Τι σημαίνουν για επιχειρήσεις και εργαζομένους οι οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Καλώς ήλθατε στη νέα σειρά εκπομπών Real Economy. Είμαι η Ναόμι Λόιντ. Είμαστε στο Παρίσι, στην λεωφόρο Champs-Elysées, που έχει λίγο χριστουγεννιάτικη διάθεση. Κανονικά τα καφέ θα ήταν ανοικτά. Το δεύτερο κύμα lockdown έχει πλήξει επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη και έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβαθμίσει την πρόβλεψη για οικονομική ανάπτυξη το 2021.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε, καταγράφηκε μείωση 95% των τουριστών που ήρθαν στο Παρίσι, αναγκάζοντας όσους βιβλιοπώλες έμειναν ανοικτοί, να κερδίζουν ελάχιστα ευρώ κάθε μέρα.
Δεν έχουν πληγεί εξίσου όλες οι οικονομίες της Ε.Ε. Αλλά ακόμη κι αυτές που επλήγησαν λιγότερο όπως της Φινλανδίας που κατέγραψε ύφεση 4,4% στο δεύτερο τρίμηνο σε σχέση με το 17,8% της Ισπανίας, είναι πολύ ευάλωτες. Ο Γκιγιόμ Ντεζαρντέν ταξίδεψε στο Ελσίνκι για να δει πώς τα βγάζουν πέρα οι επιχειρήσεις: «Είμαστε στο Ελσίνκι. Παρότι είναι το μεγαλύτερο σε μετακίνηση επιβατών λιμάνι στον κόσμο, με 12 εκατομμύρια άτομα να διασχίζουν κάθε χρόνο τον κόλπο της Φινλανδίας, οι Φινλανδοί κατάφεραν να περιορίσουν την εξάπλωση του κορονοϊού. Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί η οικονομική ύφεση ήταν από τις πιο μικρές σε όλη την Ε.Ε. Παράλληλα, η κυβέρνηση της χώρας προσέφερε ένα πακέτο 15 δις ευρώ για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρηματιών. Θα είναι όμως αρκετό, καθώς οι εμπορικοί εταίροι εντός Ε.Ε. έχουν πληγεί βαριά από την κρίση»;
Η έλλειψη ζήτησης από ξένες χώρες αλλά και τα άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. επηρεάζει τις φινλανδικές εταιρίες. Η Beweship είναι από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρίες μεταφοράς εμπορευμάτων της χώρας. Είδε μεγάλη μείωση των εισαγωγών και την εξαγωγών την άνοιξη. Ο Μπενγκτ Βέστερχολμ είναι ο διευθύνων σύμβουλός της: «Όταν το 95% των αεροπλάνων είναι καθηλωμένα στο έδαφος, δεν έχεις αεροπορικές μεταφορές εμπορευμάτων. Και στη θάλασσα, ξαφνικά, αντιμετωπίζουμε το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των εμπορευματικών πλοίων όλου του κόσμου είναι κολλημένα έξω από τις κινεζικές ακτές, αναμένοντας να ξεκαθαρίσει η κατάσταση».
Εκεί κοντά βρίσκεται και η εταιρία Wärtsilä που απασχολεί παγκοσμίως 19.000 εργαζόμενους. Κατασκευάζει μηχανολογικό εξοπλισμό για πλοία και εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας. Φέτος είδε μείωση 10% των πωλήσεών της. Παρά τις μειωμένες προβλέψεις ανάπτυξης της Επιτροπής για το 2021, υπάρχει αισιοδοξία λόγω του πακέτου ανάκαμψης και των περιβαλλοντικών προβλέψεων της Πράσινης Συμφωνίας, όπως μας εξηγεί ο Άτε Παλομάκι, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για τις Επικοινωνίες και το Μάρκετινγκ: «Η Πράσινη Συμφωνία και το Σχέδιο Ανάκαμψης από τον κορονοϊό έχουν εν μέρει ως στόχο την παγκόσμια υπερθέρμανση. Επειδή οι πελάτες μας έχουν σχέση με αυτό, θα μας επηρεάσει σε μεγάλη κλίμακα».
