Μια εκεχειρία με οποιοδήποτε τίμημα είναι αδύνατη, λένε οι χήρες της Ουκρανίας

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Σβιτλάνα Πολτάφσκα κατάγεται από το Τρόιτσκε, έναν οικισμό στην περιοχή του Λουχάνσκ, που βρίσκεται ακριβώς στα σύνορα με τη Ρωσία.

Όταν η Μόσχα προχώρησε σε πλήρη εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ο σύζυγός της, στρατιώτης της Κρατικής Συνοριοφυλακής, στάλθηκε να πολεμήσει τις δυνάμεις εισβολής και πέθανε τις πρώτες ημέρες του πολέμου.

Η Σβιτλάνα και τα δύο παιδιά τους έμειναν στο Τρόιτσκε υπό ρωσική κατοχή για τέσσερις μήνες.

Λέει ότι Ρώσοι στρατιώτες, οι οποίοι ήρθαν στο σπίτι της για να πραγματοποιήσουν "εκτεταμένες έρευνες και ξυλοδαρμούς", της είπαν πως πρέπει να πει ευχαριστώ και να είναι ευγνώμων.

Καθώς μοιράζεται την εμπειρία της ρωσικής κατοχής με το Euronews, προσπαθεί σκληρά να σταματήσει τα δάκρυά της.

«Κάθε μέρα οι Ρώσοι έλεγαν "πείτε ευχαριστώ που δεν αγγίζουμε ακόμα τα παιδιά"», θυμάται η Σβιτλάνα.

Η Σβιτλάνα πήγαινε τα παιδιά -την τρίχρονη κόρη της και τον εννιάχρονο γιο της- σε άλλο δωμάτιο για να τα γλιτώσει από το να γίνουν μάρτυρες των ξυλοδαρμών και της παρενόχλησης. "Ο γιος μου τα άκουσε όλα, αλλά τουλάχιστον δεν τα είδε με τα ίδια του τα μάτια", είπε.

Έχοντας ζήσει την κατοχή, η Σβιτλάνα λέει ότι "δεν υπάρχει τίποτα ανθρώπινο στον ρωσικό στρατό, μόνο απόλυτη σκληρότητα".

Οι ισχυρισμοί της Μόσχας ότι η Ρωσία "ήρθε για να σώσει και να διασώσει το Ντονμπάς" δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο από την αλήθεια και την πραγματικότητα που έχει ζήσει.

"Είμαι από το Ντονμπάς. Δεν ήρθαν για να με σώσουν. Ήρθαν για να με σκοτώσουν. Με σκότωναν μέσα στο ίδιο μου το σπίτι μέχρι το τέλος".

Η Σβιτλάνα κατάφερε να δραπετεύσει στα μέσα Ιουλίου του 2022, μια δοκιμασία που την έκανε να καταλάβει ότι οι Ουκρανοί δεν πρόκειται να εξαναγκαστούν σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία, και σίγουρα όχι με οποιοδήποτε κόστος.

"Μια εκεχειρία με οποιοδήποτε τίμημα είναι αδύνατη, διότι το τίμημα έχει ήδη καθοριστεί. Το τίμημα είναι οι ζωές των ανδρών μας, οι ζωές των γιων μας. Και δεν θα υπάρξει ποτέ καμία συγχώρεση γι' αυτό, ποτέ", εξήγησε.

Πριν από τρεις μήνες, η Σβιτλάνα εντάχθηκε η ίδια στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας για να ακολουθήσει τα βήματα του πεσόντος συζύγου της και να προστατεύσει τα παιδιά της. "Αν νικήσουμε τώρα, τα παιδιά μας δεν θα χρειαστεί να πολεμήσουν για την ανεξαρτησία μας και για τα δικαιώματά μας", είπε.

Έχει επίσης ενταχθεί στο πρόγραμμα θεραπείας μέσω της τέχνης "She is Alive: Love Stories", το οποίο ενώνει Ουκρανές γυναίκες που έχουν χάσει τους συζύγους και τους γιους τους, χρησιμοποιώντας τη ζωγραφική για να εκφράσουν τη θλίψη τους.

Δείχνοντας τους πίνακές της, η Σβιτλάνα λέει ότι δεν έκανε ποτέ ζωγραφιές πριν, αλλά τώρα είναι ο τρόπος για να δείξει την αγάπη της στον πεσόντα σύζυγό της, όπως σε έναν πίνακα όπου τον ζωγράφισε ως φύλακα άγγελο για εκείνη και τα παιδιά τους.

Εκατοντάδες πίνακες, εκατοντάδες κατεστραμμένες οικογένειες

Η Ολένα Σοκάλσκα, ιδρύτρια του She is Alive: Love Stories, λέει ότι η εικαστική θεραπεία είναι ένα ασφαλές μέρος για τις συζύγους και τις μητέρες πεσόντων στρατιωτών.

Σε αυτή την κοινότητα, λέει η Ολένα, οι γυναίκες μπορούν να νιώσουν εντελώς ελεύθερες. "Μπορούν να μιλήσουν μεταξύ τους, να γελάσουν, να γιορτάσουν γενέθλια. Και η καθεμία από αυτές καταλαβαίνει τον πόνο που υπάρχει μέσα τους, τον πόνο που θα παραμείνει πάντα", δήλωσε στο Euronews.

Εξήγησε ότι οι γυναίκες νιώθουν συγκλονιστικό πόνο, αλλά κυρίως ζωγραφίζουν για την συγκλονιστική αγάπη τους.

