ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΈνα διαφορετικό πρόσωπο της Ιφιγένειας μας παρουσιάζει ο Ζαν-Ρενέ Λεμουάν, μέσα από τον ομώνυμο μονόλογό του που παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Από Μηχανής Θέατρο. Ο γνωστός γάλλος συγγραφέας αποτυπώνει τη ζωή της Ιφιγένειας, πέρα από το μύθο της: Η Ιφιγένεια, μια νεαρή που αναπολεί, που ελπίζει, που έχει φίλους, ισχυρές σχέσεις με τα αδέλφια και τους γονείς της, που μοιράζει τα υπάρχοντά της σε βαλίτσες και μπαούλα και αφήνει σημειώματα να τα βρουν οι αγαπημένοι της λίγο πριν παραδοθεί για να ξεκινήσουν οι φρεγάτες που μουλιάζουν στον όρμο. Την νεαρή που θα γίνει το πρώτο θύμα του πολέμου ερμηνεύει με λιτό και συγκινητικό τρόπο, η Λένα Παπαληγούρα.
Ο Ζαν-Ρενέ Λεμουάν μας εκμυστηρεύτηκε πως προσέγγισε συγγραφικά και σκηνοθετικά τη μυθική ηρωίδα.
-Αυτή την περίοδο παρουσιάζετε στην Αθήνα, δύο έργα σας, εμπνευσμένα και τα δύο από ηρωίδες της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ποιο είναι το στοιχείο που βρίσκεται ενδιαφέρον στην Ιφιγένεια και την Μήδεια;
Μ’ αρέσει στα έργα να μιλούν γυναίκες και σε αυτά τα δύο έργα πρωταγωνιστούν γυναίκες. Η μια είναι θύμα και η άλλη δολοφόνος. Η μία θυσιάζεται από τον πατέρα της για να μπορέσουν τα πλοία να ταξιδέψουν για την Τροία. Η άλλη σκοτώνει τα παιδιά της μετά την εγκατάλειψη από τον άνδρα που επέλεξε να ακολουθήσει στην εξορία. Και στους δυο μύθους συναντάμε τα οικογενειακά προβλήματα και την σύνδεση του προσωπικού με το πανανθρώπινο. Στην Ιφιγένεια το δολοφονικό ένστικτο παρουσιάζεται με την θυσία της κόρης και στην Μήδεια με την παιδοκτονία. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η δυνατότητα που μας δίνουν οι μύθοι, να διηγηθούμε ιστορίες απλές αλλά ταυτόχρονα τόσο σύνθετες.
-Τι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει στην Ιφιγένεια;
Αυτό που με ενδιαφέρει στην Ιφιγένεια είναι η νεότητα της και ο δύσκολος δρόμος της προς την συνειδητοποίηση. Η Ιφιγένεια μιλάει με λόγια ξένα προς την ηλικία της και όσο πλησιάζει στον θάνατο, αποκτά μια ακόμα μεγαλύτερη καθαρότητα. Δεν βλέπει μόνο αυτό που περιμένει αυτήν και τους αγαπημένους της, βλέπει καθαρότερα και το παρελθόν της. Είναι κατά κάποιο τρόπο μια Κασσάνδρα του μέλλοντος και του παρελθόντος. Η ανασκόπηση του παρελθόντος της είναι σχεδόν ψυχαναλυτική, όσο όμως και αν καταλαβαίνει και αν σκέφτεται, τα πράγματα δεν πρόκειται να αλλάξουν (η θυσία γίνεται στην δική μου εκδοχή). Η ανασκόπηση αυτή μέσα στον εαυτό της και την κοινωνία, καταλήγει στην αποδοχή του πεπρωμένου.
