Μετά το καταστροφικό καλοκαίρι του 2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση αύξησε τους πόρους της για να αποτρέψει νέες εκτεταμένες ζημιές.
Με τον υδράργυρο να ανεβαίνει και το καλοκαίρι να είναι προ των πυλών, το μυαλό όλων πάει όχι μόνο στον ήλιο και τη θάλασσα, αλλά και στον κίνδυνο των πυρκαγιών.
Θέλοντας να συνδράμει τις εθνικές προσπάθειες, ώστε να μην ξαναζήσουμε το καταστροφικό καλοκαίρι του 2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει δράση, θέτοντας από τώρα και στο εξής σε εφαρμογή μέτρα για την ενίσχυση των προσπαθειών πυρόσβεσης σε όλη την Ευρώπη.
Αρχικά, έχει συγκροτηθεί ομάδα 556 πυροσβεστών από 12 χώρες, καθώς οι εθνικές πυροσβεστικές δυνάμεις ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωπες με καταστάσεις, όπου η κλίμακα μιας πυρκαγιάς ξεπερνά τις εγχώριες δυνατότητες αντίδρασης. Η ομάδα αυτή θα τοποθετηθεί στρατηγικά σε καίρια σημεία της ηπείρου αυτό το καλοκαίρι - μεταξύ αυτών η Ελλάδα, αλλά και η Γαλλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Η ΕΕ εισάγει επίσης έναν ειδικό στόλο πυροσβεστικών αεροσκαφών διάσωσης, ο οποίος θα αποτελείται από 28 αεροπλάνα και τέσσερα ελικόπτερα που θα σταθμεύουν σε 10 κράτη-μέλη.
Πέραν αυτών η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει πρόσθετα κονδύλια ύψους 600 εκατ. ευρώ για την αγορά επιπλέον 12 πυροσβεστικών αεροσκαφών, τα οποία θα κατανεμηθούν σε έξι κράτη-μέλη, καθώς και αρκετών ελικοπτέρων.
Τι σχεδιάζουν όμως να κάνουν τέσσερις από τις εμπλεκόμενες χώρες φέτος, προκειμένου να σώσουν ζωές και περιουσίες και να προστατεύσουν το περιβάλλον από την πύρινη λαίλαπα;
Γαλλία
Η γαλλική μετεωρολογική υπηρεσία ανακοίνωσε πρόσφατα την εκτίμησή της ότι το καλοκαίρι του 2024 θα είναι πιθανότατα πιο θερμό από το συνηθισμένο - ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου.
Πέρυσι, 22.400 εκτάρια δασικής έκτασης χάθηκαν από πυρκαγιές. Χρησιμοποιώντας αυτό το τραγικό παράδειγμα, η Γαλλία αξιοποιεί περίπου 3.600 πυροσβέστες και 600 οχήματα, των οποίων ο ρόλος θα είναι να ενισχύσουν τους πόρους της Υπηρεσίας Πυρόσβεσης και Διάσωσης του Τμήματος (SDIS).
Οι πόροι προέρχονται από περιοχές που συνήθως πλήττονται λιγότερο από δασικές πυρκαγιές και θα ενισχύσουν το έργο που επιτελούν τα τμήματα που είναι πιο πιθανό να τις βιώσουν.
Η Γαλλία διαθέτει επίσης δώδεκα αεροπλάνα Canadair CL-415s, τα οποία μπορούν να μεταφέρουν το καθένα περισσότερα από 6.000 λίτρα νερού. Δύο από αυτά είναι τοποθετημένα στην Αζαξιό της Κορσικής και τα άλλα δέκα στη Νιμ.
Θα υποστηρίζονται από άλλα οκτώ αεροπλάνα Dash - επτά με έδρα τη Νιμ και ένα ακόμη στην Μπορντό. Το καθένα μπορεί να μεταφέρει 10.000 λίτρα νερού. Τα αεροσκάφη αυτά βρίσκονται από 1ης Ιουνίου, αναλόγως των αναγκών, σε ενεργό υπηρεσία μαζί με μια σειρά άλλων αεροσκαφών με δυνατότητες πυρόσβεσης.
Πορτογαλία
Το 2023 ήταν μια έντονη χρονιά πυρκαγιών για την Πορτογαλία και ως εκ τούτου το σύστημα πυρόσβεσης της υπαίθρου της χώρας ενισχύεται από την 1η Ιουνίου για δεύτερη φορά φέτος.
Εν όψει της καλοκαιρινής περιόδου, θα είναι διαθέσιμες προς χρήση περίπου 12.096 επιχειρησιακές μονάδες και 70 αεροσκάφη.
Πολλοί από τους ανθρώπους που συμμετέχουν στην Ειδική Συσκευή Αγροτικής Πυρόσβεσης (DECIR) είναι εθελοντές πυροσβέστες. Άλλοι θα προέρχονται από την Ειδική Δύναμη Πολιτικής Προστασίας, στρατιωτικό προσωπικό από την Εθνική Φρουρά της Δημοκρατίας, αλλά και από το Ινστιτούτο Προστασίας της Φύσης και των Δασών.
Σε αντίθεση με τη Γαλλία, η Πορτογαλία δεν θα χρησιμοποιήσει αεροσκάφη Canadair, προφανώς λόγω δυσκολιών στην αγορά. Αυτό αποτέλεσε έκπληξη για τα πληρώματα που εκτελούσαν αυτή την υπηρεσία για πάνω από 20 χρόνια.
Με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει από τον Ιούλιο, τα μέσα πυρόσβεσης θα ενισχυθούν και πάλι από την πρώτη του μήνα έως τις 30 Σεπτεμβρίου - την περίοδο που θεωρείται η πιο κρίσιμη φάση των πυρκαγιών.
