Οι πολικές αρκούδες αντιμετωπίζουν «ολοκληρωτική εξαφάνιση» μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα, αλλά οι επιστήμονες βρήκαν μια μικρή αχτίδα «ελπίδας».
Οι πολικές αρκούδες υφίστανται γρήγορα «θεμελιώδεις γενετικές αλλαγές» σε μια απελπισμένη προσπάθεια να προσαρμοστούν στην κλιματική κρίση.
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή θερμαίνει την Αρκτική με επιταχυνόμενο ρυθμό, δύο έως τέσσερις φορές τον παγκόσμιο μέσο όρο. Αυτό μειώνει σημαντικά τις ζωτικές επιφάνειες θαλάσσιου πάγου που χρησιμοποιούν οι πολικές αρκούδες για να κυνηγούν φώκιες, προκαλώντας σοβαρή έλλειψη τροφής και απομόνωση.
Ως αποτέλεσμα, προβλέπεται ότι πάνω από τα δύο τρίτα των πολικών αρκούδων θα έχουν εξαφανιστεί έως το 2050, με τους ερευνητές να προειδοποιούν για «πλήρη εξαφάνιση» μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα.
Ωστόσο, επιστήμονες του Πανεπιστημίου East Anglia (UEA) διαπίστωσαν ότι το DNA των πολικών αρκούδων διαδραματίζει «καθοριστικό ρόλο» βοηθώντας τους πληθυσμούς να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες και στις αλλαγές στη διατροφή τους.
Πώς οι πολικές αρκούδες αλλάζουν το DNA τους
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Springer Nature, ανέλυσε δείγματα αίματος από 17 πολικές αρκούδες στη βορειοανατολική και νοτιοανατολική Γροιλανδία, με στόχο να συγκρίνει τη δραστηριότητα των «κινητών γονιδίων», τη σχέση τους με τη θερμοκρασία στις δύο περιοχές και τις αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων.
Τα κινητά γονίδια είναι μικρά τμήματα του γονιδιώματος που μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας άλλων γονιδίων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας φαίνεται να έχει προκαλέσει «θεαματική αύξηση» στη δραστηριότητα των κινητών γονιδίων στις αρκούδες της νοτιοανατολικής Γροιλανδίας, όπου οι θερμοκρασίες είναι σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με τον βορρά.
Υποστηρίζουν ότι αυτές οι αλλαγές στο DNA, που μπορούν να επηρεάσουν τον μεταβολισμό της αρκούδας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τη θερμική καταπόνηση, ίσως υποδηλώνουν έναν «απελπισμένο μηχανισμό επιβίωσης απέναντι στο λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου».
Εντοπίστηκαν επίσης αλλαγές σε περιοχές έκφρασης γονιδίων του DNA που σχετίζονται με τον μεταβολισμό του λίπους, κάτι που είναι σημαντικό όταν η τροφή είναι λιγοστή.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι αυτό μπορεί να σημαίνει πως οι αρκούδες του νοτιοανατολικού πληθυσμού προσαρμόζονται σταδιακά σε πιο χονδροειδείς, φυτικής προέλευσης διατροφές που συναντώνται στις θερμότερες περιοχές, σε σύγκριση με την κυρίως λιπαρή, βασισμένη στις φώκιες διατροφή του βόρειου πληθυσμού.
Εξακολουθούν οι πολικές αρκούδες να κινδυνεύουν με εξαφάνιση;
Η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ Άλις Γκόντεν λέει ότι τα ευρήματα προσφέρουν ένα «γενετικό σχέδιο» για το πώς οι πολικές αρκούδες θα μπορούσαν να προσαρμοστούν γρήγορα στην κλιματική αλλαγή, υποστηρίζοντας ότι αυτά πρέπει να καθορίσουν το επίκεντρο των μελλοντικών προσπάθειων προστασίας.
«Ωστόσο, δεν μπορούμε να επαναπαυθούμε», προσθέτει η Δρ Γκόντεν. «Αυτό προσφέρει κάποια ελπίδα, αλλά δεν σημαίνει ότι οι πολικές αρκούδες διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εξαφάνισης.»
«Πρέπει ακόμη να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τις παγκόσμιες εκπομπές άνθρακακαι να επιβραδύνουμε την αύξηση της θερμοκρασίας.»
Η μελέτη καταλήγει ότι το επόμενο βήμα θα ήταν να εξεταστούν και άλλοι πληθυσμοί πολικών αρκούδων, ώστε να αναλυθούν τα γονιδιώματα του είδους «προτού να είναι πολύ αργά».