Οι παράγοντες που εξηγούν τη μείωση της διαθέσιμης ενέργειας - Νέα δεδομένα αποκαλύπτουν πώς αλλάζουν οι συνήθειες κατανάλωσης ενέργειας στην Ευρώπη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η συνολική διαθέσιμη ενέργεια στην ΕΕ, αυτό που η Eurostat αποκαλεί μικτή διαθέσιμη ενέργεια, μειώθηκε κατά 4,1% το 2023, ποσοστό που ισοδυναμεί με εξοικονόμηση περίπου 380 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό.
Η αύξηση της αποδοτικότητας και η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας βοηθούν στην κάλυψη της ζήτησης.
Οι μακροχρόνιες πολιτικές μείωσης της σπατάλης έχουν αποφέρει καρπούς, οι ηπιότεροι χειμώνες έχουν μειώσει τη ζήτηση για θέρμανση και η εκτίναξη των τιμών των ορυκτών καυσίμων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε επιπλέον εξοικονόμηση.
Με απλά λόγια, η ΕΕ τα βγάζει πέρα με λιγότερη διαθέσιμη ενέργεια.
Η ΕΕ εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα (67%), αλλά οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρέχουν σήμερα το 19,5% του συνόλου της ενέργειας στην ΕΕ, ποσοστό αυξημένο κατά 31% σε σχέση με το 2013, μειώνοντας σε μόλις μία ποσοστιαία μονάδα την απόσταση από το φυσικό αέριο.
Οι σκανδιναβικές χώρες, όπως η Σουηδία, η Φινλανδία και η Δανία, ηγούνται της πράσινης μετάβασης, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να καλύπτουν το 40-50% του ενεργειακού μείγματος.
Η Πολωνία και η Τσεχία παραμένουν περισσότερο εξαρτημένες από τον άνθρακα, με τα στερεά καύσιμα να εξακολουθούν να καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο της ζήτησης.
Εισαγωγές ενέργειας
Η ΕΕ παράγει μόνο το 40% περίπου της ενέργειας που καταναλώνει.
Η εγχώρια πρωτογενής παραγωγή έχει μειωθεί κατά σχεδόν 20% από το 2013. Σχεδόν όλο το πετρέλαιο (95%) και το φυσικό αέριο (90%) μεταφέρονται ή εισάγονται με αγωγούς από τρίτες χώρες.
Η ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ φτάνει στο 58,4%, μειωμένη από τα επίπεδα ρεκόρ του 2022, αλλά εξακολουθεί να είναι υψηλότερη από τον μέσο όρο της δεκαετίας του 2010.
Η Νορβηγία (που δεν είναι μέλος της ΕΕ), οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αλγερία, το Κατάρ και η Ρωσία, παρά τις κυρώσεις, παραμένουν οι κύριοι προμηθευτές πετρελαίου και φυσικού αερίου της ένωσης.
Τάσεις κατανάλωσης
Εξετάζοντας την κατανομή της κατανάλωσης ενέργειας, οι μεταφορές αντιπροσωπεύουν το 32% της ζήτησης.
Ακολουθούν τα νοικοκυριά με 26,3%, ενώ η βιομηχανία απορροφά το 24,6%. Οι υπηρεσίες και η γεωργία χρησιμοποιούν μαζί το 9,1% και το υπόλοιπο 8% κατευθύνεται σε μη ενεργειακούς σκοπούς, όπως πρώτες ύλες και λιπαντικά.
Η κυριαρχία των μεταφορών έχει αυξηθεί τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως λόγω της αύξησης του αριθμού των οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους και της άνθησης της αεροπορικής βιομηχανίας.
Η ζήτηση για καύσιμα σε ΙΧ και φορτηγά ανέκαμψε μεταξύ 2021 και 2023, αλλά παραμένει χαμηλότερη από την κορύφωσή της το 2019.
Οι αερομεταφορές εξακολουθούν να απέχουν 8% από τα επίπεδα πριν από την πανδημία του COVID.