλων από αυτές των Εθνικών Ολυμπιακών Επιτροπών.
Αυτό συνέβη"για παράδειγμα στο Τόκιο το 2021, όπου ο εκπρόσωπος της Σλοβενίας ζήτησε να παρελάσει η σλοβενική αντιπροσωπεία με ευρωπαϊκή σημαία, επειδή εκείνη την εποχή ασκούσε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αυτό απορρίφθηκε από τη ΔΟΕ", εξηγεί η Carole Gomez, μεταπτυχιακή βοηθός στην Κοινωνιολογία του Αθήλητισμού στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης.
Οι αθλητές μπορούσαν, ωστόσο, να επιδείξουν τη γαλάζια σημαία με τα δώδεκα αστέρια. Η Ιταλίδα ξιφομάχος Ελίζα Ντι Φρανσίσκα ανέμιζε την ευρωπαϊκή σημαία όταν παρέλαβε το ασημένιο μετάλλιο στο Ρίο το 2016. Η χειρονομία αυτή επαινέθηκε τότε από την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι, και τον τότε πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2004, Ρομάνο Πρόντι, είχε ήδη ζητήσει από τους αθλητές των κρατών - μελών να υψώσουν τη σημαία της ΕΕ, αλλά χωρίς επιτυχία.
Αθλητισμός και ταυτότητα
Ο αθλητισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των εθνικών ταυτοτήτων, καθώς αναδεικνύει ένα κράτος, μια σημαία και έναν ύμνο και προκαλεί ενθουσιασμό. Συνεπώς, συμβάλλει στη δημιουργία μιας συλλογικής μνήμης.
Ωστόσο,"η επίσημη ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του αθλητισμού είναι σχετικά πρόσφατη", εξηγεί η Carole Gomez. "Από το 2009, και ιδίως από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, υπήρξε μια επισημοποίηση αυτού του ενδιαφέροντος για τον αθλητισμό, ο οποίος έχει γίνει επίκεντρο της εργασίας".
Το ενδιαφέρον αυτό μπορεί να λάβει τη μορφή της κοινής διοργάνωσης αγώνων μεταξύ διαφόρων φορέων ή της ανάπτυξης του αθλητισμού στο πλαίσιο του Erasmus +. Επιπλέον, η ΕΕ αναπτύσσει την αθλητική διπλωματία εδώ και περίπου δέκα χρόνια.
Πέρα όμως από αυτή την πρωτοβουλία, η Carole Gomez πιστεύει ότι η δημιουργία μιας κοινής ομάδας δεν είναι προς το συμφέρον των 27.
"Η ύπαρξη μιας ευρωπαϊκής ομάδας θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να κάνουμε επιλογές και αποκλεισμούς μεταξύ όλων των κορυφαίων Ευρωπαίων αθλητών. Και έτσι, για παράδειγμα, αντί να έχουμε ένα βάθρο με έναν Έλληνα, έναν Ισπανό και έναν Σλοβένο, στην πραγματικότητα θα είχαμε μόνο έναν εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης", εξηγεί. Ακόμη και αν αναγνωρίζει ότι στα χαρτιά το σχέδιο "θα ήταν πολύ όμορφο από συμβολική άποψη".
Προτιμά την ιδέα του υπολογισμού του συνολικού αριθμού των μεταλλίων που έχει κερδίσει η ΕΕ και τη συζήτηση άλλων τρόπων εδραίωσης αυτής της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας.
"Στο πλαίσιο των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, ο Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε να αναρτηθούν δίπλα-δίπλα η γαλλική σημαία και η ευρωπαϊκή σημαία ως διοργανώτρια χώρα", εξηγεί η Carole Gomez. Το αίτημα αυτό έγινε δεκτό από τη ΔΟΕ. "Στο Ολυμπιακό Χωριό ή στους χώρους διεξαγωγής των αγώνων, αυτή η διπλή σημαία μπορεί να αναρτηθεί. Και αυτό μου φαίνεται ότι είναι κάτι που θα ήταν επίσης ενδιαφέρον όσον αφορά τη διάρκεια", συνεχίζει η ίδια.
Η Ιταλία, με την Κορτίνα του Μιλάνου, και η Γαλλία, "υπό ορισμένες προϋποθέσεις", με τις Γαλλικές Άλπεις, θα διοργανώσουν τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 2026 και το 2030. Οι διοργανώσεις αυτές θα δώσουν την ευκαιρία να προβληματιστούμε σχετικά με την ιδέα μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας στον αθλητισμό.