Το 2024, το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη σύμφωνα με το σύστημα Copernicus της ΕΕ, οι παγετώνες της Σουηδίας και της Νορβηγίας έλιωσαν κατά μέσο όρο 1,8 μέτρα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Οι παγετώνες στη Σουηδία και τη Νορβηγία λιώνουν με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό, λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Οι παγετώνες στη Σκανδιναβία και το Σβάλμπαρντ παρουσίασαν το 2024 τα υψηλότερα ποσοστά απώλειας μάζας που έχουν καταγραφεί και σημείωσαν τη μεγαλύτερη ετήσια απώλεια μάζας από όλες τις περιοχές παγετώνων παγκοσμίως, με μέση απώλεια πάχους 1,8 m στη Σκανδιναβία και 2,7 m στο Svalbard. Ήταν η τρίτη θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί για την Αρκτική συνολικά και η τέταρτη θερμότερη για την Αρκτική γη.
Αυτή η δραματική απώλεια παγετώνων προκαλεί σοβαρές ανησυχίες στους επιστήμονες και τους περιβαλλοντολόγους. Οι ειδικοί της παγετωνολογίας προειδοποιούν ότι αν συνεχιστεί αυτή η τάση, πολλοί από αυτούς τους παγετώνες θα μπορούσαν να εξαφανιστούν εντελώς μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
"Πρέπει να φροντίσουμε αυτούς τους μικρούς παγετώνες. Είναι απίστευτα σημαντικοί για εμάς τους ανθρώπους - για την ενέργεια, τη γεωργία, την παροχή νερού, τα πάντα! Ολόκληρη η οικολογία των βουνών και των Άλπεων εξαρτάται από αυτό το νερό που έρχεται και φεύγει", εξηγεί ο Έρικ Χους, παγετωνολόγος στη Σουηδία.
"Όταν φτάσαμε στο Kårsaglaciären τον Αύγουστο, σοκαρίστηκα όταν είδα ότι ολόκληρο το μέτωπο είχε καταρρεύσει. Είχα ένα αηδιαστικό συναίσθημα και δάκρυα στα μάτια μου. Πώς μπόρεσε να εξαφανιστεί τόσο γρήγορα;"
Φέτος, οι έντονες χιονοπτώσεις βοήθησαν τους παγετώνες να ανακάμψουν ελαφρώς, αλλά η καθηγήτρια Νίνα Κίρχνερ λέει ότι αυτό απλώς δημιούργησε μια ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας.
"Το πιο σημαντικό είναι να μην εκλάβουμε αυτόν τον χιονισμένο χειμώνα ως σημάδι ότι δεν υπάρχει κίνδυνος. Ξέρω ότι μακροπρόθεσμα δεν θα έχει σημασία, μακροπρόθεσμα οι παγετώνες θα συρρικνωθούν στη Σουηδία", λέει η Κίρχνερ.
Παρόλο που το λιώσιμο των παγετώνων αποτελεί φυσικό μέρος του κλιματικού κύκλου της Γης, η πρωτοφανής ταχύτητα με την οποία συμβαίνει είναι πολύ γρήγορη για να μπορέσουν τα οικοσυστήματα να προσαρμοστούν.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, περίπου το 70% του γλυκού νερού του πλανήτη προέρχεται από τους παγετώνες και το χιόνι, υποστηρίζοντας τη γεωργία, τη βιομηχανία, την παραγωγή ενέργειας και την παροχή πόσιμου νερού. Οι περισσότεροι από 275.000 παγετώνες στον κόσμο βρίσκονται σε όλες τις ηπείρους, καλύπτουν περίπου 700.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περιέχουν περίπου 170.000 κυβικά χιλιόμετρα πάγου.
Πέρα από το ρόλο τους στον κύκλο του νερού, οι παγετώνες αποτελούν χρονοκάψουλες της ιστορίας του πλανήτη μας. Οι πάγοι τους περιέχουν ανεκτίμητα αρχεία παρελθόντων κλιμάτων, περιβαλλοντικών αλλαγών, ακόμη και ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Καθώς οι παγετώνες υποχωρούν, δεν χάνουμε μόνο αυτά τα αναντικατάστατα ιστορικά αρχεία, αλλά και τα εύθραυστα οικοσυστήματα που υποστηρίζουν. Η απώλεια αυτή απειλεί την παγκόσμια βιοποικιλότητα και διαταράσσει τις ευαίσθητες οικολογικές ισορροπίες που χρειάστηκαν χιλιετίες για να αναπτυχθούν.
Η Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC) έχει προειδοποιήσει ότι αν συνεχίσουμε να θερμαίνουμε τον πλανήτη με αυτόν τον ρυθμό, τέσσερις στους πέντε παγετώνες στη Σουηδία θα έχουν συρρικνωθεί σημαντικά ή θα έχουν λιώσει εντελώς μέχρι το 2100.