Σχεδόν οι μισές εταιρίες στον κλάδο της τεχνολογίας στην Φινλανδία αναμένουν επιδείνωση της κατάστασης τους επόμενους μήνες. Το χειρότερο είναι ότι 1 στις 5 επιχειρήσεις στον κλάδο των υπηρεσιών είναι στα όρια της χρεωκοπίας.
Στο Ελσίνκι, που είναι γνωστό ως η πόλη των Χριστουγέννων, η χριστουγεννιάτικη αγορά ήταν πάντα το σήμα κατατεθέν. Όχι όμως φέτος. Καθώς χτυπά το δεύτερο κύμα της πανδημίας, η χώρα έπρεπε να αποχαιρετίσει ένα μεγάλο μέρος του χειμερινού τουρισμού της:«Η χριστουγεννιάτικη αγορά αποτελείται βασικά από 100 μικρά μαγαζιά με ατομικές επιχειρήσεις Καθώς η εμπορική δραστηριότητα έχει εξαφανιστεί, αυτοί χάνουν πάνω από το 1/3 του συνολικού τους ετήσιου τζίρου. Είναι μια τεράστια τραγωδία» τονίζει ο Στούμπα Νίκουλα, διευθυντής της εταιρίας Events Helsinki, που οργανώνει την αγορά.
Η περίπτωση της Φινλανδίας επιβεβαιώνει ότι ακόμα κι αν έχεις προλάβει αποτελεσματικά την εξάπλωση της πανδημίας δεν αρκεί για τη διάσωση της οικονομίας, καθώς η κατάσταση στις γειτονικές χώρες παίζει καθοριστικό ρόλο. Στην περίπτωση της Ε.Ε., κανείς δεν κερδίζει, αν δεν κερδίζουν όλοι.
Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας το 2020
Το 2020 ήταν μια χρονιά αντιθέσεων. Στο πρώτο μισό, είδαμε την μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία της Ε.Ε. Μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου, η κατάσταση άλλαξε και καταγράφηκε ανάπτυξη ρεκόρ 12,1%.
Η ανάκαμψη όμως σταμάτησε απότομα με το δεύτερο κύμα lockdown. Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μείωσε την οικονομική της πρόβλεψη για ανάπτυξη το 2021 στην ευρωζώνη, από 6,1% σε 4,2%.
Και αναμένεται ότι θα χρειαστούν δύο χρόνια, μέχρι η ευρωπαϊκή οικονομία να καταφέρει να πλησιάσει στα προ πανδημίας επίπεδα.
Ως απάντηση, η Ε.Ε. συμφώνησε σε ένα εντυπωσιακό πακέτο ανάκαμψης 750 δις ευρώ, που είναι γνωστό ως «Επόμενη Γενιά Ε.Ε.».
Περιλαμβάνει 360 δις ευρώ σε δάνεια και 312,5 δις ευρώ σε επιχορηγήσεις.
Από πού θα προέλθουν αυτά τα χρήματα; Η Ε.Ε. θα τα δανειστεί από τις αγορές, χρησιμοποιώντας την ισχυρή της πιστοληπτική αξιολόγηση.
