Περισσότεροι από 50 καλλιτέχνες και συλλογικότητες έχουν ακυρώσει τη συμμετοχή τους στο Sonar, ενώ το κοινό απαιτεί συνοχή από τα φεστιβάλ και ουσιαστική διακοπή των οικονομικών τους δεσμών με το Ισραήλ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Αν σκοπεύετε να παρακολουθήσετε ένα μουσικό φεστιβάλ στην Ισπανία αυτό το καλοκαίρι, ίσως αναρωτιέστε για πρώτη φορά πού ακριβώς θα πάνε τα χρήματα για τα εισιτήρια ή τα ποτά σας κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Πάνε οι εποχές της ζωντανής μουσικής σεζόν που το μόνο μέλημα ήταν να βρείτε μια καλή θέση στην πίστα για να απολαύσετε το αγαπημένο σας συγκρότημα.
Φέτος το καλοκαίρι, ορισμένοι καλλιτέχνες και ένα μεγάλο μέρος του κοινού ορισμένων από τα κυριότερα μακροφεστιβάλ της Ισπανίας, όπως το Viña Rock, το Sonar, το Resurrection Fest και το Monegros Desert Festival, μεταξύ άλλων, έθεσαν σε προτεραιότητα τις ηθικές τους αρχές και αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις.
Επιχειρήσεις σε περιοχές που κατέχονται παράνομα από το Ισραήλ
Ο λόγος είναι η σύνδεση μεταξύ της Superstruct Entertainment, του ομίλου που διοργανώνει αυτά τα φεστιβάλ, και του ταμείου Kohlberg, Kravis, Roberts & Co (KKR), το οποίο πραγματοποιεί επενδύσεις σε ακίνητα σε περιοχές που αναγνωρίζονται από το διεθνές δίκαιο ως παλαιστινιακές και οι οποίες έχουν καταληφθεί παράνομα από το Ισραήλ.
Η KKR, μαζί με την ανώνυμη εταιρεία CPP investments, είναι ο κύριος επενδυτής στις ταξινομημένες επιχειρήσεις του γερμανικού ομίλου Axel Springer. Μία από αυτές τις επιχειρήσεις αγγελιών είναι η Yad2, η οποία διαφημίζει κατοικίες στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.
Ο όμιλος Superstruct Entertainment εξαγοράστηκε από την KKR το 2024. Το ισπανικό κοινό ενημερώθηκε για τις επιπτώσεις αυτής της είδησης με τις δημοσιεύσεις των εφημερίδων "Eldiario.es" και "El Salto" τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2025, αντίστοιχα, και οι οποίες προκάλεσαν την άμεση αντίδραση πολλών ανεξάρτητων καλλιτεχνών.
Τα φεστιβάλ Sonar και Viña Rock διεκδικούν την ανεξαρτησία τους
Το φεστιβάλ Viña Rock, γνωστό για τον αμφιλεγόμενο χαρακτήρα των καλλιτεχνών του προγράμματός του, πραγματοποιήθηκε από την 1η έως τις 3 Μαΐου χωρίς τα συγκροτήματα Reincidentes, Fermín Muguruza, Porretas και Sons of Aguirre, και παρά τη σκληρή κριτική που δέχθηκε η εκδήλωση στα κοινωνικά δίκτυα.
"Αποφασίσαμε να μην ξανασυμμετάσχουμε στο φεστιβάλ Viña Rock ούτε στα υπόλοιπα φεστιβάλ που έχει αποκτήσει η KKR μέχρι να αλλάξει χέρια", δήλωσαν οι Sons of Aguirre, αφού προσχώρησαν στις ανακοινώσεις των άλλων συγκροτημάτων, για την υποστήριξη της Παλαιστίνης.
Μετά τις πιέσεις, το φεστιβάλ απάντησε με ανακοίνωση στην οποία έκανε λόγο για "εκστρατεία δυσφήμισης" και διαβεβαίωσε για την "ανεξαρτησία" του όσον αφορά τους δεσμούς του με την KKR, καθώς "είναι απαραίτητο να καταστεί σαφές ότι (η KKR) δεν έχει καμία επιρροή στη λειτουργία και πολύ περισσότερο στην ταυτότητα, τον προγραμματισμό ή τις αξίες του φεστιβάλ Viña Rock", αναφέρει το κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα η οργάνωση. Ωστόσο, η απάντηση δεν ήταν αρκετή για τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι τη χαρακτήρισαν υποκριτική και ασυνάρτητη.
Το φεστιβάλ Sónar διεξήχθη το Σαββατοκύριακο 12-14 Ιουνίου, με την πίεση της κοινής γνώμης να αφήνει για πρώτη φορά βαθιά σημάδια στο σημαντικότερο φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής της Ισπανίας.
Τουλάχιστον 50 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, μεταξύ των οποίων και το Πανεπιστήμιο Pompeu Fabra, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη διοργάνωση. Ως απάντηση, το φεστιβάλ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία εκφράζει την αλληλεγγύη του στον παλαιστινιακό άμαχο πληθυσμό και προσπαθεί να τον πείσει για την ανεξαρτησία του.
