Η προεδρία της Ιρλανδίας είναι ένα αξίωμα κυρίως τιμητικό και ο πρόεδρος σπανίως χρησιμοποιεί τις εξουσίες του για να ελέγξει τη συνταγματικότητα των νόμων, όμως συχνά μιλά στη διεθνή σκηνή και υποδέχεται άλλους ηγέτες κρατών
Η αριστερή ανεξάρτητη υποψήφια Κάθριν Κόνολι θα γίνει η 10η πρόεδρος της Ιρλανδίας μετά τη σαρωτική νίκη της στις εκλογές.
Τα επίσημα αποτελέσματα έδειξαν ισχυρή υποστήριξη των ψηφοφόρων για την Κόννολι ως πρόεδρο.
Η Κόνολι που στηρίχθηκε από την αριστερά, πέτυχε σαρωτική νίκη καθώς συγκέντρωσε ποσοστό 63,4%.
Η κεντρώα αντίπαλός της, η Χέδερ Χάμφρεϊς, έλαβε μόλις 29,5% και έτσι η Κόνολι θα αναλάβει την προεδρία, διαδεχόμενη τον Μάικλ Χίγκινς ο οποίος την ασκούσε από το 2011.
«Θα είμαι η πρόεδρος που ακούει, που ανταποκρίνεται και που μιλάει όταν είναι απαραίτητο. Μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα δημοκρατία που θα εκτιμά την αξία όλων» ανέφερε στην ομιλία της μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Μιλώντας στο Κάστρο του Δουβλίνου είπε ακόμα ότι θα υπερασπιστεί τη διαφορετικότητα και θα είναι μια φωνή υπέρ της ειρήνης και μια φωνή που «θα βασίζεται στην πολιτική της ουδετερότητάς μας».
«Θα είμαι μια πρόεδρος χωρίς αποκλεισμούς για όλους σας και το θεωρώ απόλυτη τιμή», δήλωσε.
Η προεδρία της Ιρλανδίας είναι ένα αξίωμα κυρίως τιμητικό και ο πρόεδρος σπανίως χρησιμοποιεί τις εξουσίες του για να ελέγξει τη συνταγματικότητα των νόμων, όμως συχνά μιλά στη διεθνή σκηνή και υποδέχεται άλλους ηγέτες κρατών.
Η Χάμφρεϊς παραδέχθηκε ότι έχασε νωρίτερα το Σάββατο, πριν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων.
Η Κόνολι, πρώην δικηγόρος που υπηρετεί ως βουλευτής από το 2016, έχει επικρίνει ανοιχτά το Ισραήλ για τον πόλεμο στη Γάζα. Έχει επίσης προειδοποιήσει κατά της αυξανόμενης «στρατιωτικοποίησης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ιρλανδία έχει παράδοση στρατιωτικής ουδετερότητας, αλλά οι επικριτές της έχουν πει ότι κινδυνεύει να αποξενώσει τους συμμάχους της χώρας.
Η πολιτικός έχει συγκεντρώσει την υποστήριξη μιας σειράς αριστερών κομμάτων, μεταξύ των οποίων το Σιν Φέιν, το Εργατικό Κόμμα και οι Σοσιαλδημοκράτες.
Ο πρωθυπουργός Micheál Martin την συνεχάρη το Σάββατο για την «πολύ ολοκληρωμένη εκλογική της νίκη». Είπε ότι ανυπομονεί να συνεργαστεί με τη νέα πρόεδρο καθώς «η Ιρλανδία συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή και καθώς προσβλέπουμε στη φιλοξενία της προεδρίας της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2026».
Οι Ιρλανδοί πρόεδροι εκπροσωπούν τη χώρα στην παγκόσμια σκηνή, φιλοξενούν επισκέπτες αρχηγούς κρατών και διαδραματίζουν σημαντικό συνταγματικό ρόλο, αλλά δεν έχουν εκτελεστικές εξουσίες, όπως η διαμόρφωση νόμων ή πολιτικών.
Παρ' όλα αυτά, τα κόμματα της αριστεράς πανηγύρισαν τα αποτελέσματα ως μια σημαντική αλλαγή στην ιρλανδική πολιτική.
«Είδαμε μια πραγματική όρεξη για την αλλαγή που αντιπροσωπεύει η Κάθριν», δήλωσε η επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος Ιβάνα Μπάτσικ. «Πιστεύουμε ότι αυτό πραγματικά σημαίνει ότι ένα νέο είδος πολιτικής είναι εφικτό, ότι μπορούμε τώρα να πραγματοποιήσουμε τη φιλοδοξία για την οποία μίλησα πριν από ένα χρόνο: Την πραγματική προοπτική μιας κυβέρνησης υπό την ηγεσία της κεντροαριστεράς μετά τις επόμενες γενικές εκλογές».
Η Κόνολι και η Χάμφρεϊς ήταν οι μοναδικοί υποψήφιοι μετά την αποχώρηση του Τζιμ Γκάβιν, του υποψηφίου του κόμματος Fianna Fail του Μάρτιν, τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, λόγω μιας μακροχρόνιας οικονομικής διαφοράς.
Ο Μάρτιν, ο οποίος ηγείται της κυβέρνησης της Ιρλανδίας, είχε υποστηρίξει προσωπικά τον Γκάβιν ως υποψήφιο πρόεδρο. Αν και ο Γκάβιν είχε σταματήσει την προεκλογική του εκστρατεία, το όνομά του παρέμεινε στο ψηφοδέλτιο λόγω της καθυστερημένης αποχώρησής του από την κούρσα. Κέρδισε το 7% των ψήφων πρώτης προτίμησης.
Η εκλογική επιτροπή δήλωσε το Σάββατο ότι υπήρξε ένας «σημαντικά υψηλότερος από το κανονικό» αριθμός αλλοιωμένων ψηφοδελτίων και ότι θα υπάρξει «σαφώς ανάγκη για βαθύτερο και περαιτέρω προβληματισμό» σχετικά με τη δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων.
Ο Σάιμον Χάρις, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός, δήλωσε ότι τα άκυρα ψηφοδέλτια δείχνουν «τον αριθμό των ανθρώπων στην Ιρλανδία τώρα που αισθάνονται ξεκάθαρα δυσαρεστημένοι ή αποκομμένοι από την πολιτική». Είπε ότι οι αξιωματούχοι θα εξετάσουν το ενδεχόμενο αλλαγής του ορίου που απαιτείται για την εξασφάλιση υποψηφιότητας στις μελλοντικές προεδρικές εκλογές.
Περίπου το 46% των 3,6 εκατομμυρίων εκλογέων που είχαν δικαίωμα ψήφου προσήλθαν να ψηφίσουν. Υπήρξαν σχεδόν 214.000 άκυρα ψηφοδέλτια σε εθνικό επίπεδο, που αντιπροσωπεύουν δεκαπλάσια αύξηση σε σχέση με τις τελευταίες προεδρικές εκλογές του 2018.