"Όταν οι γυναίκες χάνουν τους συζύγους τους, τους αγαπημένους τους, χάνουν όλο τον κόσμο, τον εαυτό τους, και νιώθουν αυτό το συντριπτικό κενό, αυτό το κενό που τίποτα δεν μπορεί να γεμίσει", είπε η Ολένα.

Η τέχνη συχνά βοηθά αυτές τις γυναίκες περισσότερο από τη ψυχοθεραπεία, αν μη τι άλλο επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί ψυχοθεραπευτές για να βοηθήσουν όλους αυτούς που το έχουν ανάγκη. "Το μέγεθος της τραγωδίας στην Ουκρανία είναι πρωτοφανές", πρόσθεσε η ίδια.

Σχεδόν κάθε οικογένεια στην Ουκρανία έχει χάσει κάποιον - οι αγαπημένοι τους άνθρωποι έχουν πεθάνει, λέει η Ολένα, προσθέτοντας ότι απλά πάρα πολλοί άνθρωποι στην Ουκρανία χρειάζονται βοήθεια και υποστήριξη.

"Περισσότεροι από 300 πίνακες για την αγάπη έχουν ήδη ζωγραφιστεί εδώ. Πρόκειται για 300 ευτυχισμένες ουκρανικές οικογένειες που έχουν καταστραφεί από τον πόλεμο. Και αυτό είναι ένα μικρό ποσοστό όλων εκείνων που αισθάνονται έτσι", εξηγεί.

"Τρεις χιλιάδες γυναίκες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη λίστα αναμονής για να έρθουν μαζί μας στο στούντιό μας για να αρχίσουν να ζωγραφίζουν. Απλώς δεν έχουμε τους πόρους για να τις καλέσουμε όλες ταυτόχρονα, γι' αυτό ζητάμε υποστήριξη".

«Έχω χάσει ένα παιδί, και ένα παιδί είναι ένα μέλλον»

Η Βίτα Χάρτσουκ από το Κίεβο είναι μία από τις γυναίκες που συνάντησε το Euronews στο στούντιο. Ο γιος της ήταν στρατιώτης στο Τάγμα του Αζόφ και υπερασπιζόταν την Ουκρανία στη Μαριούπολη όταν η Ρωσία ξεκίνησε την εισβολή πλήρους κλίμακας.

Ο πίνακας της Βίτα απεικονίζει το αγόρι της και τους συναδέλφους του στρατιώτες από τη φωτογραφία που της έστειλε στις 26 Φεβρουαρίου 2022 από τη Μαριούπολη, μόλις δύο ημέρες μετά την ολομέτωπη επίθεση της Μόσχας.

Σε αυτήν, ο Βιτάλι Χάρτσουκ χαμογελά καθώς φέρει στον ώμο του ένα αντιαρματικό σύστημα NLAW. Σκοτώθηκε λίγο αργότερα.

"Οι τρεις τους πέθαναν στην πόλη της Μαριούπολης στα πόστα τους. Έτσι τους βλέπω εγώ. Σε αυτή τη φωτογραφία, υπάρχουν τρία νέα, όμορφα παιδιά, γεμάτα όρεξη για ζωή, αγάπη για την πατρίδα τους, αγάπη για τις οικογένειές τους, γεμάτα όνειρα", εξήγησε η Βίτα.

Λέει ότι δεν είχε ζωγραφίσει ποτέ στο παρελθόν, όπως και πολλές άλλες γυναίκες εδώ, αλλά μετά την ένταξή της σε αυτή την κοινότητα πριν από τρεις εβδομάδες, ένιωσε ότι ήταν ανάμεσα σε εκείνους που την καταλάβαιναν.

Αν και ο ακριβής χρόνος του θανάτου του παραμένει ασαφής, η Βίτα πιστεύει ότι ο γιος της σκοτώθηκε στις αρχές Απριλίου, πάνω από ένα μήνα μετά την υπεράσπιση της Μαριούπολης. Αναγνωρίστηκε σε έναν ομαδικό τάφο πολύ αργότερα, από τα τατουάζ του.

"Ο πόνος μιας μητέρας δεν θα φύγει ποτέ και δεν θα απαλυνθεί ποτέ. Έχασα ένα παιδί και ένα παιδί είναι ένα μέλλον. Δεν έχω τον γιο μου, δεν θα έχω ποτέ εγγόνια, δεν θα έχω κανέναν και τίποτα", λέει κλαίγοντας η Βίτα.

Ο Βιτάλι ήταν μόλις 22 ετών και η Βίτα λέει ότι το μεγαλύτερο όνειρό του ήταν να παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του και να αποκτήσει τρία παιδιά.

Όλες οι γυναίκες που έρχονται σε αυτό το στούντιο λένε ότι το πιο σημαντικό πράγμα που παίρνουν εδώ είναι η αίσθηση ότι βρίσκονται ανάμεσα σε εκείνους που τις καταλαβαίνουν, που κατανοούν τον πόνο μιας απώλειας και την θλίψη.

Εδώ, δεν χρειάζεται να εξηγήσουν τον πόνο που έχουν περάσει, ο οποίος μπορεί να είναι αδιανόητος για τους άλλους, και τι τίμημα έχουν ήδη πληρώσει οι ίδιες και οι οικογένειές τους υπερασπιζόμενες την Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας.

Και ξέρουν ότι είναι μόνο οι σύζυγοι και οι γιοι τους, μαζί με άλλους Ουκρανούς άνδρες, στους οποίους είναι για πάντα ευγνώμονες που τους υπερασπίστηκαν.