"Δεν έχουμε καμία ανάμειξη ή, φυσικά, κανέναν έλεγχο στις επενδύσεις ή τις αποφάσεις τους (της KKR). Η ανεξαρτησία μας παραμένει άθικτη σε όλους τους τομείς που καθορίζουν την ταυτότητα του Sónar", υπερασπίζεται ο οργανισμός στην ανακοίνωση.
Ένα ολοένα και πιο επικριτικό κοινό
Ωστόσο, ο τόνος και η πρόθεση δεν έπεισαν το κοινό. Δεκάδες χιλιάδες χρήστες αντέδρασαν στα κοινωνικά δίκτυα σε μια προσπάθεια να μποϊκοτάρουν το Sónar, σε σημείο που το φεστιβάλ υποσχέθηκε στους συμμετέχοντες ότι θα επιστρέψει τα εισιτήρια σε όσους δεν θέλουν να το παρακολουθήσουν λόγω των αρχών του.
Αυτές ήταν μερικές από τις αντιδράσεις στην ανακοίνωση του Sónar στο Instagram: "Εγώ που χορεύω γνωρίζοντας πού πάνε τα χρήματα των εισιτηρίων μου; Όχι ευχαριστώ", ανέφερε ένας χρήστης. "Υπάρχει μια μικρή δήλωση στους ευφημισμούς σας. Δυστυχώς, η αποδέσμευση που χρειαζόμαστε είναι η οικονομική", πρόσθεσε ένας άλλος.
"Πριν από ένα χρόνο δεν αγοράζαμε το εισιτήριο της KKR, γιατί να είμαι τώρα υποχρεωμένος να βάψω τα χρήματά μου με αίμα", είπε ένας τρίτος.
Αυτές οι εκδηλώσεις είναι αυτές που προκάλεσαν τη διαμάχη, αν και άλλες, όπως το Resurrection Fest (25-28 Ιουνίου) και το Monegros Desert Festival (26 Ιουνίου), έχουν επίσης δεχτεί ακυρώσεις καλλιτεχνών.
Άλλα φεστιβάλ που συνδέονται με το ταμείο KKR περιλαμβάνουν το Arenal Sound (30 Ιουλίου έως 3 Αυγούστου), το Granada Sound (12 και 13 Σεπτεμβρίου) και το FIB Benicàssim (17 και 19 Ιουλίου), καθώς και έως και 30 φεστιβάλ στην Ισπανία που ανήκουν στην Superstruct Entertainment μαζί με μεγάλους εθνικούς διοργανωτές συναυλιών.
Αύξηση της επιρροής στην Ευρώπη
Εκτός Ισπανίας, η Superstruct έχει επίσης επεκτείνει τα δίκτυά της. Τον Ιανουάριο του 2025 αγόρασε την πλατφόρμα ζωντανών μουσικών εκδηλώσεων Boiler Room του Ηνωμένου Βασιλείου, οι εργαζόμενοι της οποίας έσπευσαν να εκφράσουν τις ανησυχίες τους για τον νέο ιδιοκτήτη της. Στη Φινλανδία, μια συλλογικότητα εργαζομένων στο Flow Festival, το κύριο φεστιβάλ του Ελσίνκι, οργάνωσε απεργία για να υποκινήσει το κοινό και τους καλλιτέχνες να μείνουν μακριά από την εκδήλωση.
Μετά τις τελευταίες επιχειρηματικές της δραστηριότητες, η Superstruct απέκτησε επιρροή στον κολοσσό Live Nation, μια κορυφαία αμερικανική εταιρεία που δραστηριοποιείται και σε ευρωπαϊκό έδαφος. Ενώ το χρήμα δεν έχει ιδεολογία, οι εξαγορές της KKR στην Ευρώπη αποτελούν δήλωση προθέσεων.
Μια ουδέτερη τέχνη;
Η διαμάχη για την εξαγορά της Superstruct εκρήγνυται ταυτόχρονα με τη διαμάχη για τη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision και τις απειλές της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU) προς την Ισπανία για την έκδοση φιλοπαλαιστινιακής δήλωσης κατά την τελευταία έκδοση του διαγωνισμού.
Ενώ η EBU προσπαθεί να παρουσιάσει τη Eurovision ως έναν ουδέτερο διαγωνισμό, το ερώτημα που τίθεται όλο και περισσότερο στο τραπέζι είναι κατά πόσον είναι δυνατόν η μορφή τέχνης να αναπτυχθεί στην Ευρώπη ανεξαρτήτως συγκρούσεων ή κοινωνικοπολιτικού πλαισίου.
Ενώ τα μεγάλα ονόματα παραμένουν στον διαγωνισμό, ανεξάρτητοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα ή εκείνα με μικρότερη εμβέλεια κοινού, αποσυνδέονται ακριβώς επειδή μπορεί να έχουν τα λιγότερα να χάσουν, αλλά το κοινό έχει γίνει απαιτητικό.
Η συζήτηση σχετικά με το αν η τέχνη μπορεί να παραμείνει αποστασιοποιημένη από τις διεθνείς συγκρούσεις ή αν, αντίθετα, πρέπει να έχει μια ρητή πολιτική δέσμευση είναι πιο ζωντανή από ποτέ.