Σε αυτό το τρίμηνο, 14.155 επιχειρησιακά στελέχη από 3.162 ομάδες θα είναι σε ετοιμότητα φέτος, καθώς και 3.173 οχήματα - κάτι που αποτελεί μικρή αύξηση σε σχέση με το 2023.
Ισπανία
Το 2023 καταστράφηκαν εκατοντάδες χιλιάδες εκτάρια δασικής έκτασης στην Ισπανία, ενώ περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εκκενώσουν την Τενερίφη κατά τη θερινή περίοδο.
Από 1ης Ιουνίου τέθηκε σε ισχύ η ισπανική κρατική εκστρατεία κατά των δασικών πυρκαγιών. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τις τραγωδίες του περασμένου έτους, οι αρχές εισήγαγαν ένα ισχυρότερο σχέδιο για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση τυχόν δασικών πυρκαγιών που θα εκδηλωθούν σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Το σχέδιο οριστικοποιήθηκε τον περασμένο μήνα σε συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής CECOD. Περιλαμβάνει τις Ταξιαρχίες Ενίσχυσης Δασικών Πυρκαγιών (BRIF) και έναν στόλο υδροπλάνων μεγάλης χωρητικότητας, τον οποίο λειτουργεί η 43η Ομάδα του Στρατού Αεροπορίας και Διαστήματος.
Η Στρατιωτική Μονάδα Έκτακτης Ανάγκης του υπουργείου Άμυνας, η Πολιτική Φρουρά και η αστυνομία θα είναι σε θέση να υποστηρίξουν τα μέσα που έχουν θέσει σε λειτουργία οι διάφορες αυτόνομες επαρχίες της χώρας.
Η Καταλονία είναι ιστορικά μία από τις περιοχές της Ισπανίας που πλήττονται περισσότερο. Ο υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών Ζοάν Ινιάσι Ελένα τόνισε ότι «αντιμετωπίζουμε μια εξαιρετικά περίπλοκη κατάσταση, η οποία δεν είναι προσωρινή και έχει σοβαρές συνέπειες».
Ως αποτέλεσμα, 240 νέοι πυροσβέστες έχουν προσληφθεί για να προστεθούν σε εκατοντάδες άλλους.
Το Σώμα Αγροτικών Πρακτόρων από περίπου 500 στρατιώτες έφθασε συνολικά τους 620 ενόψει της αυξημένης εκστρατείας κατά των δασικών πυρκαγιών.
Θα υπάρχουν επίσης 22 αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων αεροπλάνων και ελικοπτέρων, με τέσσερα αμφίβια σκάφη που βρίσκονται στο Σαμπαντέλ και την Εμπουριαμπράβα, υποστηριζόμενα από 821 αυτοκίνητα και φορτηγά.
Σε διάστημα μικρότερο από το πρώτο μισό του, το 2024 έχει καταγραφεί ως ένα από τα πιο ξηρά έτη στην Καταλονία εδώ και δεκαετίες.
Μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 15ης Μαΐου φέτος, οι πυροσβέστες έχουν ήδη δώσει μάχη με 1.750 πυρκαγιές. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός είναι ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με πέρυσι, χάρη στις έντονες βροχοπτώσεις του Απριλίου.
Παρ' όλα αυτά, οι αρχές έχουν εγκαταστήσει πέντε επίπεδα στο σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το κλίμα - που σημαίνει ότι είναι όσο το δυνατόν πιο προετοιμασμένες για την καταπολέμηση τυχόν μελλοντικών πυρκαγιών.
Ιταλία
«Η καλή πρόληψη, με την πλήρη συμμετοχή των δήμων και των πολιτών, μπορεί να χρησιμεύσει για τη διάσωση χιλιάδων εκταρίων βλάστησης», είχε δηλώσεις ο Ιταλός υπουργός Πολιτικής Προστασίας Νέλο Μουσουμέτσι λίγο καιρό πριν.
Στην συνάντηση που συνεκλήθη για να χαράξει την εκστρατεία καταπολέμησης των δασικών πυρκαγιών του φετινού καλοκαιριού συμμετείχαν εκπρόσωποι των περιφερειών της Ιταλίας (ANCI), της Πυροσβεστικής, των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και των υπουργείων Εσωτερικών, Άμυνας, Περιβάλλοντος, Γεωργίας και Οικονομίας.
Η Ιταλία αντιμετωπίζει σήμερα θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από τις συνήθεις, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στη διαθεσιμότητα του νερού.
Το νότιο τμήμα της χώρας και τα νησιά είναι ιδιαίτερα πιθανό να πληγούν, αλλά όλες οι διοικήσεις της Ιταλίας έχουν προετοιμάσει έκτακτα μέτρα τόσο για δασικές πυρκαγιές όσο και για πυρκαγιές σε δομημένες περιοχές.
Εκτός από αυτό, ο Μουσουμέτσι φρόντισε να θέσει σε εφαρμογή μια ευρεία εκστρατεία ευαισθητοποίησης του πληθυσμού μέσω των μέσων ενημέρωσης.
Αν και πολλές πυρκαγιές οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, ο ίδιος έχει ένα περαιτέρω σχέδιο: «Θα προτείνω την ευκαιρία για μεγαλύτερη φύλαξη στις αγροτικές περιοχές για να αποθαρρύνουμε τους εμπρηστές και τους εγκληματίες στους παράλογους σκοπούς τους. Ας θυμόμαστε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πυρκαγιών προκαλείται από ανθρώπους, εκούσια ή όχι».