Συνέντευξη με τον οικονομολόγο Κρίστιαν Όντενταλ
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Ο Κρίστιαν Όντενταλ είναι Επικεφαλής Οικονομολόγος στο think tank Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση. Έχει την έδρα του στο Βερολίνο και θέλουμε να μάθουμε πώς αυτός και η ομάδα του βλέπουν το οικονομικό μέλλον της Ε.Ε. Κρίστιαν σε ευχαριστούμε που είσαι μαζί μας στο Real Economy. Η Ε.Ε. μείωσε την πρόβλεψή της για ανάπτυξη το 2021. Ταυτόχρονα έχουμε τα θετικά νέα του εμβολίου. Πόσο αισιόδοξος είσαι για την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης;
Κρίστιαν Όντενταλ, Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση:
Θα έχουμε δύο δύσκολους μήνες μπροστά μας, γιατί υπάρχει αυτή την αναστάτωση από την προοπτική εμβολιασμού. Και όταν διανεμηθούν τα εμβόλια, θα υπάρξει σίγουρα μια οικονομική έκρηξη. Μέχρι τότε όμως, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με αυτό τον ιό αλλά και τα μέτρα του lockdown που εφαρμόζονται.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Πολλοί από τους τηλεθεατές μας έχουν χάσει τη δουλειά τους, έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους ή είναι σε αναστολή και βασίζονται στην κρατική βοήθεια. Πότε θα επανέλθει η κανονικότητα;
Κρίστιαν Όντενταλ, Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση:
Το πρώτο που θα έλεγα είναι ότι οι κυβερνήσεις έχουν την ευθύνη να στηρίξουν τους εργαζόμενους και τις εταιρίες, γιατί είναι μια πολύ ιδιαίτερη κρίση. Είναι μια κρίση όπου οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να θέσουν την οικονομία σε κώμα για να εμποδίσουν την εξάπλωση του ιού. Υπάρχουν λοιπόν όλοι οι λόγοι υποστήριξης αυτών που πλήττονται. Η προοπτική της ανάκαμψης και της οικονομικής έκρηξης μετά τον κορονοϊό θα κάνει τον κόσμο πιο αισιόδοξο και θα τον ενθαρρύνει να κάνει ο,τι πρέπει και να προστατευθεί από την αρρώστια τους επόμενους δύο μήνες με την ελπίδα μιας ισχυρής ανάκαμψης μετά.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Είδαμε στο ρεπορτάζ του Γκιγιόμ από την Φινλανδία, της οποίας η οικονομία δεν επλήγη πολύ, ότι μία στις πέντε επιχειρήσεις του κλάδου των υπηρεσιών κινδυνεύει με χρεωκοπία. Δεν είναι κάτι που μας κάνει αισιόσοξους.
Κρίστιαν Όντενταλ, Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση:
Μία στις πέντε είναι πολύ ανησυχητική προοπτική. Αυτή η πανδημία υποχρέωσε τους ανθρώπους να δοκιμάσουν νέα πράγματα στο διαδίκτυο και στην εργασία εξ’ αποστάσεως. Υπάρχουν κάποιες επιχειρήσεις που θα συνεχίζουν να αγωνίζονται ακόμη κι αν ανακάμψει πλήρως η οικονομία, γιατί ο κόσμος έχει αλλάξει συνήθειες και συμπεριφορά, σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις για πάντα.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμφωνήσει σε ένα ιστορικό σχέδιο ανάκαμψης 750 δις ευρώ. Πόσο το έχουμε ανάγκη τώρα;
Κρίστιαν Όντενταλ, Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση:
Το έχουμε απόλυτη ανάγκη. Ειδικά ο τουρισμός στην νότια Ευρώπη επλήγη πάρα πολύ άσχημα. Και εκεί έρχεται το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης για να γεφυρώσει μερικά από τα κενά. Τα ποσά που έρχονται από τον βορρά στον νότο είναι πολύ μεγάλα. Μια χώρα, όπως η Ελλάδα για παράδειγμα, θα λάβει περίπου το 2% του ΑΕΠ της τα επόμενα δύο χρόνια. Είναι μια πολύ μεγάλη ένεση χρημάτων.
Ναόμι Λόιντ, Euronews:
Κρίστιαν Όντενταλ από το Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση σε ευχαριστούμε που ήσουν μαζί μας. Υπάρχει λοιπόν λόγος να είμαστε αισιόδοξοι. Είναι σαφές ότι η οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο από ότι αναμενόταν. Παρόλο που μερικές χώρες της Ε.Ε. έχουν πληγεί περισσότερο από άλλες, είμαστε όλοι στο ίδιο σκάφοε