Η Βαρσοβία πέτυχε ειδικό καθεστώς λόγω προσφύγων από την Ουκρανία και μεταναστευτικών πιέσεων στα ανατολικά σύνορα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Πολωνία αναμένεται να εξαιρεθεί από το Σύμφωνο Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες που μετέδωσαν πολωνικά μέσα ενημέρωσης την Κυριακή. Οι αναφορές αυτές έρχονται μετά από μήνες αντίστασης της πολωνικής πλευράς, στην οποία συμμετείχαν και τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας. Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος Καρόλ Ναβρότσκι είχαν αντιταχθεί στην προσχώρηση της Πολωνίας στην ευρωπαϊκή οδηγία.
«Οι πολωνικές αρχές πίεζαν για αυτό το ειδικό καθεστώς για μήνες. Έπεισαν τις Βρυξέλλες ότι η κατάσταση της Πολωνίας είναι εξαιρετική λόγω του αριθμού των προσφύγων πολέμου από την Ουκρανία, καθώς και της εργαλειοποίησης των μεταναστών στα ανατολικά σύνορα και του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία», αναφέρει το ρεπορτάζ του RMF FM.
Η Πολωνία μπορεί να θεωρηθεί χώρα υπό «μεταναστευτική πίεση», κάτι που την απαλλάσσει από τη λεγόμενη υποχρεωτική αλληλεγγύη και της επιτρέπει να λάβει επιπλέον χρηματοδότηση από το «ταμείο αλληλεγγύης».
Ο Ντόναλντ Τουσκ σχολίασε το θέμα σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ: «Είπα ότι δεν θα υπάρξει μετεγκατάσταση μεταναστών στην Πολωνία — και δεν θα υπάρξει! Το θέμα έχει κλείσει. Είπαμε ότι θα σφραγίσουμε το φράγμα στα σύνορα με τη Λευκορωσία — και σήμερα είναι το πιο καλά φυλασσόμενο σύνορο στην Ευρώπη. Ότι θα αυστηροποιήσουμε τους νόμους για βίζες και άσυλο — και η Πολωνία έγινε πρότυπο για τους άλλους. Εμείς πράττουμε, δεν μιλάμε!» έγραψε.
Τι είναι το Σύμφωνο Μετανάστευσης
Το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάιο του 2024 και στοχεύει στη διαχείριση της μετανάστευσης —συμπεριλαμβανομένης της παράτυπης— και στη δημιουργία ενός πιο συντονισμένου συστήματος εξέτασης αιτήσεων ασύλου στην Ευρώπη.
Πολλές χώρες, ανάμεσά τους η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους ήδη πριν την έγκρισή του. Η διαφωνία τους εστιάζεται κυρίως στον λεγόμενο μηχανισμό αλληλεγγύης, ο οποίος επιδιώκει να ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να μοιραστούν την ευθύνη και να μειώσουν την πίεση στα συνοριακά κράτη με μεγάλες εισροές μεταναστών.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού αυτού, τα κράτη της ΕΕ μπορούν να μεταφέρουν τουλάχιστον 30.000 άτομα ετησίως από χώρες με υψηλό αριθμό αφίξεων σε εκείνες με μικρότερο. Οι αιτούντες άσυλο δεν έχουν λόγο στο πού θα εξεταστεί η αίτησή τους ή σε ποια χώρα θα σταλούν.
Τα κράτη-μέλη που δεν πληρούν την ετήσια ποσόστωση θα πρέπει να παρέχουν προσωπικό, υλικοτεχνική υποστήριξη ή να καταβάλλουν 20.000 ευρώ για κάθε άτομο που δεν μετεγκαθίσταται. Τα χρήματα αυτά διοχετεύονται σε κοινό ευρωπαϊκό ταμείο.
