Το ευρωπαϊκό πρότζεκτ CERES μελετά πώς θα επηρεαστούν ψάρια και οστρακοειδή της Ευρώπης από την κλιματική αλλαγή
Θα μπορέσουν τα στρείδια να επιβιώσουν από την κλιματική αλλαγή και την αναμενόμενη αύξηση της θερμοκρασίας του θαλάσσιου νερού σε όλο τον πλανήτη; Μέχρι το τέλος του αιώνα, οι θερμοκρασίες του θαλάσσιου νερού θα ανεβούν 2-4 ºC, σύμφωνα με τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC
Η εκπομπή Futuris αναζητεί τις απαντήσεις σε Πορτογαλία και Πολωνία.
Θαλάσσιοι βιολόγοι ερευνούν στην Ταβίρα της Πορτογαλίας, πώς η αύξηση της θερμοκρασίας, της αλμυρότητας και της οξύτητας του νερού μπορούν να επηρεάσουν την φυσιολογία των στρειδιών.
Έχουν καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα τα οποία δεν είναι καθόλου καλά για τους καλλιεργητές στρειδιών.
«Σε πιο ζεστά νερά, τα στρείδια αυξάνουν δραματικά τη δραστηριότητα φιλτραρίσματος. Φιλτράρουν συνεχώς νερό, σε μια προσπάθεια να ρίξουν τη θερμοκρασία. Ο μεταβολισμός τους επιταχύνεται. Και η διαρκής προσπάθεια φιλτραρίσματος απορροφά πολλή από την ενέργειά τους. Αυτό επηρεάζει το μέγεθός τους, την ανάπτυξή τους. Το μήκος του όστρακου μπορεί να είναι μικρότερο. Μπορεί να ζυγίζει λιγότερο» εξηγεί η Ντομιτίλια Ματίας, θαλάσσια βιολόγος στο Ινστιτούτο Θάλασσας και Ατμόσφαιρας της Πορτογαλίας.
Οι ερευνητές συλλέγουν δείγματα για να τα αναλύσουν στο εργαστήριο.
Θέλουν να δουν αν η αύξηση της θερμοκρασίας επηρεάζει και τον αναπαραγωγικό κύκλο των στρειδιών και ποιες είναι οι μακροχρόνιες συνέπειες.
«Αξιολογούμε το ρόλο της αύξησης της θερμοκρασίας στον αναπαραγωγικό κύκλο του είδους. Μελετούμε επίσης αν τα αυγά που προκύπτουν από αναπαραγωγές σε θερμότερα νερά μπορούν να επιβιώσουν» τονίζει η Ντομιτίλια Ματίας.
Τα στρείδια αλλά και άλλα είδη που έχουν μεγάλη εμπορική αξία είναι αντικείμενο του ευρωπαϊκού πρότζεκτ CERES, που έχει ως στόχο να μελετήσει εις βάθος πώς θα επηρεαστούν ψάρια και οστρακοειδή της Ευρώπης από την κλιματική αλλαγή και ποια είναι τα μέτρα που μπορούν να πάρουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο χώρο.
«Μπορούμε να προβλέψουμε πόσο γρήγορα θα αναπτυχθούν τα ψάρια, τι θα συμβεί τελικά σε ορισμένα είδη. Έχουμε ενσωματώσει και ένα οικονομικό μοντέλο που μας δίνει την ευκαιρία να δούμε τις συνέπειες σε γεωργούς και ψαράδες» αναφέρει ο Μάιρον Πεκ, βιολόγος-ωκεανογράφος, από το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, ο οποίος είναι και ο συντονιστής του πρότζεκτ.
Στο Τσέτσιν στη βόρεια Πολωνία τώρα ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας ζεσταίνει το νερό που κατευθύνεται σε μια πειραματική ιχθυοκαλλιέργεια. Οι ερευνητές μελετούν πώς οι κυπρίνοι προσαρμόζονται σε θερμότερα περιβάλλοντα.
«Όσο πιο ζεστά είναι τα νερά, τόσο πιο αγχώδης γίνεται η συμπεριφορά του κυπρίνου. Και αυτό κάνει τους κυπρίνους πιο ευάλωτους σε ιούς και βακτήρια» επισημαίνει ο Γιάτσεκ Σαντόβσκι, διατροφολόγος ψαριών, από το Πολυτεχνείο της Δυτικής Πομερανίας.
Αρκετές ιχθυοκαλλιέργειες που έχουν μερίδιο στην αγορά συμμετέχουν στην έρευνα. Η συγκεκριμένη επιχείρηση παράγει κάθε χρόνο 25 τόνους ψαριών: πέρκες, κυπρίνους και λούτσους.
Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων πιστεύουν ότι η επιστημονική έρευνα θα τους βοηθήσει να μειώσουν τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή.
«Ξέρουμε ότι τα θερμότερα νερά μπορούν να επηρεάσουν το μέγεθος των ψαριών. Οι πελάτες μας ζητούν μεγαλύτερους κυπρίνους, κατά μέσο όρο 2-2,5 κιλά. Αν καταλάβουμε τι θα συμβεί με την κλιματική αλλαγή, θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε πιο αποδοτικές στρατηγικές εκτροφής, ώστε να κάνουμε τους κυπρίνους μας να μεγαλώσουν» εξηγεί ο ιχθυολόγος Ματέους Ζιλ, από το Κέντρο Ριμπάκτβα.
Οι ερευνητές προσπαθούν να δημιουργήσουν αξιόπιστα μοντέλα αξιολόγησης του κινδύνου που θα γίνει πραγματικός τα επόμενα χρόνια.