Λονδίνο και Ουάσινγκτον κατέληξαν σε συμβιβασμό που θα αποτρέψει δασμούς των ΗΠΑ στα βρετανικά φάρμακα, αλλά μόνο αφού το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε να πληρώνει περισσότερα για πρωτοποριακά φάρμακα.
Η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν τη Δευτέρα ότι έκλεισαν συμφωνία για την κατάργηση των δασμών στα βρετανικά φαρμακευτικά προϊόντα που αποστέλλονται στις ΗΠΑ.
Σε αντάλλαγμα για αυτή την παραχώρηση από την Ουάσινγκτον, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μειώσει τις επιστροφές που καταβάλλουν οι φαρμακοβιομηχανίες προς το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στο ισχύον καθεστώς, οι φαρμακευτικές εταιρείες επιστρέφουν στο NHS μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις επώνυμων φαρμάκων, ένα σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να αποτρέπει την υπέρβαση δαπανών.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ (USTR), το ΗΒ θα μειώσει πλέον το ποσοστό επιστροφής έως το ανώτατο 15% το 2026, από το σημερινό επίπεδο περίπου 23%. Το ΗΒ θα αυξήσει επίσης κατά 25% την καθαρή τιμή που καταβάλλει για νέα φάρμακα, πρόσθεσε η ανακοίνωση.
Η κίνηση αυτή έρχεται αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απείλησε με δασμούς έως και 100% στα επώνυμα ή πατενταρισμένα φάρμακα που αποστέλλονται στις ΗΠΑ, εκτός αν οι εταιρείες εξέταζαν την κατασκευή εργοστασίου ή μονάδας παραγωγής στις ΗΠΑ.
Η προοπτική αυτή, που τέθηκε στο τραπέζι τον Σεπτέμβριο, ανησύχησε τους μεγάλους παραγωγούς. Ο φαρμακευτικός κλάδος παραμένει ένας από τους ισχυρότερους εξαγωγικούς τομείς του ΗΒ, με εταιρείες όπως οι AstraZeneca και GSK.
Στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας, οι ΗΠΑ ανέφεραν ότι θα «απέχουν από τη στοχοποίηση των βρετανικών πρακτικών τιμολόγησης φαρμάκων» σε τυχόν μελλοντικές έρευνες για τον κλάδο «για όλη τη διάρκεια της θητείας του προέδρου Τραμπ».
Τα παράπονα της Big Pharma για το Ηνωμένο Βασίλειο
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι οι Αμερικανοί ασθενείς πληρώνουν πολύ περισσότερα για τα νέα φάρμακα από ό,τι οι άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο, κυρίως λόγω του αυστηρού συστήματος τιμολόγησης του NHS.
Στη Βρετανία, ένας κρατικός φορέας με την ονομασία NICE (National Institute for Health and Care Excellence) βοηθά να αποφασιστεί αν το NHS πρέπει να πληρώσει για ένα νέο φάρμακο, συγκρίνοντας την τιμή του με το όφελος υγείας που παρέχει.
Αν μια θεραπεία κοστίζει πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο για την επιπλέον «υγιή ζωή» που προσφέρει σε έναν ασθενή, το NHS είναι απίθανο να τη χρηματοδοτήσει. Οι επικριτές του βρετανικού συστήματος υποστηρίζουν ότι αυτό το κατώφλι πνίγει επίσης την καινοτομία και τη ζήτηση για νεότερα και καλύτερα φάρμακα.
Σε ανακοίνωσή της τη Δευτέρα, η βρετανική κυβέρνηση ανέφερε ότι η «ιστορική συμφωνία» με τις ΗΠΑ διασφαλίζει την «πρόσβαση και τροφοδοσία σε φάρμακα για δεκάδες χιλιάδες ασθενείς του NHS», προσθέτοντας ότι «πρωτοποριακές νέες θεραπείες» θα φτάσουν «πιο γρήγορα» στην «πρώτη γραμμή του NHS».
Νωρίτερα φέτος, αρκετές μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες ανακοίνωσαν σημαντικές νέες επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ ανέβαλαν ή αναθεώρησαν τα σχέδιά τους στο ΗΒ, επικαλούμενες αυτό που περιέγραψαν ως το απαιτητικό κανονιστικό και εμπορικό περιβάλλον της Βρετανίας.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της Association of the British Pharmaceutical Industry (ABPI), η προσέγγιση του ΗΒ στην τιμολόγηση και την αποζημίωση φαρμάκων έχει οδηγήσει σε πτώση των ξένων επενδύσεων στη βρετανική φαρμακοβιομηχανία.
Η AstraZeneca ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο του 2025 ότι παγώνει μια προγραμματισμένη επένδυση 200 εκατ. λιρών (227 εκατ. ευρώ) στο ερευνητικό της κέντρο στο Κέιμπριτζ, κίνηση που, όπως είπε, υπαγορεύτηκε από τις δύσκολες συνθήκες στη Βρετανία.
Παράλληλα, η GSK δεσμεύτηκε για ένα σημαντικό πακέτο επενδύσεων στις ΗΠΑ, ύψους 30 δισ. δολαρίων (25,8 δισ. ευρώ) σε ορίζοντα πενταετίας.
Η νέα συμφωνία για τα φάρμακα έρχεται έξι μήνες αφότου ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, έκλεισε συμφωνία με τον Τραμπ που περιόριζε τους δασμούς στο 10% για τις περισσότερες εξαγωγές. Ωστόσο, το καθεστώς για τα φαρμακευτικά προϊόντα παρέμενε βασική άγνωστη.