Η αντίθεση της Πολωνίας στο Σύμφωνο Μετανάστευσης
Η Πολωνία έχει εκφράσει σταθερά την αντίθεσή της στο ευρωπαϊκό σύμφωνο. Η Βαρσοβία επικαλείται την μεταναστευτική κρίση στα σύνορα Πολωνίας–Λευκορωσίας από το 2021 — την οποία χαρακτηρίζει «υβριδικό πόλεμο» που διεξάγει η Λευκορωσία — καθώς και τη μαζική εισδοχή προσφύγων από την Ουκρανία μετά το 2022.
Πέρυσι, ο Ντόναλντ Τουσκ είχε δηλώσει ότι «η Πολωνία δεν θα δεχθεί παράνομους μετανάστες στο πλαίσιο κανενός μηχανισμού. Δεν θα δεχθούμε κανέναν μετανάστη».
Ο πρόεδρος Καρόλ Ναβρότσκι έχει υποστηρίξει πως η συντριπτική πλειοψηφία των Πολωνών «αντιτίθεται στη βίαιη μετεγκατάσταση μεταναστών στην Πολωνία».
Το Σάββατο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και πρώην υπουργός της ΕΕ Άνταμ Σουάπκα έγραψε σε ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ ότι «η σκληρή και αδιάλλακτη στάση της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τουσκ για το Σύμφωνο Μετανάστευσης αποδίδει καρπούς».
Το πρωί της Πέμπτης, ο πρόεδρος Ναβρότσκι δημοσίευσε επιστολή προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δηλώνοντας ότι η Πολωνία δεν θα δεχθεί την εφαρμογή του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου. «Δεν θα δώσω τη συγκατάθεσή μου για την εφαρμογή του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου στην Πολωνία», αναφέρει η επιστολή του Προέδρου, προσθέτοντας ότι η Πολωνία «δεν θα δεχθεί καμία ενέργεια των ευρωπαϊκών θεσμών που θα στοχεύει στην εγκατάσταση παράνομων μεταναστών στη χώρα».
Σύμφωνα με τον Ναβρότσκι, τα ανατολικά σύνορα της Πολωνίας από το 2021 «υφίστανται συνεχή μεταναστευτική πίεση που ελέγχεται από το καθεστώς της Μόσχας, χρησιμοποιώντας το λευκορωσικό κράτος και τις μυστικές του υπηρεσίες».
«Η αιτία της μετανάστευσης είναι κυρίως η δύσκολη κατάσταση ασφάλειας και οικονομίας σε χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, και σε αυτήν την πρόκληση πρέπει να επικεντρωθούμε, προστατεύοντας τους πολίτες μας από την παράνομη μετανάστευση και τις συνέπειές της. Το κοινό μας καθήκον πρέπει να είναι πρώτα και κύρια η θωράκιση των συνόρων και η καταπολέμηση των διακινητών», σημείωσε στην επιστολή του προς τη φον ντερ Λάιεν.
Η Πολωνία εδώ και χρόνια αντιτίθεται στην πολιτική της ΕΕ για πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο. Το 2015, ήταν μία από τις τρεις χώρες της ΕΕ που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο υποχρεωτικό πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων. Τον Δεκέμβριο του 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε τις τρεις χώρες στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την άρνησή τους να συμμορφωθούν.
Πορεία κατά του Συμφώνου Μετανάστευσης
Το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) οργανώνει το Σάββατο 11 Οκτωβρίου στις 2 μ.μ. συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας κατά της μεταναστευτικής πολιτικής στην Βαρσοβία.
«Θα σταματήσουμε το Σύμφωνο Μετανάστευσης και θα απομακρύνουμε αυτήν την επιζήμια κυβέρνηση από την εξουσία. Υπάρχει μόνο ένας όρος: να είμαστε ενωμένοι — όπως ήμασταν την 1η Ιουνίου», έγραψε στην πλατφόρμα Χ ο πρόεδρος του κόμματος, Γιαροσλάβ Κατσίνσκι.