-Ποια Ιφιγένεια βλέπουμε στη δική σας θεατρική προσέγγιση; Αλλάξατε το μύθο;
Άλλαξα κάποια σημεία του μύθου. Έτσι και αλλιώς υπάρχουν δύο Ιφιγένειες. Η Ιφιγένεια στην Αυλίδα και η Ιφιγένεια στην Ταυρίδα. Επέτρεψα στον εαυτό μου κάποιους αναχρονισμούς, επέλεξα επίσης να παρουσιάσω την Ιφιγένεια ερωτευμένη με τον Πάτροκλο, τον πιστό ακόλουθο του Αχιλλέα. Ήθελα να παρουσιάσω την εφηβεία με την τρέλα της και τον ενθουσιασμό της. Παρόλο που η Ιφιγένεια προορίζεται για τον Αχιλλέα έχει φτιάξει ένα ερωτικό πρότυπο στο πρόσωπο του Πάτροκλου. Όταν καταλαβαίνει ότι θα πεθάνει αρχίζει να αρνείται την ζωή, αλλά σιγά σιγά αναπτύσσει και έναν έρωτα και προς τον Πάτροκλο και στα μελλοντικά θύματα του πολέμου. μιλάμε για οικογένεια δυσλειτουργική. Οι αρχαίοι Έλληνες έγραψαν καταπληκτικά για την εποποιία των Ατρειδών. Εγώ δεν θα μπορούσα να κάνω ένα re-make, βάζω απλώς κάποια προσωπικά στοιχεία στην ιστορία.
-Ποια είναι η θέση της Ιφιγένειας, όταν γύρω της έχει σφυρηλατηθεί ένας κόσμος βίας, όταν ένας πόλεμος ετοιμάζεται να ξεκινήσει;
Η Ιφιγένεια είναι η πορεία από την εφηβεία προς την συνειδητοποίηση. Μέσα σε μια νύχτα συνειδητοποιεί την σκληρότητα του κόσμου και την βαναυσότητα του πολέμου που πλησιάζει. Καλείται μέσα σ’ ένα λεπτό να προετοιμασθεί για τον θάνατο. Η Ιφιγένεια υποφέρει βλέποντας το δυσοίωνο μέλλον, αλλά είναι εντελώς ανίκανη να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων.
-Η θυσία της είναι απαραίτητη; Υπάρχει κάποιο άλλο τέλος, μια λύση γι’ αυτό το πρώτο θύμα του πολέμου;
Δεν ξέρω αν η θυσία είναι απαραίτητη, πάντως μέσα σε αυτόν τον μύθο ο ρόλος της Ιφιγένειας είναι αυτός. Δεν έχει επιλογή. Τα πράγματα πρέπει να προχωρήσουν. Αυτό που έρχεται δεν είναι μόνο ο πόλεμος, αλλά και η σκληρή μοίρα της οικογένειας της (ο θάνατος του Αγαμέμνονα, η εκδίκηση του Ορέστη, κλπ.) . Όλα αυτά αντιπροσωπεύουν το πέρασμα από την αγριότητα στην ανθρωπιά. Στον αρχαίο μύθο δίνεται μια άλλη λύση, ο ρόλος της όμως παραμένει ο ίδιος.
-Πώς αποφασίσατε να παρουσιάσετε πρώτα στην Ελλάδα το συγκεκριμένο έργο;
Δεν το είχα αποφασίσει. Παρουσίασα την Μήδεια μου στην Γαλλία, τον περασμένο Μάρτιο. Η τύχη το έφερε η Ιφιγένεια να μην έχει ακόμα παρουσιασθεί εκεί. Το Γαλλικό Ινστιτούτο και ο Ολιβιέ Ντεκώτ, σε συνεργασία με την Εταιρεία Θεάτρου Συν Επί και τον Άκι Βλουτή, συνέβαλαν στην πρώτη παρουσίαση του στην Αθήνα στο Από Μηχανής Θέατρο. Επίσης το κείμενο που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Άγρα. Βλέπετε λοιπόν ότι υπήρχε εδώ μια άμεση ανταπόκριση για την δική μου εκδοχή της Ιφιγένειας. Αυτό με συγκινεί πολύ. Είναι πολύ σημαντικό αυτό το έργο να παρουσιασθεί εδώ, στην Ελλάδα, στο λίκνο του πολιτισμού.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου
Σκηνοθεσία: Ζαν Ρενέ Λεμουάν
Σκηνικά: Εύα Νάθενα
Κοστούμια: Νίκος Αναγνωστόπουλος
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Ερμηνεύει η Λένα Παπαληγούρα
Από Μηχανής Θέατρο, Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο, τηλ. 210 5231131
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Μέχρι 4 Ιουνίου 2014
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Δευτέρα 21.00, Τρίτη 21.00, Τετάρτη 18.30
Η «Μήδεια, ένα μανιασμένο ποίημα» του Ζαν Ρενέ Λεμουάν θα παρουσιαστεί 27-30 Μαΐου στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Γιοβανίδη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